Dệt may đón TPP: Ngoài mừng, trong lo

HỒNG NGA| 13/11/2014 09:48

Tận dụng cơ hội khi Việt Nam gia nhập Hiệp định Đối tác kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP) cũng như Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) với EU, Hàn Quốc, hàng loạt các dự án FDI vào dệt may đã được doanh nghiệp (DN) ngoại đầu tư mạnh. Kéo theo đó là nỗi lo của các DN nội địa.

Dệt may đón TPP: Ngoài mừng, trong lo

Tận dụng cơ hội khi Việt Nam gia nhập Hiệp định Đối tác kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP) cũng như Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) với EU, Hàn Quốc, hàng loạt các dự án FDI vào dệt may đã được doanh nghiệp (DN) ngoại đầu tư mạnh. Kéo theo đó là nỗi lo của các DN nội địa.

Đọc E-paper

Nhũng dự án triệu đô

Chưa khi nào đầu tư FDI dệt may vào Việt Nam lại ồ ạt như thời gian qua. Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tính đến hết tháng 10/2014, đã có gần 20 dự án FDI với vốn hàng trăm triệu USD đã được đầu tư vào Việt Nam. Ở phía Bắc, mà cụ thể là tỉnh Hải Dương, Tập đoàn TAL (Hồng Kông) đã đầu tư đến 600 triệu USD xây dựng nhà máy sản xuất sợi, dệt nhuộm và may mặc tại KCN Đại An.

Dự án dự kiến triển khai trên diện tích 40ha, vốn đầu tư giai đoạn 1 là 200 triệu USD và giai đoạn 2 là 400 triệu USD. TAL là một thương hiệu mạnh trong lĩnh vực dệt may nhiều năm nay. Có mặt tại Việt Nam từ năm 2004, nhà máy của TAL tại Thái Bình đã có nhiều sản phẩm xuất sang Mỹ với các thương hiệu thời trang hạng sang như Burberry, Banana Republic, Tommy Hilfiger...

Cùng với nhà đầu tư Hồng Kông, trước đó, Tập đoàn Dệt may Yulun Giang Tô (Trung Quốc) cũng đã được tỉnh Nam Định cấp phép đầu tư xây nhà máy sản xuất sợi - dệt - nhuộm với vốn 68 triệu USD. Dự án được xây dựng trên diện tích 8ha tại KCN Bảo Minh với công suất sản xuất sợi gần 9.000 tấn/năm, dệt 21,6 triệu mét/năm, nhuộm 24 triệu mét/năm, dự kiến đi vào hoạt động giữa năm 2016.

Không riêng gì khu vực phía Bắc, ở phía Nam, nhiều dự án lớn về dệt may cũng được nhà đầu tư đến từ Hàn Quốc, Trung Quốc... triển khai. Cụ thể, tại TP.HCM, dự án sản xuất hàng may mặc cao cấp với vốn đầu tư 140 triệu USD do Công ty Gain Lucky Limited thuộc Tập đoàn May Shenzhou Intenational (Trung Quốc) đã được triển khai tại KCN Đông Nam Củ Chi.

Nhà máy có công suất 80 triệu sản phẩm/năm và giai đoạn 1 sẽ chính thức hoạt động vào tháng 6/2015. Trong khi đó, dự án nhà máy sản xuất vải, quần áo xuất khẩu với vốn đầu tư 50 triệu USD của Công ty Sheico Việt Nam dự kiến chính thức vận hành giai đoạn 1 trong tháng này.

Trước đó, giữa tháng 4, UBND tỉnh Long An cũng đã cho phép Công ty Huafa (Hồng Kông) triển khai dự án nhuộm bông, kéo sợi màu với vốn 136 triệu USD tại KCN Thuận Đạo, huyện Cần Đước...

Không chỉ đầu tư vốn mở nhà máy mới, các DN đến từ Hàn Quốc, Trung Quốc, Hồng Kông còn thâm nhập thị trường bằng việc liên doanh, liên kết với các DN trong nước.

Chẳng hạn, Tập đoàn Haputex Development Limited (Hồng Kông) liên doanh với Công ty CP Việt Hương thành lập Công ty TNHH liên doanh Nam Phương Textile Limited để xây dựng nhà máy dệt với vốn 120 triệu USD. Công ty Hirose Shokai (Nhật) ký kết với Phong Phú liên doanh đầu tư cung ứng các dịch vụ giặt ủi cao cấp...

