Tâm lý thành công cho lãnh đạo: Giấc ngủ doanh nhân - Cuộc cách mạng thầm lặng bắt đầu từ chiếc gối (Bài 6)

“Hôm nay bạn đã ngủ ngon chưa?”. Nếu câu hỏi này khiến bạn khựng lại vài giây, thì rất có thể… bạn đang là một doanh nhân dần kiệt sức mà không hay biết.

Áp lực hiệu suất và lối mòn “thức khuya để thành công”

Tôi từng hỏi một CEO kỳ cựu: “Anh ngủ mấy tiếng một ngày?”. Anh cười đùa: “Ngủ gì tầm này? Trong lúc mình ngủ thì đối thủ đã tiến rất xa rồi!”. Một nhà sáng lập khác cũng chia sẻ đầy hài hước: “Ngủ là phí thời gian. Làm hết việc, kiếm đủ tiền rồi ngủ cũng chưa muộn. Mình còn có cả… ngàn thu để ngủ mà!”.

Nửa đùa nhưng cũng rất thật, ở nơi nào đó trong hệ thần kinh doanh nhân, một niềm tin đã bám rễ: Ngủ ít là biểu tượng của thành công, và mất ngủ là danh hiệu cho lòng tận tụy. Chúng ta tôn vinh sự bận rộn đến mức quên mất rằng, cơ thể con người không được lập trình để “online 24/7”.

Cơ thể không biết “deadline” là gì, không quan tâm bạn có bao nhiêu email chưa đọc hay bao nhiêu tài liệu cần phê duyệt. Nó chỉ biết một điều: Nếu không ngủ sâu và đủ, bạn sẽ dần… biến mất khỏi chính mình.

Giấc ngủ - nguồn vốn vô hình tạo nên năng lực lãnh đạo bền vững

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) của Mỹ, tình trạng thiếu ngủ đang trở thành một “đại dịch sức khỏe cộng đồng”. Và nó không chỉ xảy ra ở Mỹ mà ở khắp mọi nơi có mạng Internet, startup - khởi nghiệp, hay biểu đồ tài chính.

Giấc ngủ không phải là trạng thái “tắt máy”. Đó là quá trình hồi phục toàn diện của hệ thần kinh, nội tiết, miễn dịch, cảm xúc và tư duy. Trong giấc ngủ sâu, não bộ “rửa sạch” độc tố tích tụ trong ngày, ghi nhớ thông tin cần thiết, làm dịu cảm xúc và tái tạo năng lượng. Trong giấc ngủ REM (Rapid Eye Movement - Chuyển động mắt nhanh), trực giác được đánh bóng, cảm hứng được lên men, và nhiều quyết định sáng suốt nhất đến từ khoảnh khắc mà ý thức tưởng chừng “tạm nghỉ”.

Thế nhưng, nhiều doanh nhân đang sống như thể mình có thể “nợ giấc ngủ” và sẽ trả dần sau khi thành công. Rất tiếc, cơ thể không có khái niệm “trả góp” như vậy.

Nguy cơ tiềm ẩn của thiếu ngủ: Suy giảm nhận thức, cảm xúc và niềm tin

Thiếu ngủ không chỉ làm ta uể oải buổi sáng. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng ra quyết định, tư duy sáng tạo, điều tiết cảm xúc và thậm chí cả đạo đức nghề nghiệp. Không chỉ các số liệu nghiên cứu, mà thực tế đã cho thấy, thiếu ngủ khiến con người trở nên nóng nảy hơn, kém đồng cảm hơn và dễ bị cuốn vào vòng xoáy phản ứng - thay vì phản hồi tỉnh thức.

Nguy hiểm hơn, việc thiếu ngủ mãn tính còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như tiểu đường, tim mạch, béo phì, trầm cảm và suy giảm miễn dịch. Với phụ nữ, đặc biệt là trong giai đoạn tiền mãn kinh, rối loạn giấc ngủ còn trở thành “kẻ trộm tinh thần” nguy hiểm, lặng lẽ lấy đi năng lượng sống và niềm tin vào chính mình.

