Nhỏ thiết thực hơn lớn xa vời

Nghe có vẻ không mấy thuyết phục nhưng việc giải quyết những vấn đề như dịch tả, giun sán và suy dinh dưỡng sẽ mang lại lợi ích cho nhiều người nghèo hơn...

Quỹ từ thiện của vợ chồng tỷ phú Bill Gates hướng đến những giải pháp thiết thực trong nỗ lực cải thiện đời sống và sức khỏe người dân các nước kém phát triển.

"Cuộc sống của người dân ở các nước nghèo sẽ cải thiện trong 15 năm tiếp theo nhanh hơn so với bất kỳ thời điểm nào trong lịch sử", vợ chồng tỷ phú Bill và Melinda Gates đưa ra dự báo trong bức thư được công bố vào ngày 22/1. Họ cho rằng tỷ lệ tử vong trẻ sơ sinh sẽ giảm một nửa vào năm 2030.

Cải tiến trong nông nghiệp sẽ giúp các quốc gia châu Phi có thể tự nuôi sống người dân của mình. Bảo đảm tài chính sẽ cải thiện khi 2 tỷ người dân bắt đầu gửi tiền tiết kiệm và thanh toán bằng điện thoại di động. Và các khóa học trực tuyến giá rẻ sẽ mở ra những cơ hội giáo dục rất lớn đối với người nghèo, đặc biệt là trẻ em gái.

>Mức sống tại châu Phi ngày càng cao

Bức thư có nói về việc Mục tiêu Phát triển bền vững (SDG) được các nhà lãnh đạo thế giới thông qua tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc trong tháng 9/2014, để thay thế Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ (MDG). Các cuộc tranh luận nóng lên về những mục tiêu của thế giới nên đề ra cho năm 2030.

Cũng như vợ chồng tỷ phú Bill Gates, vào ngày 17/1/2015, một liên minh của hơn 1.000 tổ chức phi chính phủ (NGO) và người nổi tiếng, đã bắt đầu một chiến dịch cho SDG. Nhiều tiếng nói kêu gọi cho SDG nhằm tập trung hơn cho các mục tiêu thực tế, hơn là những ý tưởng xa vời và khó thực hiện.

Bjorn Lomborg, một nhà kinh tế của Đan Mạch, người đã đưa ra bản Đồng thuận 2015, một nỗ lực kết nối các nhà kinh tế để tính toán những giải pháp cải thiện tình trạng của thế giới với chi phí thấp nhất cùng một nhóm 60 nhà kinh tế, đại diện của Liên Hiệp Quốc, đại diện các tổ chức NGO và các nhà kinh doanh, cùng xem xét các mục tiêu đề ra.

Ba nhà kinh tế đoạt giải Nobel sau đó sẽ có đánh giá tổng quan và đưa ra khuyến nghị về cách thức tốt nhất để chi tiêu 2,5 ngàn tỷ USD trong hỗ trợ phát triển quốc tế. "Nghe có vẻ không mấy thuyết phục nhưng việc giải quyết những vấn đề như dịch tả, giun sán và suy dinh dưỡng sẽ mang lại lợi ích cho nhiều người nghèo hơn so với các phương pháp can thiệp thiếu thực tế khác", ông Bjorn Lomborg, Giám đốc Trung tâm Copenhagen Consensus, cho biết.

Một số kết quả đáng ngạc nhiên từ nghiên cứu này. Ví dụ, một bài báo gần đây đưa ra giải pháp giảm tử vong do ô nhiễm không khí, đang khiến khoảng 7 triệu người thiệt mạng mỗi năm.

Nghiên cứu thấy rằng nếu thuyết phục 1,4 tỷ người chuyển từ phương pháp nấu ăn truyền thống sang bếp ngoài trời với lỗ thông hơi có thể cứu sống nửa triệu mạng người một năm và tạo ra lợi ích kinh tế với thế giới là 10 USD cho mỗi USD đầu tư.

>Dịch tả giết gần 1.200 người Haiti

Sử dụng bếp lò không khói sẽ giảm tỷ lệ tử vong cao hơn. Dĩ nhiên, chi phí sẽ cao hơn nhiều, nên lợi ích chỉ đạt 2 USD cho 1 USD đầu tư...

Đáng ngạc nhiên hơn, biện pháp có lợi nhất được đánh giá là giảm rào cản thương mại - có lợi ích cao hơn bất kỳ giải pháp nào khác (xem biểu đồ). Ví dụ, hoàn thành các hiệp ước hiện đang được thương lượng tại Tổ chức Thương mại Thế giới sẽ mang lại cho các nước đang phát triển 3.426 USD cho mỗi USD đầu tư. Một thỏa thuận thương mại tự do bao gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và các nước ASEAN sẽ mang lại 3.438 USD cho mỗi USD bỏ ra.

Hầu hết các biện pháp giảm nghèo tốn kém hơn so với việc cắt giảm thuế quan, nhưng nhiều giải pháp vẫn có giá trị riêng. Chẳng hạn, cung cấp các biện pháp tránh thai và dịch vụ sinh sản cho tất cả mọi người, có chi phí 3,6 tỷ USD một năm, tạo ra lợi nhuận 432 tỷ USD mỗi năm, tương đương 120 USD cho mỗi USD đầu tư.

Tăng tỷ lệ học sinh mẫu giáo ở tiểu vùng Sahara châu Phi lên 59% so với 18% hiện nay sẽ tạo ra lợi nhuận 33 USD cho mỗi USD chi tiêu.

Giảm 40% số trẻ em suy dinh dưỡng tạo ra 45 USD cho mỗi USD chi tiêu.

Tăng tỷ lệ truy cập băng thông rộng di động từ 32% dân số thế giới lên 90% vào năm 2030 sẽ mang lại 17 USD cho mỗi USD chi tiêu. Tăng 20% visa lao động trên toàn thế giới sẽ tạo ra 15 USD cho mỗi USD chi tiêu...

>Những lưu ý khi kinh doanh tại châu Phi