Theo ông Phạm Xuân Hồng, Phó chủ tịch Hiệp hội Dệt May Việt Nam (Vitas), sở dĩ các DN FDI đẩy mạnh đầu tư vào lĩnh vực dệt may là để đón cơ hội khi TPP được ký kết và FTA giữa Việt Nam và EU, Hàn Quốc... có hiệu lực.

Khi hai hiệp định này được thực hiện thì thuế nhập khẩu hàng dệt may từ Việt Nam và EU sẽ giảm xuống 0% (hiện là 12% đối với EU và 17 - 32% với Mỹ). Khi đó, chắc chắn thị trường của ngành dệt may Việt Nam sẽ càng mở rộng khi đáp ứng được các điều kiện đã quy định theo thỏa thuận, đặc biệt là xuất xứ nguyên phụ liệu.

Nỗi lo sân nhà

Việc các DN FDI dồn dập triển khai các dự án lớn cho thấy khoảng cách giữa các DN FDI và trong nước ngày càng nới rộng và cảnh báo nguy cơ tụt hậu của các DN trong nước. Bởi trên thực tế, tuy số lượng DN FDI ít nhưng quy mô rất lớn. Trong tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 20 tỷ USD trong năm 2013 thì chiếm hơn 60% là của DN FDI.

Theo Bộ Công Thương, 10 tháng năm 2014, kim ngạch xuất khẩu đạt 17,62 tỷ USD, tăng 19,3% so với cùng kỳ năm 2013.

Dự kiến, năm 2014, ngành dệt may có thể đạt 24,5 - 25 tỷ USD, tăng 0,2 - 1 tỷ so với kế hoạch.

Ngành dệt may có mức tăng trưởng xuất khẩu khoảng 18% nhưng tăng trưởng xuất khẩu của các DN trong nước chỉ khoảng 8 - 10%, các DN FDI lên đến 30%. Quy mô nhỏ, tài chính yếu nên phần lớn DN trong nước chỉ đủ sức tham gia vào ngành may. Số DN có đầu tư trong lĩnh vực dệt, sợi, nhuộm... chỉ đếm trên đầu ngón tay và chủ yếu là DN nhà nước.

Thấy được bất lợi trong tương lai nhưng các DN trong nước không thể... làm gì hơn vì theo chia sẻ của ông Hồng, để đầu tư một nhà máy sợi hay dệt, nhuộm đòi hỏi vốn lớn, thiết bị và công nghệ tiên tiến. Vì thế, chỉ có những tập đoàn lớn mới đủ sức thực hiện.

"Thị trường dệt may Việt Nam đang có tiềm năng phát triển lớn, năng lực của các DN trong nước cũng không đủ khai thác hết. Vì thế, việc đầu tư của các DN nước ngoài là cần thiết. Quan trọng là các cơ quan quản lý phải có sự giám sát, kiểm tra để thu được hiệu quả từ vốn FDI và không bị thất thu thuế”, ông Hồng nói.

Các chuyên gia cho rằng, nếu không chuẩn bị tốt, rất có thể Việt Nam sẽ trở thành "sân sau" sản xuất hàng hóa của các nhà đầu tư nước ngoài và DN trong nước vẫn tiếp tục làm gia công cho DN ngoại.

"Vì nếu họ xây dựng vùng nguyên liệu sản xuất vải chỉ để phục vụ cho nhà máy may mặc của họ và quay sang cạnh tranh với DN trong nước về giá cả, đơn hàng xuất khẩu thì DN Việt sẽ càng khó khăn hơn. Do vậy, DN trong nước phải làm thế nào để xây dựng chuỗi liên kết từ vùng nguyên liệu, thu mua, sản xuất, tiêu thụ và xuất khẩu", đại diện một DN may mặc lớn tại TP.HCM lo lắng.

Nhận định về vấn đề này, ông Hà Xuân Anh, Chủ tịch HĐQT Công ty May Sơn Việt, cho rằng, về trước mắt, đầu tư của DN FDI sẽ là yếu tố tích cực, tạo động lực để DN trong nước cạnh tranh. Thay vì nhập khẩu nguyên liệu từ các nước, DN trong nước chỉ cần mua nguyên liệu từ các DN FDI.

Tuy thuận lợi hơn trong nguồn nguyên liệu nhưng bản chất lệ thuộc vẫn không thay đổi và DN trong nước vẫn phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu nước ngoài. Về lâu dài, DN trong nước phải chủ động đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh nhưng đồng thời phải có sự hỗ trợ của Nhà nước như cho thuê đất, vốn vay...

(0) Bình luận
Nổi bật
Đọc nhiều
Dệt may đón TPP: Ngoài mừng, trong lo
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO