Cấp đông thịt lợn giữa "tâm bão" dich: DN chưa yên tâm

Tính đến ngày 24/5, tổng số lượng lợn bị bệnh và tiêu hủy là trên 1,7 triệu con, chiếm khoảng 5% tổng đàn lợn cả nước. Tại một số địa phương, số lợn bị bệnh và tiêu hủy có tỷ lệ cao hơn như Hà Nội (có trên 147.000 con, chiếm 7,7% tổng đàn của thành phố), Thái Bình (trên 300.000 con, chiếm hơn 30% tổng đàn của tỉnh), Hưng Yên (trên 110.000 con, chiếm hơn 20% tổng đàn của tỉnh)...

Từ cuối tháng 4 đến nay, giá lợn hơi tiếp tục giảm trở lại, hiện giá lợn hơi tại phía Bắc phổ biến từ 28.000-33.0000 đồng/kg, giá lợn hơi từ miền Nam phổ biến từ 32.000-38.000 đồng/kg (giảm 2.000-8.000 đồng/kg so với tháng trước), giá thịt lợn thành phẩm từ 70.000-90.000 đồng/kg (tùy chủng loại, giảm khoảng 5.000 đồng/kg so với tháng trước).

Trong thời gian 3 tháng tới là thời kỳ thấp điểm của việc tiêu dùng thịt lợn (thời tiết nắng nóng, lo ngại trước thông tin dịch bệnh) nên sức ép nguồn cung trong thời gian tới sẽ không quá lớn.

Quy trình giết mổ ở Vissan

Do vậy, đại diện Vụ Thị trường( Bộ Công thương) trong nước khẳng định, việc thu mua, giết mổ và cấp đông thịt lợn là một trong các giải pháp cần thiết để bảo đảm nguồn cung, ổn định thị trường dịp cuối năm và dịp Tết Nguyên đán Canh Tý 2020.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải đề nghị Bộ nông nghiệp tăng cường kiểm soát ngăn chặn dịch bệnh, chỉ đạo làm tốt công tác tiêu hủy nhằm giảm khả năng lây lan, từng bước khống chế dịch và chỉ đạo sản xuất chăn nuôi các sản phẩm khác thay thế thịt lợn trong giai đoạn cách ly tại các vùng dịch để bảo đảm nguồn cung thịt lợn cho thị trường.

Đồng thời, chứng nhận các sản phẩm an toàn, đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp để hỗ trợ việc tổ chức cấp đông cho các doanh nghiệp.

Bộ cũng đề nghị doanh nghiệp tích cực triển khai việc thu mua, giết mổ cấp đông đối với các sản phẩm thịt an toàn đã được ngành Nông nghiệp chứng nhận. Các doanh nghiệp chăn nuôi có kế hoạch tái đàn sau dịch để chuẩn bị nguồn hàng cho dịp cuối năm và Tết Nguyên đán.

Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cam kết, Bộ Công Thương sẽ tổng hợp các ý kiến của các Bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp và sớm nhất có thể để đề xuất đến các cấp có thẩm quyền ban hành chính sách, khuyến khích doanh nghiệp thu mua thịt lợn dự trữ cấp đông.

Tuy nhiên, giải pháp cấp đông thịt lợn doanh nghiệp không mặn mà vì khoản đầu tư quá lớn.

Theo các doanh nghiệp, cấp đông thịt lợn không những tốn kém mà còn tạo nhiều rủi ro cho doanh nghiệp, đặc biệt là trong bối cảnh dịch tả lợn châu Phi hoành hành. 

Việc cấp đông thịt từ lâu đã được các nước chăn nuôi xem như một trong những quy trình cần có trong sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, ở Việt Nam, cả người dân và doanh nghiệp (DN) lại không mấy mặn mà với điều này.

Bà Trần Thị Phương Lan, Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội, cho biết: hiện nay, kho lạnh trên địa bàn thành phố  Hà Nội đảm bảo tương đối cho việc cấp đông thịt. Tuy nhiên, cả thành phố mới chỉ có một DN thực hiện cấp đông. Bà Lan cho rằng nguyên nhân là do chưa có cơ chế chính sách hỗ trợ cho các DN. 

Là DN thực hiện việc cấp đông trên địa bàn Hà Nội, Cty TNHH thực phẩm Minh Anh cho biết, DN đã tổ chức cấp đông được hơn 500 tấn.

Tuy nhiên, đến thời điểm này, đại diện DN cho biết, kho lạnh đã hết chỗ. DN đang gặp nhiều khó khăn về vốn, bởi để đầu tư hệ thống kho cấp đông rất tốn kém. Thêm vào đó, chi phí để vận hành kho cũng không hề nhỏ. Hiện nay, mỗi tháng doanh nghiệp mất 200 triệu tiền thuê kho và các chi phí để vận hành.  

Ông Võ Viết Dũng, Chủ tịch HĐQT, Cty CP Tập đoàn chế biến thực phẩm Nam Hà Nội, cho biết: "Chúng tôi không chỉ cần hỗ trợ về vốn, chính sách mà chúng tôi cần có bảo hiểm cho DN, trong bối cảnh cấp đông thịt lợn tại khi đang có dịch tả lợn châu Phi. Hiệu quả nhưng không an toàn, chúng tôi cũng không làm".

Vị lãnh đạo DN này đặt câu hỏi: Ai sẽ đảm bảo cho DN khi DN thực hiện cấp đông với số lượng lên tới hàng trăm tấn, thậm chí là hàng ngàn tấn?

Liên quan đến năng lực cấp đông của ngành chăn nuôi và chế biến thực phẩm, đại diện Cục chế biến Phát triển thị trường nông sản (Bộ NNPTNT) cho biết, đặc thù của chế biến, cấp đông là phải kiểm tra an toàn rồi đưa vào kho cấp đông ngay với nhiệt độ dưới -40 độ C. Trong 24h, tâm thịt phải đạt -24 độ C thì mới đảm bảo. Nên việc giết mổ 1 chỗ và chuyển cấp đông tại chỗ khác là không ổn. 

Cả nước có 380 cở sở giết mổ tập trung song điều kiện cấp đông của các cơ sở này lại chưa có. Hiện nay, mới chỉ có 14 DN thực hiện giết mổ tập trung có hệ thống cấp đông, trong có 5 DN xuất khẩu thịt lợn sữa, đạt công suất 5000 tấn/năm. 9 DN còn lại đảm bảo cấp đông được 6.000 tấn/năm. Con số này còn rất nhỏ so với quy mô 3,81 triệu tấn thịt lợn tiêu dùng/năm của cả nước. Cũng theo vị lãnh đạo này, hiện nay, Việt Nam chưa có chính sách hỗ trợ cho thu mua, giết mổ, cấp đông.