Bỏ thuế khoán: Hộ kinh doanh nắm bắt cơ hội để chuyển mình phát triển

Tại hội thảo “Bỏ thuế khoán: Hộ kinh doanh cần chuẩn bị gì?” ngày 26/8, do Hội Tư vấn thuế Việt Nam (VTCA), Công ty MISA và Ngân hàng VPBank đồng tổ chức, nhiều chuyên gia khẳng định: đây không chỉ là cải cách chính sách thuế, mà còn là bước ngoặt chuyển đổi trong cách thức vận hành của khu vực kinh tế tư nhân.

Phương pháp thuế khoán từng là hình thức phổ biến, đơn giản với hộ kinh doanh. Tuy nhiên, trong bối cảnh hội nhập và yêu cầu minh bạch ngày càng cao, mô hình này dần bộc lộ nhiều bất cập. Hộ kinh doanh không cần ghi sổ sách, hóa đơn, dẫn đến khó kiểm soát doanh thu thực, dễ gây thất thu thuế và tạo ra sự bất bình đẳng so với doanh nghiệp.

Theo ông Nguyễn Quang Khải - Phó giám đốc Khối Giải pháp bán lẻ MISA, thách thức lớn nhất là thay đổi thói quen đã ăn sâu lâu năm. Hộ kinh doanh giờ đây cần học cách quản lý tài chính bài bản, kê khai thuế định kỳ, sử dụng hóa đơn điện tử và minh bạch dòng tiền.

Tuy nhiên, đằng sau những yêu cầu mới là nhiều cơ hội. Khi tài chính được ghi nhận minh bạch, hộ kinh doanh sẽ dễ dàng tiếp cận vốn tín dụng từ ngân hàng - nơi ưu tiên hồ sơ minh bạch, sổ sách rõ ràng. Đây cũng là điều kiện quan trọng để hộ kinh doanh có thể tham gia sâu vào chuỗi cung ứng, mở rộng hợp tác với doanh nghiệp lớn và phát triển bền vững.

Bà Nguyễn Thị Thu Hà - nguyên Vụ trưởng Vụ Tuyên truyền - Hỗ trợ người nộp thuế, đại diện VTCA, phân tích: Nghị quyết 68-NQ/TW đã vạch ra lộ trình rõ ràng, xóa bỏ thuế khoán chậm nhất vào năm 2026, thay thế bằng hình thức thu thuế điện tử kết nối máy tính tiền, đồng thời khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp.

Đặc biệt, Nghị định 70/2025/NĐ-CP quy định từ ngày 1/6/2025, hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm bắt buộc dùng hóa đơn điện tử có kết nối máy tính tiền. “Đây là bước đi quyết liệt nhằm thúc đẩy chuyển đổi số trong quản lý thuế, đảm bảo minh bạch và công bằng giữa các chủ thể kinh doanh”, bà Hà nhấn mạnh.

Trước hàng loạt thay đổi về chính sách, bà Hà khuyến nghị hộ kinh doanh cần chủ động thực hiện 4 nhiệm vụ quan trọng:

Hiểu rõ trách nhiệm pháp lý: Nắm vững quy định về đăng ký kinh doanh, lao động, môi trường, thuế và các nghĩa vụ liên quan để tránh rủi ro pháp lý.

Nhận thức hệ quả khi vi phạm: Việc không tuân thủ có thể dẫn đến xử phạt, truy thu thuế, thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu vi phạm nghiêm trọng.

Phân biệt việc tự làm - việc thuê ngoài: Các nghiệp vụ kế toán, hóa đơn, kê khai thuế nếu quá phức tạp nên được giao cho dịch vụ chuyên nghiệp để đảm bảo đúng luật và tiết kiệm chi phí cơ hội.

Chủ động thích ứng và phát triển: Cập nhật kiến thức, ứng dụng công nghệ, sẵn sàng chuyển đổi là yếu tố then chốt giúp hộ kinh doanh vươn lên trong môi trường kinh doanh hiện đại.

Theo đại diện VTCA, cải cách thuế đối với hộ kinh doanh là một phần trong chiến lược phát triển khu vực kinh tế tư nhân giai đoạn 2025-2030. Mục tiêu là đến năm 2030, cả nước có ít nhất 2 triệu doanh nghiệp, 20 doanh nghiệp lớn tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, khu vực tư nhân đóng góp 55-58% GDP và giải quyết 84-85% việc làm xã hội.

Các chính sách hỗ trợ gồm: xóa thuế khoán, miễn thuế thu nhập doanh nghiệp 3 năm cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, bãi bỏ lệ phí môn bài, khuyến khích số hóa - đơn giản hóa thủ tục kế toán, thuế, bảo hiểm.

Các chuyên gia đánh giá, việc chuyển từ thuế khoán sang kê khai không chỉ nâng cao năng lực quản lý nhà nước mà còn giúp hộ kinh doanh từng bước chuyên nghiệp hóa, nâng cấp mô hình hoạt động. Sự chuyển mình này, nếu được chủ động đón nhận, sẽ mở ra con đường phát triển bền vững và hội nhập sâu hơn của cộng đồng kinh tế cá thể trong thời đại số.