Thay đổi tư duy xài tiền

Việc giải quyết cho người dân mua bán USD một cách dễ dàng đã được bàn bạc từ lâu, thế nhưng đến nay, vấn đề này vẫn "nóng". Độ nóng đã đến mức người dân than phiền, bất chấp việc trả phí để mua nhưng chẳng mấy ngân hàng (NH) chịu giải quyết nhu cầu cho họ.

Công bằng mà nói, vừa qua, thực hiện Nghị quyết 11/ NQ- CP, tình trạng mua bán USD tràn lan trên thị trường chợ đen giảm hẳn; lượng USD chảy vào các NH thương mại cũng đang tăng.

Ảnh minh họa

Tuy nhiên, trong khi thị trường chợ đen đã bị đóng, nhưng lại chưa có hướng giải quyết cụ thể cho nhu cầu ngoại tệ chính đáng của người dân, như đóng học phí cho con du học, khám chữa bệnh hay đi du lịch, công tác nước ngoài... thì việc nhiều người phải đi hết NH này đến NH khác, trình hết giấy tờ này đến giấy tờ kia mới gom được số ngoại tệ phục vụ nhu cầu chính đáng của mình trở thành vấn đề bức xúc.

Mọi chuyện trở nên nháo nhào khi gần đây nhiều NH đưa ra những quy định khác thường. Chẳng hạn như NH cổ phần Đại Dương (OceanBank) có quy định khách hàng được mua một lượng ngoại tệ tối đa tương đương 7.000 USD khi đi nước ngoài, với điều kiện phải có đầy đủ giấy tờ, và không phải lúc nào cũng được USD mà phải chọn sang các loại ngoại tệ khác.

Văn bản về việc bán ngoại tệ cho khách hàng cá nhân của NH này nói rõ, với nhu cầu ngoại tệ để thăm viếng người thân, du lịch hay đi nước ngoài chữa bệnh..., NH sẽ có thể đáp ứng không quá 10.000 USD.

Tuy nhiên, khách phải trực tiếp đến NH làm việc và thực tế, không nhiều người có thể mua được số tiền như trong quy định. Tỷ giá bán của NH này sẽ linh hoạt điều chỉnh theo lượng ngoại tệ khách hàng cần...

Rõ ràng chuyện Thống đốc NHNN thông tin rộng rãi trên truyền thông là người dân có nhu cầu mua USD có thể đến mua ở các NH, các NH cũng cam kết bán USD cho dân nếu dân thực sự có nhu cầu là chuyện có thực, nhưng không hiểu vướng mắc ở khâu nào mà đến nay, vẫn “mạnh ai nấy làm”.

Nói như thế vì NH vẫn lúng túng trước nhu cầu của người dân, người dân thì chạy vạy theo kiểu “xin-cho” dù phải đóng phí 2%, còn trên thị trường tự do vẫn ngầm giao dịch.

Về cơ bản, biện pháp cấm mua bán USD bằng thị trường ngầm chỉ đạt hiệu quả bền vững khi thị trường chính thức có đủ lực để cung cấp ngoại tệ cho người dân khi cần.

Đằng này, bản thân các NH cũng than phiền rằng nguồn USD của họ chỉ có hạn. Do vậy, việc tăng cường giải pháp quản lý thị trường ngoại hối, xóa bỏ thị trường chợ đen, NHNN cần làm thêm một việc nữa là khuyến khích người dân bỏ thói quen dùng USD như một tài sản duy nhất.

Nói như thế bởi lẽ cứ 10 khách đến mua ngoại tệ, thì đến 8 người hỏi mua USD thay vì đồng tiền của nước cần đến, như vậy NH cũng đành "bó tay” mặc cho khách chấp nhận đóng phí.

Trước tình trạng đó, nên chăng đã đến lúc, Nhà nước cần có biện pháp đồng bộ, khuyến khích người dân thay đổi tư duy, thay đổi những thói quen nhỏ trong việc sử dụng đồng tiền như đi nước ngoài, thanh toán hàng hóa, chữa bệnh có thể dùng thẻ VISA, thẻ debit, thẻ credit, hoặc đến nước nào, mua tiền nước đó... thay vì phải chạy mua USD.

Từ đó có thể triệt tiêu tình trạng đôla hóa và dùng tiền mặt tràn lan như hiện nay.