“Sóc bay” được bay

Một tít bài báo được dịch lại từ tạp chí Forbes nổi tiếng của Mỹ vừa được đăng tải trên một số phương tiện truyền thông Việt Nam “Socbay từ chối Google!” trong những ngày qua có lẽ là thông tin giật gân nhất của làng công nghệ thông tin (CNTT) nước nhà.

Với không ít người, đó là thông tin gây sốc. Đại thể, ý của bài báo là: Eric Schmidt, Giám đốc điều hành của Tập đoàn Google lừng danh toàn cầu với bộ máy tìm kiếm vô địch, đã ra giá để mua lại bộ máy tìm kiếm tiếng Việt socbay.com, nhưng Giám đốc của socbay.com là Nguyễn Xuân Tài đã từ chối với lý do: Eric Schmidt mới đưa ra mức giá bằng một nửa giá trị thực của socbay.com. Vị giám đốc trẻ này cho rằng, “Google sẽ phải trở lại với một hợp đồng khác có giá trị cao hơn nếu muốn tìm được đường tắt bước vào lĩnh vực tìm kiếm tiếng Việt”.

Nhóm điều hành Nais Corp.

Socbay.com là công cụ tìm kiếm do nhóm năm người bạn nối khố từng học tại Trường trung học phổ thông Phan Bội Châu, thành phố Vinh, Nghệ An, gồm: Nguyễn Xuân Tài, Hồ Minh Đức, Đinh Nho Nam, Lê Văn Hùng và Nguyễn Hoàng Trung. Họ từng đoạt nhiều giải thưởng cuộc thi Tin học trẻ không chuyên toàn quốc. Rồi vì đam mê và gắn kết, họ đã cùng thi vào Khoa Công nghệ thông tin Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội. Rồi nhóm năm người lại đoạt tiếp giải ba VIFOTECH...

Xung quanh họ có nhiều giải thưởng, chiến công, nhưng đặc biệt nhất vẫn là khát vọng xây dựng cổng thông tin tìm kiếm thuần Việt. Tháng 7/2006, sau khi tốt nghiệp đại học, họ quyết định thành lập Công ty cổ phần Dịch vụ CNTT NaisCorp. Ngoài công cụ tìm kiếm socbay.com, NaisCorp. hiện còn quản lý, khai thác các sản phẩm cổng thông tin Socbay Travel - tiếp thị điện tử cho doanh nghiệp du lịch, Socbay Mobile Search - tìm kiếm trên thiết bị di động... Có khá nhiều lời khen trong giới trẻ say mê CNTT đối với công ty này, nào là “cỗ máy tìm kiếm tiếng Việt lớn nhất”, rồi “Baidu Việt”...

Đó là dư luận ví vậy, chứ những người sáng lập NaisCorp. chưa hẳn thích. Họ muốn được như Baidu ở Trung Quốc, chứ còn gọi là “Baidu Việt” thì liệu đã thực sự thấy hạnh phúc? Ngay trong năm 2006, NaisCorp. đã được Quỹ Đầu tư mạo hiểm IDG Ventures đầu tư để phát triển một số dự án. Tháng 7/2007, NaisCorp. chính thức hợp tác với Yahoo! và Google, trở thành đối tác chiến lược của Công ty VDC. Ngày 24/3/2009, IDG Ventures công bố đầu tư thêm vào NaisCorp.

Một chi nhánh của Tập đoàn Softbank (Nhật Bản) là Softbank China & India Holdings cũng đầu tư vào NaisCorp. với khoản ngân sách được cho là 2 triệu USD. Trong lễ công bố quyết định đầu tư thêm vào NaisCorp., ông Nguyễn Bảo Hoàng, Tổng giám đốc IDG Ventures Việt Nam, cho rằng: “Sự tiếp tục đầu tư của IDG Ventures vào NaisCorp. là kỳ vọng vào thị trường tìm kiếm tiếng Việt. Dù mới ở giai đoạn bắt đầu, nhưng thời điểm quảng cáo trên các web tìm kiếm sẽ đến trong vài năm tới”, và “cơ hội cho các web tìm kiếm đang rộng mở”. Tất nhiên IDG không chỉ đầu tư vào NaisCorp., mà còn đầu tư vào hai trang web tìm kiếm khác là xalo.vn của Công ty Tinh Vân và bamboo.com của VC Corp.

Có lẽ đầu tư mạo hiểm của IDG vào công cụ tìm kiếm Việt đã không thiệt thòi. Hay nói cách khác, cây đã trổ nụ. Nụ thôi, vì socbay.com vẫn đang trong vòng đàm phán, ngã giá giữa NaisCorp. và Google. Một khi đã nhận đầu tư từ IDG và Softbank, thì ít nhất ban lãnh đạo NaisCorp. cũng có sự tư vấn của hai nhà đầu tư về giá cả, hợp đồng làm sao cho có lợi nhất. Các đại gia như Google hay Yahoo! là tập đoàn toàn cầu, nên khó đi sâu vào đáp ứng “thị trường ngách” như các công ty nội địa.

Lợi thế của công ty nội địa, một khi được gầy dựng cứng cáp và lớn mạnh, hay được các đại gia quốc tế tìm cách thâu tóm, thôn tính... để làm bàn đạp tiến sâu vào thị trường nội địa. Việc ngã giá với NaisCorp.có thể có nhiều cách giải thích khác nhau, nhưng xét một cách nghiêm túc nhất, không thể không vì mục tiêu đẩy mạnh hoạt động làm ăn tại Việt Nam của Google.

Trong lúc Google đang là công cụ tìm kiếm được sử dụng nhiều nhất tại Việt Nam, thì NaisCorp. vẫn đang trong thời kỳ “nuôi nấng”, chịu lỗ chủ động (trong tính toán). Nhưng đại gia muốn mua, ắt phải có đường ra và đầu ra. Và cứ như bài báo trên Forbes, NaisCorp. cũng muốn bán, cũng cho thấy tầm nhìn của doanh nghiệp này muốn “đứng trên vai người khổng lồ”. Vấn đề còn lại là, phải được giá.
Ở Trung Quốc có hai điển hình doanh nghiệp CNTT thành đạt là Alibaba và Baidu. Alibaba đi theo hướng “đứng trên vai người khổng lồ”, bán cổ phần trị giá 1 tỷ USD cho Yahoo!; còn Baidu, Google muốn thôn tính cũng không được. Hai cách đi đều vì sự phát triển của doanh nghiệp và duy trì, phát huy thương hiệu.

Cứ theo những gì Forbes cho biết, thì khả năng NaisCorp. đi theo hướng của Alibaba nhiều hơn. Nhưng socbay.com dường như đang được bay khi được đại gia Google trả giá. Chỉ chừng đó thôi cũng đã đủ gây ngạc nhiên, gây sốc đối với dư luận tại Việt Nam, và thấy không uổng phí niềm đam mê và công sức của những tài năng CNTT Việt Nam.