Ưu tiên quản lý hiệu quả ngân sách

* Theo quan sát của ông, dư địa tài khóa của Việt Nam đang ở mức nào?

- Việt Nam đang có hạn mức tài khóa khá tốt, cùng với dư địa tài chính đã được thực hiện tương đối tốt trong thời gian qua. Tuy nhiên, việc điều chỉnh một cách phù hợp sẽ giúp Việt Nam thu thuế hiệu quả hơn. Điều tôi muốn nhấn mạnh ở đây chính là kết quả của việc lập kế hoạch trung và dài hạn cho không gian tài chính cũng như tài khóa của Việt Nam. Nếu không có được phương pháp lập kế hoạch tốt thì ngay cả khi huy động được nguồn tài chính vẫn không thể sử dụng một cách phù hợp và hiệu quả nhất mà còn gây lãng phí.

* Theo nghiên cứu của ông, Việt Nam nên sử dụng những biện pháp nào để có thể tận dụng tối đa được những dư địa tài khóa đang có?

- Ưu tiên số 1 vẫn là quản lý hiệu quả nguồn thu thuế, cũng như gia tăng việc thu thuế đối với các doanh nghiệp đang tránh đóng thuế. Nhiều tập đoàn và công ty đã và đang chuyển dòng tiền của họ sang các thiên đường thuế ở nước ngoài, như Hồng Kông, Monaco, hay một số quốc gia khác. Do đó, Việt Nam phải cải thiện pháp lý về thuế để thu thuế hiệu quả nhất cũng như tối ưu hóa hoạt động này.

Đang có rào cản tác động đến dư địa tài khóa của Việt Nam. Đó là nợ công. Việt Nam đang vay nợ khá nhiều và không thể vay nợ nhiều hơn nữa để xây dựng cơ sở hạ tầng. Nợ công đang là thách thức lớn đối với Việt Nam trong trung và dài hạn.

* Như ông nói, Việt Nam vẫn thiếu những công cụ để quản lý hiệu quả ngân sách?

- Đúng vậy. Tôi có ba lời khuyên. Thứ nhất, Việt Nam cần quản lý dư địa tài khóa một cách phù hợp để có nhiều ngân sách hơn cho phát triển, hỗ trợ phúc lợi xã hội cho người dân. Thứ hai, trong kế hoạch tài khóa cũng như tài chính, Việt Nam cần có kế hoạch tốt hơn cho trung và dài hạn, tránh  tình trạng năm nay có ngân sách nhưng năm sau không có nguồn để chi cho những việc cấp bách. Thứ ba, Việt Nam cần tùy chỉnh các kế hoạch ngân sách và tài khóa để song hành được với các chuẩn mực của khu vực và quốc tế, điều này sẽ giúp Việt Nam hội nhập tốt hơn.

* Nhưng bằng cách nào sẽ giúp Việt Nam phát triển đáp ứng được nhu cầu của hiện tại mà không làm tổn thương khả năng đáp ứng nhu cầu của các thế hệ tương lai?

- Tôi nghĩ rằng, Việt Nam sẽ quản lý như thế nào để thu thuế được nhiều hơn và dùng nguồn tiền đó chi cho các mục tiêu phát phát triển bền vững trong ngắn hạn, trung hạn và dài hạn. Việt Nam phải đưa ra được những phương thức thu thuế sáng tạo và đa dạng hóa các nguồn thu thuế, không phải gia tăng gánh nặng thuế khóa lên người dân. Chẳng hạn,

Chính phủ có thể đánh thuế nhiều hơn đối với người giàu và giảm gắng nặng thuế khóa cho người nghèo.
Một điểm quan trọng nữa là quản lý nợ công. Nợ công đang là gánh nặng cho nhiều quốc gia nên có rất nhiều bài học kinh nghiệm để Việt Nam học hỏi. Trên thực tế, việc quản lý nợ công cũng là một trong những cách thức để Việt Nam có thể huy động các nguồn để hỗ trợ cho việc thực hiện và đạt được mục tiêu phat triển bền vững.

* Cảm ơn ông!