Xây dựng ngành muối Cần Giờ thành mô hình phát triển kinh tế nông thôn kiểu mẫu
Với định hướng phát triển bền vững gắn với đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm và bảo tồn giá trị truyền thống, TP.HCM đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm đưa ngành muối Cần Giờ trở thành mô hình kiểu mẫu trong phát triển kinh tế nông thôn, góp phần nâng cao đời sống người dân và xây dựng thương hiệu nông sản địa phương có giá trị cao trên thị trường.
UBND TP.HCM vừa ban hành chỉ đạo đối với các sở, ngành và địa phương về quản lý sản xuất, kinh doanh và đảm bảo an toàn thực phẩm trong lĩnh vực muốinăm 2025.
Theo đó, các cơ quan chức năng được yêu cầu căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ được phân công để tăng cường quản lý nhà nước, thực hiện nghiêm túc Nghị định số 40/2017/NĐ-CP của Chính phủ về sản xuất và kinh doanh muối.
Đồng thời, các đơn vị liên quan tiếp tục triển khai hiệu quả các nhiệm vụ thuộc Đề án phát triển ngành muối giai đoạn 2021 - 2030 theo Quyết định số 1325/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, cùng với kế hoạch triển khai do Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành tại Quyết định số 766/QĐ-BNN-KTHT.
Sở Nông nghiệp và Môi trường TP.HCM được giao vai trò đầu mối trong việc theo dõi tình hình sản xuất, tiêu thụ muối; tham mưu chính sách điều hành giá khi có biến động; hướng dẫn kỹ thuật sản xuất, bảo quản muối; đồng thời kiểm tra niêm yết giá và công tác bảo vệ môi trường tại các cơ sở sản xuất.
Các sở, ngành liên quan cũng đóng vai trò quan trọng trong chuỗi phát triển đồng bộ như Sở An toàn Thực phẩm: Giám sát chất lượng muối nhập khẩu, kiểm tra quy chuẩn kỹ thuật tại các cơ sở sản xuất, chế biến muối.
Sở Công Thương: Thúc đẩy kết nối thị trường, hỗ trợ doanh nghiệp muối ở huyện Cần Giờ mở rộng thương mại điện tử, xây dựng thương hiệu sản phẩm.
Sở Khoa học và Công nghệ: Hợp tác nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao công nghệ tiên tiến trong sản xuất và bảo quản muối.
Đáng chú ý, Sở Du lịch được giao phối hợp phát triển các mô hình du lịch cộng đồng gắn với làng nghề muối truyền thống, qua đó giới thiệu sản phẩm OCOP từ muối đến với khách du lịch trong và ngoài nước.
Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh khu vực 2 được chỉ đạo tạo điều kiện thuận lợi để người dân và doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi, thúc đẩy đầu tư vào lĩnh vực sản xuất muối.
Là địa phương sở hữu khoảng 20 km đường bờ biển, huyện Cần Giờ được xác định là khu vực trọng điểm trong phát triển ngành muối của Thành phố. Hai xã Thạnh An và Lý Nhơn là nơi tập trung hoạt động sản xuất muối với điều kiện tự nhiên thuận lợi, đặc biệt là xã Lý Nhơn, nơi có hai con sông lớn Vàm Sát và Soài Rạp chảy qua, tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất muối theo phương pháp truyền thống.
Nghề làm muối tại Lý Nhơn được hình thành từ năm 1967 - 1968 và đã trở thành một trong hai ngành nghề chủ lực của xã. Trải qua hơn nửa thế kỷ, các thế hệ diêm dân đã không ngừng lưu giữ, trao truyền kinh nghiệm và kỹ năng làm muối, tạo nên nét đặc trưng văn hóa lao động đặc sắc của vùng đất Cần Giờ.
Tháng 12/2024, TP.HCM chính thức công nhận làng nghề truyền thống sản xuất muối xã Lý Nhơn. Đây là sự ghi nhận xứng đáng cho những đóng góp không ngừng nghỉ của người dân địa phương, đồng thời mở ra cơ hội để sản phẩm muối Cần Giờ bước vào giai đoạn phát triển mới, hiện đại hơn, gắn kết với thị trường và định hướng xuất khẩu.
Huyện Cần Giờ được giao nhiệm vụ hoàn thiện và trình UBND Thành phố phê duyệt phương án chuyển đổi diện tích sản xuất muối đến năm 2030, phù hợp với Đề án phát triển ngành muối quốc gia.
Địa phương cũng cần chủ động lồng ghép các nguồn vốn từ chương trình mục tiêu quốc gia, tín dụng ưu đãi, khuyến nông - khuyến công để đầu tư phát triển hạ tầng sản xuất: từ đê bao, hệ thống kênh mương, sân phơi, trạm bơm đến điện và nước sinh hoạt.
Ngoài ra, huyện sẽ triển khai các hoạt động nghiên cứu và đặt hàng giải pháp công nghệ mới nhằm thích ứng với biến đổi khí hậu, tổ chức lại các hợp tác xã muối theo mô hình liên kết chuỗi; áp dụng kỹ thuật tiên tiến, liên kết doanh nghiệp chế biến nhằm tăng giá trị sản phẩm và năng lực cạnh tranh.
Huyện cũng cần tập trung đào tạo nguồn nhân lực cho ngành muối, đặc biệt là cán bộ hợp tác xã và diêm dân, nâng cao năng lực quản lý và tay nghề sản xuất. Việc xây dựng chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ muối theo Nghị định số 98/2018/NĐ-CP là giải pháp cốt lõi giúp ngành muối phát triển bền vững và có chiều sâu.
Song song, địa phương cần hoàn thiện hồ sơ đề nghị công nhận nghề truyền thống cho xã Thạnh An theo Nghị định số 52/2018/NĐ-CP, đồng thời tiếp tục phát triển các sản phẩm OCOP đặc trưng từ muối và tăng cường giám sát môi trường tại các làng nghề.
