Đầu tư nước ngoài vào Trung Quốc thấp nhất trong 3 thập kỷ
Theo dữ liệu chính thức công bố hôm 18/2, đầu tư vào Trung Quốc của các công ty nước ngoài giảm xuống mức thấp nhất trong 3 thập kỷ. Đây là dấu hiệu cho thấy các tập đoàn đang rời khỏi nền kinh tế số 2 thế giới, do chính sách cứng rắn liên quan đến gián điệp và những lệnh trừng phạt của Mỹ.
Theo Cục Quản lý Ngoại hối Nhà nước Trung Quốc, tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào nước này đạt 33 tỷ USD năm 2023, giảm 80% so với năm 2022 và chưa bằng 10% so với mức đỉnh 344 tỷ USD năm 2021.
Trung Quốc đã nỗ lực thu hút đầu tư, nhân sự và công nghệ từ nước ngoài theo chính sách “cải cách và mở cửa” do lãnh tụ Đặng Tiểu Bình khởi xướng cuối những năm 1970. FDI đang ở mức thấp nhất, từ thời điểm ông Đặng đẩy mạnh chính sách trong chuyến công du miền nam năm 1992.
Các công ty nước ngoài đã giảm quy mô hoạt động tại Trung Quốc, sau khi chính phủ ở thủ đô Bắc Kinh tập trung nhiều hơn vào việc bảo vệ an ninh quốc gia. Ví dụ trấn áp các hoạt động cho là gián điệp. Nhà chức trách cũng thắt chặt kiểm soát các công ty nghiên cứu thị trường, đồng thời có báo cáo về việc một số nhân sự ngoại quốc bị giam giữ.
Gallup, công ty nghiên cứu thị trường của Mỹ, đã rút khỏi Trung Quốc vào năm 2023.
Các công ty Mỹ và châu Âu thường nghiên cứu sâu rộng về điều kiện kinh doanh trước khi đầu tư, nhưng việc này bị trì hoãn ở nhiều tổ chức, do luật chống gián điệp sửa đổi có hiệu lực từ tháng 7/2023 của đất nước tỷ dân.
Giám đốc điều hành của một công ty Mỹ nói: “Chúng tôi không thể tiến hành đầy đủ các nghiên cứu cần thiết, trước khi phân bổ đầu tư mới.”
Các doanh nghiệp Nhật Bản cũng có quan ngại tương tự. Trong một cuộc khảo sát với những công ty Nhật Bản hoạt động tại Trung Quốc thực hiện vào tháng 11 và 12/2023, nhiều người được hỏi bày tỏ lo ngại về cuộc sống hàng ngày, do bất an liên quan tới luật chống gián điệp và lưu ý rằng, điều này khiến công ty mẹ chần chừ phê duyệt đề xuất đầu tư tiếp theo.
Những năm gần đây, Mỹ hạn chế khả năng tiếp cận của Trung Quốc với chất bán dẫn tiên tiến, nên các doanh nghiệp liên quan đến chip đang rời xa nền kinh tế số 2 thế giới. Trung Quốc chiếm 48% vốn FDI liên quan đến chip toàn cầu năm 2018, nhưng con số này giảm xuống còn 1% vào năm 2022, theo Rhodium Group.
Cùng thời gian, FDI liên quan đến chip của Mỹ đã tăng lên 37% từ 0%, trong khi thị phần của Ấn Độ, Singapore và Malaysia cộng lại tăng lên 38% từ 10%.
