Thấp thỏm ngoại tệ

Nhiều doanh nghiệp xác nhận vẫn mua được USD từ các ngân hàng với giá bằng giá niêm yết. Hiện giao dịch mua USD của các doanh nghiệp nhập khẩu vẫn chưa gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, nói như vậy không có nghĩa là không có bất ổn ở thị trường này. Bởi vì, thời gian gần đây, sự mất cân đối giữa cho vay và huy động đang tái diễn ở dòng vốn ngoại tệ.

Nếu so sánh với tình hình hai năm trước, hiện tại cung - cầu về USD vẫn chưa tới mức căng thẳng (giá mua vào/bán ra tại ngân hàng (NH) dao động khoảng 19.098 đồng/USD - 19.100 đồng/USD; giá mua vào/bán ra trên thị trường tự do khoảng 19.230 đồng/USD - 19.250 đồng/USD).

Những yếu tố bất ổn của thị trường ngoại tệ là nỗi lo lắng của doanh nghiệp - Ảnh: Quý Hòa

Song, đã xuất hiện nhiều lo ngại như các chuyên gia đã cảnh báo trước đó về tác động tới tỷ giá trong hai quý cuối năm khi cầu USD tăng lên. Trước mắt, lãi suất huy động USD có dấu hiệu tăng nhẹ trong thời gian qua và động thái nâng dần giá USD mua vào của các NH thương mại phần nào phản ánh sự mất cân đối trong huy động và cho vay ngoại tệ của hệ thống các NH hiện nay.

Trên thực tế, không ít NH thương mại có quy mô và tiềm lực lớn về ngoại tệ trong thời gian gần đây nâng mạnh tỷ giá mua vào USD khiến khoảng cách giữa giá mua vào và giá bán ra chỉ có ý nghĩa tượng trưng.

Thêm một nghịch lý là gần đây, các NH và tổ chức tín dụng dù nâng ưu đãi đầu vào đến mức nào vẫn không gia tăng được nguồn ngoại tệ vào NH. Thậm chí, lượng vốn ngoại tệ huy động được còn giảm sút mạnh nếu so với thời điểm năm 2009.

Bằng chứng là theo các số liệu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa công bố, mất cân đối giữa huy động và cho vay ngày càng rõ nét hơn khi huy động vốn VND tháng Bảy ước tăng hơn 1,1% so với tháng trước, nâng mức tăng dòng vốn này lên 19,4% so với tháng 12/2009; huy động vốn bằng ngoại tệ lại giảm 0,25% so với tháng trước và đạt mức giảm khoảng 2,4% nếu so với tháng 12/2009.

Đồng thời, tổng dư nợ tín dụng ngoại tệ lại tăng thêm tới 1,6% so với tháng trước và kết thúc bảy tháng với mức tăng 34,4% so với tháng 12/2009. Những con số này không phải là mới và cũng không quá căng thẳng, nhưng nó đồng nghĩa với việc tăng trưởng tín dụng ngoại tệ chắc chắn đã hết “room” cho phép nếu so với mục tiêu tăng trưởng tín dụng chung 25%.

Tín dụng ngoại tệ sẽ không được phép tăng thêm và các tháng cuối năm sẽ là giai đoạn của tăng trưởng tín dụng VND. Theo báo cáo của NH Nhà nước, lãi suất giao dịch bình quân trên thị trường liên NH tăng ở hầu hết các kỳ hạn trong tuần từ 30/7 - 5/8.

Và như thế, phần lớn các doanh nghiệp đều không thể chủ động trong việc tìm kiếm nguồn ngoại tệ mà phải mua bằng cách này hay cách khác.

Chẳng hạn, theo bà Ngô Ngọc Hoa, Giám đốc Điều hành Công ty TNHH TM - SX Anh Khoa (chuyên sản xuất kinh doanh các sản phẩm may mặc), Công ty có nhu cầu nhập nguyên liệu sản xuất từ nước ngoài, nhưng khi mua USD tại NH, công ty vẫn phải trả thêm một khoản chênh lệch (gọi là phí).

Có thể nói, thế cân bằng cung - cầu dù “mong manh” nhưng vẫn chưa có cơ sở nào chứng minh rằng từ nay đến cuối năm nó bị phá vỡ. Chỉ có điều các chuyên gia vẫn nhận định rằng, nhu cầu ngoại tệ sẽ tăng trong những tháng tới, nhưng xu hướng này sẽ không chỉ diễn ra một chiều.

Nhu cầu ngoại tệ tăng lên này cùng với sự phản ứng tâm lý thái quá của một số đối tượng trên thị trường có khả năng sẽ không ngừng tạo áp lực lên tỷ giá.

Nói như thế vì từ nay cho tới cuối năm, các yếu tố có khả năng tác động tới tỷ giá: thâm hụt thương mại/tháng - có thể tăng do yếu tố mùa vụ; dự trữ ngoại hối - nếu không có những con số công bố ở mức cải thiện; các khoản vay ngoại tệ trung và ngắn hạn đáo hạn đang tăng dần; các yếu tố mang tính mùa vụ khác...