Quy định còn chồng chéo, còn sai phạm trong quảng cáo

Bà Ninh Thị Thu Hương- Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở, thành viên Ban soạn thảo, Tổ trưởng Tổ Biên tập cho biết: “Những thay đổi, bổ sung về chính sách trong dự án luật sẽ tạo điều kiện thông thoáng để đưa hoạt động quảng cáo phát triển thành ngành công nghiệp văn hóa, phù hợp với xu thế chung của thế giới.

Trong đó, có chính sách về quy hoạch quảng cáo ngoài trời, nội dung, thẩm quyền, cách thức thực hiện quy hoạch quảng cáo cáo ngoài trời. Các yêu cầu đối với nội dung, điều kiện quảng cáo các sản phẩm, hàng hóa và dịch vụ đặc biệt… Dự kiến trước ngày 15/5 sẽ trình Bộ Tư pháp thẩm định dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo.

Theo ông Nguyễn Trường Sơn, Chủ tịch Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam (VAA), ngành quảng cáo trong nước và thế giới đang phát triển rất nhanh. Tuy nhiên, do quy định pháp luật hiện hành còn chồng chéo, bất cập… gây khó khăn cho doanh nghiệp thực hiện các thủ tục pháp lý liên quan. Điều này dẫn đến những sai phạm nhất định trong hoạt động quảng cáo hiện nay.

Luật sửa đổi sẽ giải quyết triệt để những tồn đọng

Góp ý tại Hội thảo, ông Nguyễn Thanh Đảo- Chủ tịch Hiệp hội Quảng cáo TPHCM mong muốn trong lần sửa đổi Luật lần này sẽ giải quyết triệt để, tận gốc những vấn đề tồn đọng trong thời gian vừa qua của Luật cũ mà trong đó nổi cộm là vấn đề quảng cáo ngoài trời. Hiện nay, do độ vênh của nhiều luật nên hầu như các đô thị lớn không ban hành được Luật quảng cáo ngoài trời .

Về quy hoạch quảng cáo ngoài trời theo vị trí, khu vực, ông Đảo cho rằng, với tốc độ đô thị phát triển nhanh chóng như hiện nay thì viejc quy hoạch rất khó làm. Thay vào đó, nên quy hoạch theo “tiêu chuẩn” mềm, đưa ra các tiêu chí để từng địa phương có cơ sở xây dựng và phê duyệt quy hoạch quảng cáo ngoài trời thuận lợi hơn.

Ông Trần Việt Tân - Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Truyền thông VINAMA cũng đồng tình rằng, công trình quảng cáo không phải bất di bất dịch, ngược lại nó dễ tháo dỡ nếu có sự yêu cầu, trưng dụng hay thu hồi của Nhà nước. Vì thế, nên có cơ chế xem đây là công trình tạm để có thể cấp phép thi công xây dựng công trình tạm, ông Tân nhấn mạnh.

Về việc cấp phép quảng cáo hiện nay theo luật cũ là 15 ngày, ông Nguyễn Thanh Đảo kiến nghị cần đồng bộ chung với các sở, ngành khác là đăng ký cấp phép qua Cổng dịch vụ công và rút ngắn thời gian cấp phép là từ 5 đến 7 ngày.

Nhiều bất cập cần quy định rõ

Hiện, thị trường quảng cáo Việt Nam quy mô 2,5 tỉ USD. Trong đó, quảng cáo ngoài trời hiện nay 90% DN Việt làm chủ. Tuy nhiên, gần đây, những ngành quảng cáo do doanh nghiệp Việt làm chủ như quảng cáo tivi giảm, quảng cáo báo chí cũng giảm cực kỳ mạnh. Ngược lại quảng cáo qua digital, đa số thuộc về các doanh nghiệp như Google, Meta…lại tăng cao không dưới 65%, ông Nguyễn Quang Nhựt-Giám đốc Công ty Shojiki, Chủ nhiệm Câu lạc bộ quảng cáo ngoài trời TP.HCM cho biết.

“Tại TP.HCM quảng cáo ngoài trời đang rất phát triển và có thể điển hình trở thành quảng trường thời đại của cả Châu Á- Thái Bình Dương nếu như Luật cởi mở hơn”, ông Nhựt nhấn mạnh thêm.

Điều đáng nói là trong khi quảng cáo digital rất linh động trong việc xin phép thì quá trình xin phép của quảng cáo ngoài trời lại mất quá nhiều thời gian. Ông Nhựt dẫn chứng, ngay tại TP.HCM để xin quảng cáo trên một màn hình điện tử ngoài trời phải qua bảy sở ngành. Do đó, nếu phát sinh thêm thủ tục xin nội dung quảng cáo cho từng chiến dịch như dự thảo thì số doanh nghiệp bỏ loại hình quảng cáo ngoài trời điện tử chuyển sang quảng cáo online có khả năng sẽ tăng.