Dám… ngủ để trở thành nhà lãnh đạo tỉnh thức

Đã đến lúc doanh nhân nên coi giấc ngủ là một kỹ năng lãnh đạo quan trọng, chứ không phải phần thưởng xa xỉ dành cho cuối tuần, lễ tết... Một nhà lãnh đạo tỉnh thức không đợi đến khi gục ngã mới dừng lại, họ dừng lại để không gục ngã.

Giấc ngủ chất lượng không chỉ giúp cải thiện hiệu suất công việc, mà còn nâng cao khả năng lắng nghe, kết nối và đồng hành cùng đội ngũ. Một người ngủ đủ sẽ dễ tiếp nhận ý tưởng mới, xử lý áp lực linh hoạt và đưa ra quyết định từ trạng thái vững chãi hơn rất nhiều.

Ngủ đủ còn giúp bạn trở thành người cha, người mẹ, người bạn đời dễ thương hơn. Bạn không chỉ làm việc tốt hơn mà còn “sống” tốt hơn.

Thiết kế giấc ngủ như một chiến lược điều hành thân - tâm - trí

Tái thiết lập mối quan hệ lành mạnh với giấc ngủ không cần bạn từ bỏ công việc hay chuyển lên núi ẩn tu, trốn về quê ẩn dật. Đó là những điều nhỏ nhặt, nhưng có tác động lớn nếu bạn thực hành mỗi ngày.

Trước hết, hãy xây dựng một “nghi thức ngủ”. Cũng như cơ thể cần khởi động để tập luyện, tâm trí cũng cần được dẫn lối để chìm vào giấc ngủ. Một giờ trước khi ngủ, hãy tắt các thiết bị điện tử, giảm ánh sáng phòng, tránh caffeine, và làm điều gì đó nhẹ nhàng như đọc sách giấy, nghe nhạc êm, viết vài dòng cảm ơn ngày hôm nay. Nếu có thể, hãy thử đốt một chút tinh dầu oải hương hoặc cam ngọt - đó là cách tự nhiên để đánh tín hiệu cho não rằng “giờ nghỉ ngơi đã đến”.

Thứ hai, đừng xem giường ngủ là văn phòng thứ hai. Đừng làm việc trên giường, đừng mang điện thoại lên giường, và đừng để nỗi lo ngày mai chen vào giấc ngủ tối nay. Giường ngủ là nơi bạn quay về với chính mình, nơi cơ thể được phép… không gồng nữa.

Thứ ba, hãy đầu tư cho chiếc gối và tấm nệm tử tế. Một chiếc gối và tấm nệm đúng không chỉ nâng cổ, đỡ thân mà còn nâng đỡ cả tâm trạng bạn ngày hôm sau. Hãy nghĩ đến nó như một người trợ lý trung thành, làm việc âm thầm suốt 8 tiếng để bạn thức dậy trong phiên bản tốt nhất của chính mình.

Cuối cùng là tập thở. Không phải để sống sót, mà để ngủ sâu. Chỉ cần 3-5 phút thở đều, chậm, tập trung vào hơi thở và cảm giác toàn thân đang dần lắng xuống, bạn sẽ thấy “phép màu”.

Chăm sóc bản thân: Trách nhiệm không thể ủy thác

Chúng ta không cần thức cả đêm để chứng minh mình là doanh nhân thành đạt. Thức khuya không biến bạn thành siêu nhân, nó chỉ khiến bạn trở thành… một người mất phương hướng.

Điều kỳ diệu là chỉ cần bạn bắt đầu xem giấc ngủ là một ưu tiên, toàn bộ cuộc sống sẽ thay đổi. Bạn sẽ thấy mình đủ năng lượng để lắng nghe cộng sự, đủ bình tĩnh để không phản ứng khi căng thẳng, và đủ dịu dàng để nói với bản thân: “Mình đã làm hết sức rồi, bây giờ là lúc nghỉ ngơi”.

Đừng đợi đến khi cơ thể kêu cứu mới tìm cách ngủ ngon. Thành công của doanh nhân không bắt đầu vào buổi sáng, mà bắt đầu từ đêm hôm trước. Hãy bắt đầu cuộc cách mạng thầm lặng, từ… chiếc gối của bạn.

(*) Chuyên gia phát triển lãnh đạo bằng ứng dụng EQ