Huyền thoại Bagan

Đất nước Myanmar mở cửa với nhiều điểm đến vô cùng hấp dẫn đã bùng cháy trong tôi ngọn lửa đam mê trải nghiệm những cái hay cái đẹp. Bất chấp khí trời mùa hè nóng bức, tôi đặt chân đến thành phố huyền thoại Bagan, rong ruổi và khám phá mọi ngóc ngách vùng đất này.

Để đến được Bagan, tôi phải bay hai chặng từ Sài Gòn đi Bangkok, thủ đô của Thái Lan; rồi từ Bangkok đi Yangon, thành phố sầm uất nhất Myanmar; sau đó tiếp nối thêm một chuyến xe tám tiếng khởi hành từ Yangon. 

Tôi đến Bagan khi trời còn tối đen như mực, khoảng bốn giờ sáng, nhanh chóng trả giá một chuyến xe ngựa cho hành trình tham quan tất cả các đền chùa từ lúc ngắm bình minh đến hoàng hôn.

Bagan xưa có tên là Pagan, từng là kinh đô của Vương quốc Pagan từ thế kỷ thứ IX đến thế kỷ thứ XIII sau Công Nguyên. Thời điểm hưng thịnh nhất của Bagan từ thế kỷ thứ XI đến thế kỷ XIII dưới thời Vua Anawrahta. Hơn 14.000 ngôi đền bằng đất nung đã sụp đổ sau những biến cố lịch sử và trận động đất năm 1975; nay chỉ còn hơn 2.000 ngôi đền dưới bóng bạt ngàn những cây Nim và cây Arabica, loại cây bóng mát tán rộng và có mùi thơm như hoa thiết mộc lan.

Với mong muốn ghi lại thật nhiều khoảnh khắc bình minh tuyệt đẹp nơi miền đất kỳ bí Bagan, tôi hối thúc anh đánh xe ngựa chạy nhanh đến ngôi đền Shwe-san-daw. Tôi trèo lên những bậc thang đá dốc cao mệt bở hơi tai mới đến được vị trí lý tưởng ở gần chóp đền. Tôi lên đến nơi khi trời chưa sáng, nhưng bất ngờ khi thấy các du khách Tây đã tập trung rất đông từ bao giờ. Mỗi người họ đã tìm cho mình vị trí đẹp hướng về phía mặt trời sắp mọc, chuẩn bị máy hình sẵn sàng để ghi lại cảnh bình minh Bagan. Khó khăn lắm tôi mới tìm được một chỗ đứng tương đối khá đẹp bên cạnh các tay máy chuyên nghiệp khác.

Những tia sáng đầu tiên của bình minh dần hiện ra từ phía chân trời lúc sáu giờ sáng. Bình minh Bagan rất khác biệt so với những nơi khác, bởi nó toát lên vẻ đẹp hoang sơ và kỳ bí. Cả vùng đất Bagan trở nên huyền thoại, mờ ảo hơn với hàng nghìn chóp đền lớn nhỏ đặc trưng Bagan thấp thoáng đằng xa, một cảnh đẹp vô cùng ấn tượng. Đến nỗi, một cô du khách Nhật Bản dùng cả giấy bút vẽ lại cảnh bình minh Bagan, từng ngọn tháp, những tán cây. Quả thực, bình minh Bagan đẹp như chốn thần tiên!

Kiến trúc đền chùa Bagan độc đáo

Mặt trời lên cao, vùng đất Bagan ngập tràn đầy nắng và nóng đổ lửa. Để bày tỏ lòng thành kính trước khi vào chánh điện các đền chùa ở Bagan, dân chúng phải tháo bỏ giày, dép và tất. Dưới nắng hè thiêu đốt, các ngôi đền cổ xưa làm bằng đá nung, sân đền rộng dài vài trăm mét hấp thụ nhiệt nóng bừng như đang chực chờ thách thức những đôi chân trần của các tín đồ Phật giáo và du khách. Song khó khăn ấy không làm chùn bước người lữ khách phương xa do cảnh đẹp cùng với những trầm tích lịch sử đền đài đã kích thích sự khám phá của tôi cũng như của bao du khách khác.

Tiếng xe ngựa leng keng trên những con đường mòn nhỏ đầy cát bụi đưa tôi dừng chân trước ngôi đền nổi tiếng nhất vùng, Ananda Phaya. Đền đá Ananda danh tiếng với kiến trúc hoành tráng và những pho tượng Phật khổng lồ. Đền được làm bằng đá mát lạnh, xây dựng vào năm 1105, biểu thị trí tuệ vô thượng vô biên của đức Phật, có kiến trúc hình thập tự, ở trung tâm là khối lập phương và trên mỗi phía là các tượng Phật đứng.

Mặt tường phía ngoài có các bức tranh ghép bằng gạch men bóng pha màu, minh họa những cảnh trong cuốn Bản sinh kinh. Bốn phía đền có bốn bức tượng Phật bằng gỗ cao 6 mét với những nét mặt khác nhau. Dân Bagan tin rằng sự khác nhau giữa những nét mặt Phật sẽ khiến cho con người ý thức được việc làm của mình khi đến chốn này và bước ra ngoài thế giới.

Sẽ là thiếu sót lớn nếu đến Bagan mà không ghé thăm Bồ Đề Đạo Tràng Mahabodhi Pagoda. Chùa là một địa điểm nổi bật, có tên và kiến trúc rất giống đền Bồ Đề Đạo Tràng Bodhigaya nguyên gốc ở Ấn Độ. Bồ Đề Đạo Tràng ở Bihar Ấn Độ bị tàn phá bởi quân Thổ xâm lược và Phật giáo Bagan đã cử đoàn nghệ nhân sang giúp xây dựng lại, sau đó khi trở về Myanmar, những nghệ nhân này đã xây dựng ngôi chùa theo nguyên mẫu Bodhigaya.

Mahabodhi có hai tầng, một tầng đế và một tầng tháp. Tầng đế có một gian thờ Phật rộng, điểm khác biệt so với các đền chùa khác ở chỗ có cánh cửa sơn son thếp vàng và được khóa bằng một ổ khóa thép chế tạo riêng cho Nữ hoàng nước Anh. Xung quanh chùa có nhiều hốc tường nhỏ, trong mỗi hốc có một tượng Phật, tổng cộng có 465 tượng Phật. Tầng tháp có bốn mặt với hàng trăm bức phù điêu khắc họa cuộc đời đức Phật.

Khi ráng chiều phủ khắp mọi nẻo đường và đền đài cũng chính là lúc tôi rời Bagan. Khép lại vùng đất huyền thoại Bagan để mở ra những cuộc hành trình mới đến địa danh khác trong đất nước Myanmar. Tạm biệt Bagan, hẹn ngày trở lại!

>Dưới bóng Bagan