Nghiên cứu Luật sửa đổi và quan tâm quy định quảng cáo ngoài trời, đại diện Heineken Việt Nam cho biết, thủ tục xin phép khá khó khăn, nhất là những địa điểm chưa xác định rõ quyền sử dụng. Cụ thể, rất nhiều khu vực, vị trí tại TP.HCM vừa giải tỏa được Thành phố giao cho cấp phường quản lý tạm thời và đương nhiên không có giấy phép đầy đủ nhưng người thuê có thể bán hàng. Tuy nhiên , khi có nhu cầu đưa bảng hiệu quảng cáo thì không đầy đủ hồ sơ pháp lý. Khi biển hiệu có nhãn hàng quảng cáo thì có địa phương lại xem đó là biển hiệu quảng cáo và yêu cầu xin giấy phép. Đây là vấn đề Luật cần làm rõ.

Đại diện nhóm quảng cáo số, ông Trương Gia Bảo- Chủ tịch liên minh chuyển đổi số cho biết, hiện nay người có ảnh hưởng (KOLs), người tiêu dùng chủ chốt (KOC) mọc như nấm, họ quảng cáo rất nhiều sản phẩm, “ảnh hưởng” đến các đại lý quảng cáo, thương mại điện tử. Thế nhưng, Luật cũng chưa có quy định chặt chẽ và quản lý hoạt động quảng cáo của nhóm này.

Về quy định yêu cầu: “Người có ảnh hưởng phải có hợp đồng bằng văn bản với tổ chức, cá nhân có sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ được quảng cáo và phải được tổ chức, cá nhân đó đồng ý, xác nhận vào nội dung quảng cáo trước khi thực hiện”, đại diện Hiệp hội thương mại Mỹ tại Việt Nam (Amcham) cho rằng, quy định này cần chỉnh sửa". Bởi thông thường, một DN khi thực hiện chiến dịch quảng cáo thường thuê một đơn vị dịch vụ thực hiện, có hợp đồng, có nội dung quảng cáo... Khi đơn vị dịch vụ thuê lại người có ảnh hưởng thì hợp đồng cũng cho biết truyền tải nội dung quảng cáo gì... Do đó, nếu yêu cầu DN phải xác nhận nội dung quảng cáo là làm phức tạp thêm thủ tục.

Hay như Luật sửa đổi quy định “Người ảnh hưởng khi đăng tải ý kiến, cảm nhận về việc sử dụng hàng hóa, dịch vụ trên mạng xã hội phải có bằng chứng cụ thể về việc trực tiếp sử dụng sản phẩm”. Tuy nhiên, cần nêu rõ bằng chứng là gì để tránh gây tranh cãi.

Ông Trần Việt Tân - Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Truyền thông VINAMA nhấn mạnh: “Cộng đồng doanh nghiệp quảng cáo mong muốn Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo khi ban hành sẽ tạo cơ sở pháp lý thông thoáng cho doanh nghiệp quảng cáo phát triển, đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội chung của đất nước. Đồng thời, tạo công cụ quảng lý Nhà nước hiệu quả, môi trường cạnh tranh công bằng và lành mạnh giữa các doanh nghiệp, đưa ngành quảng cáo trong nước phát triển theo định hướng thượng tôn pháp luật, ông Sơn nhấn mạnh.

Ông Trần Văn Lợi – Phó Giám đốc Sở VH-TT&DL tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết sự chồng chéo trong các quy định đang làm khó ngay cả các cơ quan quản lý nhà nước. Theo đó, tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu có nhiều tuyến đường mới mở rất đẹp được các doanh nghiệp quan tâm, xin đặt bảng quảng cáo nhưng không thực hiện được do vướng quy hoạch. Do đó xin rút ngắn thời gian quy hoạch hoặc rút ngắn lại việc điều chỉnh để phát huy được nguồn lực”,

Ông Võ Thành Huy – Phó Giám đốc Sở VH-TT&DL tỉnh Bình Thuận cũng đề nghị, nên xem xét các công trình quảng cáo là công trình tạm, không cần phải xin phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất để tạo điều kiện khai thác tốt hơn các nguồn lực phục vụ phát triển kinh tế”,

Bên cạnh đó, nhiều ý kiến cũng kiến nghị trong Luật mới cần làm rõ thêm nội hàm một số khái niệm; sự thống nhất áp dụng trong cơ quan quản lý cũng như kiến nghị Luật mới không làm phát sinh thêm giấy phép con và hay tăng thủ tục hành chính để tạo thuận lợi cho hoạt động quảng cáo. Thay vào đó, cần tăng cường công tác hậu kiểm và giảm bớt các thủ tục giao dịch trực tiếp để tránh phát sinh tiêu cực; Cần thực hiện cấp phép quảng cáo qua cổng dịch vụ công, và rút ngắn thời gian để tránh phiền hà cho doanh nghiệp. Đồng thời, cần có sự đồng bộ giữa các quy định pháp luật liên quan đến thực hiện công trình quảng cáo trên hành lang an toàn giao thông, đất nông nghiệp…

Ông Phạm Cao Thái, Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ VHTTDL) nhấn mạnh, những ý kiến phân tích của các đại biểu tại hội thảo về các bất cập, rào cản… trong quy hiện hành sẽ được ghi nhận, tiếp tục lấy ý kiến các tổ chức và cá nhân liên quan để có sự điều chỉnh, bổ sung phù hợp và đồng bộ với các luật liên quan. Tạo cơ sở pháp lý thông thoáng và minh bạch đưa hoạt động quảng cáo phát triển lành mạnh, đóng góp vào sự phát triển chung của đất nước.