Chuyển đổi số ngành Thuế: Nền tảng phát triển kinh tế tư nhân bền vững

Phát biểu tại tọa đàm chuyên đề “Giải pháp chuyển đổi số hỗ trợ doanh nghiệp, hộ kinh doanh theo Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân” do Cục Thuế tổ chức chiều 8/9, bà Nguyễn Thị Thu - Trưởng Ban Nghiệp vụ Thuế, Cục Thuế (Bộ Tài chính) nhấn mạnh, ngành Thuế đã triển khai chuyển đổi số hơn 30 năm qua, đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận. Đến nay, toàn bộ doanh nghiệp, tổ chức và hộ kinh doanh thuộc diện áp dụng hóa đơn điện tử có máy tính tiền đã chuyển đổi theo quy định, góp phần hiện đại hóa công tác quản lý.

Tuy nhiên, sự xuất hiện của nhiều loại hình kinh doanh mới, đặc biệt là các giao dịch xuyên biên giới, đặt ra yêu cầu cấp thiết phải đẩy mạnh chuyển đổi số hơn nữa, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, đồng thời hỗ trợ khu vực kinh tế tư nhân phát triển bền vững.

Theo bà Thu, Đảng, Quốc hội, Chính phủ và Bộ Tài chính đã ban hành nhiều chủ trương lớn nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân gắn với chuyển đổi số. Trong đó, nhóm chính sách trọng tâm là hỗ trợ khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và đào tạo nhân lực. Một số giải pháp cụ thể như cung cấp miễn phí các nền tảng số và phần mềm kế toán dùng chung cho hộ, cá nhân kinh doanh; sửa đổi Luật Quản lý thuế để bãi bỏ hình thức thuế khoán từ ngày 1/1/2026.

Ngành Thuế xác định ba trụ cột chính cho công cuộc chuyển đổi số: Xây dựng hệ sinh thái số hỗ trợ người nộp thuế theo phương châm đơn giản, tự động, tích hợp và bao trùm; Tăng cường năng lực chuyển đổi số trong quản lý thuế, ứng dụng công nghệ để tự động hóa các quy trình nghiệp vụ; Triển khai hạ tầng số hiện đại, đồng bộ, ưu tiên công nghệ điện toán đám mây, đảm bảo an toàn và khả năng mở rộng.

Hạ tầng dữ liệu cũng được coi là trọng tâm. Ngành Thuế sẽ xây dựng kho dữ liệu thống nhất, liên thông với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, ngân hàng, sàn thương mại điện tử và các bộ, ngành, từ đó hình thành hệ sinh thái dữ liệu đồng bộ, minh bạch.

Mục tiêu cuối cùng của chuyển đổi số là mang lại sự hài lòng và tin tưởng cho người nộp thuế. Các dịch vụ công trực tuyến toàn trình sẽ được cung cấp, từ việc sử dụng số định danh cá nhân làm mã số thuế, đến đăng nhập bằng định danh điện tử. Cơ sở dữ liệu được kết nối giúp giảm thiểu kê khai, tiết kiệm thời gian và chi phí cho người dân, doanh nghiệp.

Ngành Thuế cũng hướng tới tự động hóa quy trình nội bộ, tăng minh bạch, giảm nguồn lực thủ công, đồng thời áp dụng dữ liệu lớn (Big Data) và trí tuệ nhân tạo (AI) trong quản lý rủi ro, phân loại người nộp thuế và có biện pháp phù hợp cho từng nhóm đối tượng.

Theo bà Thu, thành công của chuyển đổi số không chỉ đo bằng kết quả thu ngân sách mà còn ở mức độ hài lòng của người nộp thuế và sự phát triển mạnh mẽ của khu vực tư nhân.

Ông Nguyễn Văn Thân - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam cho rằng ngành Thuế luôn đi đầu trong ứng dụng công nghệ thông tin và nay tiếp tục tái cấu trúc để phục vụ chuyển đổi số. Ông nhấn mạnh, cộng đồng doanh nghiệp mong muốn quá trình lựa chọn đơn vị cung cấp giải pháp công nghệ phải minh bạch, phần mềm thuế cần được thẩm định chặt chẽ, uy tín, đồng thời tạo điều kiện cho doanh nghiệp nhỏ và vừa dễ dàng tiếp cận, kể cả khi vay vốn tín chấp dựa trên dữ liệu thuế.

Ở góc độ doanh nghiệp công nghệ, ông Lê Hồng Quang - Tổng Giám đốc Công ty CP MISA đánh giá cao nỗ lực triển khai hóa đơn điện tử trong thời gian ngắn nhưng hiệu quả của ngành Thuế, coi đây là bước đột phá cho hiện tại và tương lai. Ông Quang nhấn mạnh mô hình hợp tác “thuế - ngân hàng - doanh nghiệp công nghệ” sẽ giúp thẩm định tín dụng chính xác hơn, khuyến khích tuân thủ nghĩa vụ thuế và hỗ trợ hộ kinh doanh tiếp cận vốn vay dễ dàng, qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh.

Trung tá Trần Duy Hiển - Phó giám đốc Trung tâm Dữ liệu dân cư (Bộ Công an) cho biết, Bộ Công an đã phối hợp chặt chẽ với ngành Thuế trong việc làm sạch cơ sở dữ liệu dân cư và định danh điện tử. Đến nay, hơn 90% doanh nghiệp đã được định danh điện tử, tạo nền tảng triển khai dịch vụ công trực tuyến thuận tiện, an toàn.

Ông Hiển đánh giá sự phối hợp này là “mấu chốt” không chỉ ở dữ liệu mà còn ở công cụ hỗ trợ, giúp người dân và doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận dịch vụ trong môi trường trực tuyến, đồng thời tạo điều kiện cho ngành Thuế đẩy nhanh chuyển đổi số toàn diện.

Các đại biểu thống nhất rằng chuyển đổi số là giải pháp trọng tâm để thực thi Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân. Không chỉ là công cụ quản lý, chuyển đổi số còn tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và hộ kinh doanh, nâng cao tính minh bạch, giảm chi phí vận hành và củng cố niềm tin vào cơ quan thuế.

Với định hướng lấy người nộp thuế làm trung tâm, cùng sự phối hợp liên ngành và đồng hành từ doanh nghiệp công nghệ, ngành Thuế kỳ vọng sẽ trở thành một trong những lĩnh vực tiên phong của chuyển đổi số quốc gia, góp phần xây dựng môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch và thúc đẩy sự phát triển bền vững của kinh tế tư nhân.