Nhật tưởng nhớ nạn nhân thảm họa sóng thần

Với một phút thinh lặng, tiếng chuông ngân và những lời nguyện cầu, Nhật Bản sẽ tiến hành lễ tưởng nhớ các nạn nhân của thảm họa động đất và sóng thần năm ngoái vào hôm nay 11/3.

Một năm sau trận động đất cường độ 9 độ richter kéo theo cơn sóng thần khủng khiếp đổ ập vào bờ biển đông bắc của Nhật Bản, khiến gần 16.000 người chết và gần 3.300 người mất tích, đất nước Nhật Bản giờ đây vẫn còn phải vật lộn với những vấn đề kinh tế - chính trị - xã hội do thảm họa này gây nên.

Hàng ngàn người mất tích vẫn không tìm được thi thể để lại những dấu chấm lửng về mặt tình cảm cũng như pháp lý. Ông Koyu Morishita - 54 tuổi đã mất người cha 84 tuổi, ngôi nhà và nhà máy sản xuất cá của gia đình trong cảng Ofunato. Ông đã không tìm đươc thi thể cha mình. “Tôi vẫn khóc và nhớ cha khi ở một mình“ - Morishita chia sẻ khi cùng chú chó cưng Muku đến tưởng niệm cha tại một ngôi đền trên đỉnh đồi ở Ofunato.

Như tất cả khu vực khác của nước Nhật, Ofunato sẽ có một phút im lặng tưởng nhớ các nạn nhân lúc 14h46 (giờ địa phương) khi động đất xảy ra và sau đó 33 phút, khi một bức tường nước 23 mét nhấn chìm thị trấn, lấy đi sinh mạng 340 người trong số 41.100 cư dân của thị trấn, và vẫn còn 84 người mất tích. Một “tiếng chuông của hy vọng” sẽ rung lên và đoàn người đưa tang sẽ ra biển để thả những chiếc đèn lồng.

Người dân Nhật Bản đã giành được sự ngưỡng mộ của thế giới vì tính kỷ luật, sự điềm tĩnh và khả năng phục hồi khi đối mặt với thảm họa; những công ty và tập đoàn của họ gây ấn tượng với tốc độ phục hồi sản xuất nhanh đến bất ngờ. Kết quả , nền kinh tế Nhật sắp trở về hiện trạng trước khi thiên tai trong những tháng tới với sự giúp đỡ của khoảng 230 tỉ đô la từ quỹ tái kiến thiết được huy động trong thoả thuận hiếm có giữa chính phủ và phe đối lập.

"Trong lịch sử gần đây, Nhật Bản đã tăng trưởng kinh tế nhanh chóng từ đống tro tàn và sự tàn phá của chiến tranh thế giới thứ hai, và chúng tôi xây dựng nền kinh tế sử dụng năng lượng hiệu quả nhất trên thế giới do hậu quả của cú sốc dầu mỏ", Thủ tướng Nhật Yoshihiko Noda chia sẻ trong một bài báo trên tờ Washington Post.

Tuy nhiên, người dân Nhật đang ngày càng hoài nghi về khả năng giải quyết khủng hoảng của các chính trị gia. Các chính trị gia là trung tâm của mọi tranh cãi xung quanh cuộc khủng hoảng tại nhà máy hạt nhân Fukushima, và họ đã thất bại trong việc nắm bắt thời điểm và giải quyết vô số các căn bệnh đã đeo đẳng Nhật Bản trong hai thập niên qua.

Morishita nói: "Chúng tôi hy vọng rằng ai đó có thể lãnh đạo chúng tôi và chỉ cho chúng tôi hy vọng và ước mơ đang ở đâu đó. Nhưng điều đó không tồn tại".

Sau “thỏa thuận ngừng bắn” ngắn ngủi giữa các phe phái trên chính trường Nhật, các chính trị gia tiếp tục cuộc chiến của họ: Nhật Bản có lãnh đạo thứ sáu trong vòng năm năm.

Ông Hiroaki Oikawa, 56 tuổi, một cư dân Ofunato, người bị mất hai nhà máy sản xuất cá và nhà cửa trong trận động đất nói: “Chúng tôi không thể trông đợi gì vào các chính trị gia”. Chín người trong gia đình ba thế hệ của ông đang sống tại một nhà tạm. Oikawa đang tiếp tục gầy dựng hoạt động sản xuất tại một trong hai nhà máy của mình từ tháng 9 năm ngoái, và ông đang lãnh đạo người dân địa phương xây dựng lại một trung tâm mua sắm.

Các cuộc biểu tình đòi loại bỏ năng lượng hạt nhân trên toàn quốc nhân lễ tưởng niệm này cũng là một lời nhắc nhở rằng, nhiều người dân Nhật muốn chính phủ hành động quyết liệt hơn để giải quyết khủng hoảng. Trước phản ứng mạnh mẽ của người dân, tất cả 54 lò phản ứng hạt nhân của Nhật Bản có thể sẽ phải đóng cửa vào giữa năm nay.

Sự chậm chạp trong tiến độ xử lý khu vực bị ô nhiễm phóng xạ và giải quyết các vấn đề xã hội làm những người sống sót mệt mỏi, khoảng 326.000 người Nhật chịu ảnh hưởng thảm họa vẫn còn vô gia cư, bao gồm cả 80.000 người phải sơ tán khỏi vùng lân cận của nhà máy Fukushima.

Dù chính phủ Nhật đã tuyên bố lò phản ứng của nhà máy Fukushima đã ngừng hoạt động từ tháng 12, việc làm sạch một khu vực có kích thước rộng lớn (cỡ Luxembourg) sẽ mất hàng thập kỷ với một chi phí không thể tính toán nổi và phải sử dụng các công nghệ chưa được phát triển.

Một số hình ảnh các hoạt động tưởng nhớ nạn nhân của thảm họa động đất - sóng thần tại Nhật Bản: (Ảnh Reuters)

Xếp nến tưởng niệm ngày 11/3 tại Iwaki, Fukushima

Những chiếc đèn lồng được thắp sáng để tưởng nhớ người đã khuất

Cả gia đình cùng tham dự một sự kiện tưởng nhớ tại Iwaki, Fukushima

Ông Koyu Morishita cùng chú chó cưng Muku đến tưởng niệm cha tại một ngôi đền ở Ofunato

Chữ khắc trên thân tre, từ trái sang "Phục hồi", "Tiến lên" và "Sức mạnh"

Lồng đèn giấy được thả xuống biển ở thị trấn Yamada, Iwate