Khẩn trương hoàn thiện dự thảo sửa đổi, bổ sung Nghị định về đầu tư công

Phát biểu tại cuộc họp, Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc nhấn mạnh, việc sửa đổi Nghị định số 85/2025/NĐ-CP là nhiệm vụ cấp bách, cần hoàn thành trong tuần này để kịp ban hành. Ông khẳng định: “Sửa đổi phải phù hợp với cơ cấu bộ máy hành chính mới, khắc phục vướng mắc trong thực tiễn, đặc biệt là những nội dung chưa được quy định trong Luật Đầu tư công hoặc đã có quy định nhưng chưa phân cấp rõ ràng”.

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, dự thảo nghị định nhằm cụ thể hóa Luật Đầu tư công (Luật số 90/2025/QH15), bảo đảm đồng bộ với Hiến pháp sửa đổi và các luật vừa được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 9. Nghị định sẽ đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, rút gọn thủ tục, tạo sự chủ động, linh hoạt cho bộ, ngành, địa phương trong quản lý và thực hiện kế hoạch đầu tư công, đồng thời tăng cường trách nhiệm giải trình.

Dự thảo nghị định gồm 3 điều: (1) Sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 85/2025/NĐ-CP; (2) Quy định chuyển tiếp; (3) Hiệu lực thi hành.

Dự thảo sửa đổi quy trình xây dựng, tổng hợp kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách nhà nước. Điểm mới là quy định rõ vai trò của Bộ Khoa học và Công nghệ trong việc phối hợp với các bộ, cơ quan, địa phương để phân bổ vốn cho lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Đối với kế hoạch đầu tư công hằng năm, dự thảo cũng giao Bộ Khoa học và Công nghệ trách nhiệm hướng dẫn, tổng hợp vốn ngân sách bố trí cho lĩnh vực khoa học - công nghệ, bảo đảm thống nhất với Luật Ngân sách nhà nước và Luật Khoa học công nghệ.

Dự thảo hoàn thiện các quy định về điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm, đồng thời bổ sung trình tự, thủ tục quyết định chủ trương đầu tư dự án nhà máy điện hạt nhân, quy định hạn mức thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn.

Đặc biệt, nghị định mới đề xuất bãi bỏ cấp huyện trong hệ thống quản lý đầu tư công, phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Theo đó, cấp xã sẽ được phân cấp mạnh hơn, có thẩm quyền quyết định chủ trương và đầu tư dự án nhóm B, C, với tổng mức đầu tư có thể lên tới 4.600 tỷ đồng.

Dự thảo cũng đề xuất phân quyền từ Thủ tướng cho các bộ, ngành trong thẩm định, thông báo, điều chỉnh danh mục dự án sử dụng vốn ngân sách trung ương, đồng thời quy định cơ chế chuyển tiếp để tránh khoảng trống pháp lý.

Tại cuộc họp, đại diện Văn phòng Chính phủ, Bộ Tư pháp, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Xây dựng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng lãnh đạo UBND TP Hà Nội, UBND tỉnh Phú Thọ đã góp ý về nhiều vấn đề:

Cơ sở pháp lý cho việc thay đổi thẩm quyền các cấp; Quản lý đầu tư công từ nguồn ODA, bảo đảm thống nhất với các hiệp định quốc tế; Phân cấp cho cấp xã, trong đó cần tính đến năng lực tổ chức bộ máy và đội ngũ nhân sự để triển khai dự án nhóm B, C; Cắt giảm thủ tục hành chính, đảm bảo yêu cầu tinh gọn tối thiểu 30%, chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm; Quy định chuyển tiếp liên quan đến phân cấp, phân quyền, tránh gián đoạn triển khai dự án.

Đại diện Bộ Tài chính cho biết sẽ tiếp thu tối đa các ý kiến, đồng thời khẳng định nghị định sẽ được chỉnh sửa theo hướng minh bạch, chặt chẽ và khả thi.

Phát biểu kết luận, Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc nhấn mạnh, trước đây chính quyền cấp xã chủ yếu làm công tác hành chính, nay theo mô hình 2 cấp, cấp xã vừa quản lý hành chính, vừa quản lý kinh tế, trong đó có nhiệm vụ quản lý dự án đầu tư công. Do vậy, cần nghiên cứu kỹ để thiết kế quy định phù hợp, vừa đúng luật vừa sát thực tiễn.

Ông gợi mở, trong trường hợp năng lực cấp xã chưa đáp ứng, Chủ tịch UBND xã có thể đề xuất Sở chuyên ngành thẩm định dự án, sau đó UBND xã quyết định, bảo đảm kiểm soát rủi ro nhưng không làm ách tắc tiến độ. Phó thủ tướng tán thành đề xuất để Thủ tướng phê duyệt tổng mức vốn, danh mục và mức vốn cho từng dự án. Bộ Tài chính sẽ “chỉ thông báo một lần” cùng dự toán ngân sách và có trách nhiệm giám sát, kiểm tra.

Các bộ, ngành, địa phương được quyền phân bổ, điều chỉnh trong phạm vi vốn được giao; nếu có khó khăn thì báo cáo cấp thẩm quyền, bảo đảm minh bạch và tuân thủ pháp luật. Cấp nào quản lý vốn thì cấp đó làm chủ đầu tư, chịu trách nhiệm toàn diện. Trường hợp dự án đi qua 2 tỉnh, thành phố thì hai địa phương phải thống nhất; nếu không, trình Thủ tướng quyết định.

Phó thủ tướng cũng lưu ý các quy định riêng đối với dự án điện hạt nhân, công nghệ thông tin, khoa học - công nghệ, cũng như các dự án sử dụng vốn ODA.

Kết thúc cuộc họp, Phó thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính khẩn trương tiếp thu ý kiến, phối hợp các cơ quan liên quan hoàn thiện dự thảo, trình xin ý kiến thành viên Chính phủ trong ngày 16/9. Ông nhấn mạnh: “Nghị định sửa đổi phải tạo nền tảng pháp lý vững chắc, vừa tháo gỡ vướng mắc, vừa đảm bảo quản lý chặt chẽ, hiệu quả và minh bạch, góp phần thúc đẩy giải ngân và nâng cao hiệu quả đầu tư công”.