Đỏ mắt tìm CEO

Khi công ty đã phát triển đến một mức nào đó, hầu hết chủ doanh nghiệp đều mong muốn có người thay thế vị trí điều hành để chuyên tâm lo về chiến lược phát triển. Đây là mô hình mà các doanh nghiệp thế giới đã áp dụng thành công. Song, ở VN thì xem ra việc tìm kiếm giám đốc điều hành (CEO) vẫn là “giấc mơ” của nhiều doanh nhân.

Tìm kiếm CEO chuyên nghiệp phù hợp với chiến lược phát triển là vấn đề sống còn của doanh nghiệp trong cạnh tranh

L.H.Y, một nữ doanh nhân trong ngành đồ gỗ nội thất cho biết chị đã đỏ mắt đi tìm CEO gần một năm nay. Rất nhiều phương án đã được đưa ra, bao gồm cả việc nhờ người quen giới thiệu lẫn sử dụng dịch vụ “săn đầu người”, nhưng kế hoạch vẫn chỉ là... kế hoạch. Chia sẻ về hành trình đi tìm CEO của mình, chị bảo, nhiều khi tưởng đã được rồi thì lại bị ách tắc bởi vấn đề thù lao. Không thể trả mức lương cao như các doanh nghiệp nước ngoài hay liên doanh, chị chấp nhận chia cổ phần cho ứng viên, nhưng cuối cùng mọi chuyện cũng chỉ dừng ở mức độ tham khảo. Việc tìm kiếm người điều hành giỏi đã khó, nhưng việc tìm được người phù hợp còn khó hơn bội phần.

Cũng vì nôn nóng đi tìm CEO mà không ít doanh nghiệp đã dùng dao mổ trâu để giết gà! Kết quả là lợi bất cập hại. Hết thời “trăng mật”, cả hai đều vỡ mộng về nhau. Chủ doanh nghiệp thì than CEO giỏi nói hơn làm. Còn CEO thì than chủ doanh nghiệp nóng vội, tiếng là giao quyền nhưng nhiều khi vẫn can thiệp thô bạo vào công việc điều hành...

Bình luận về thực trạng này, nhiều doanh nhân cho rằng cũng khó mà trách cả hai. Đồng tiền đi liền khúc ruột, đa phần các doanh nhân Việt đều khởi nghiệp từ hai bàn tay trắng nên đâu thể nói “buông” là “buông” được ngay. Còn các CEO thì cũng rất cần có thời gian và nhiều sự hậu thuẫn khác. Mặt khác, sự đồng hành nào muốn có kết quả tốt đẹp cũng cần sự “chịu đựng” của cả hai trên tinh thần hỗ trợ và tin tưởng lẫn nhau.

Nói về tình trạng “cơm chẳng lành canh chẳng ngọt” giữa một số chủ doanh nghiệp và CEO sau một thời gian cộng tác, một chuyên gia quản trị phân tích: “Đa phần các CEO Việt hiện nay đều trưởng thành từ các công ty nước ngoài hoặc liên doanh. Ở đó, họ được đào tạo một cách chuyên nghiệp và mỗi người thường có thế mạnh nhất định. Nhiệm vụ chủ yếu của một CEO đúng nghĩa là “đẩy” và “kéo”. Nhưng khi về điều hành một doanh nghiệp trong nước, họ thường phải ôm đồm đủ thứ, trong đó có cả những việc mà lúc trước họ chưa từng kinh doanh qua nên bị rối. Hơn nữa, mỗi vị trí công việc đều đòi hỏi những kỹ năng và tố chất riêng. Một giám đốc marketing giỏi chưa chắc đã là một CEO giỏi, và ngược lại”.

Cùng với dư chấn của cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu là tình trạng nhảy việc của một loạt nhân sự cấp cao trong nước, trong đó có CEO. Thậm chí có những CEO đã thay đổi công việc tới ba lần trong khoảng một năm đổ lại. Thông thường, sự thay đổi môi trường làm việc được xem là biểu hiện của sự thăng tiến hoặc quyết tâm làm mới mình của mỗi người, nhưng hiện tượng nhảy việc của các CEO hiện nay thì lại khác. Nói một cách dễ hiểu hơn là họ buộc phải ra đi vì không thể ở lại. Thương hiệu cá nhân hay thành công của một CEO luôn gắn liền với thành tựu của doanh nghiệp cụ thể. Việc thay đổi môi trường cống hiến thường xuyên đồng nghĩa với việc uy tín cá nhân của CEO bị giảm sút. Chưa hết, CEO ra đi cũng có nghĩa là doanh nghiệp đã đầu tư lãng phí.

Sau một thời gian tìm kiếm CEO nhưng không có được kết quả như mong đợi, không hiếm chủ doanh nghiệp lại ngậm ngùi quay về vị trí điều hành. Một doanh nhân trong lĩnh vực hàng tiêu dùng than thở: “Sau bao vất vả tìm kiếm rồi trải thảm đón CEO, những tưởng đã yên tâm ở vị trí chủ tịch HĐQT, nào ngờ lại phải ôm đồm. Đã thế lại còn phải chịu tốn kém cả tiền bạc lẫn thời gian để lập lại trật tự cũ”.

Thực tế cho thấy, bên cạnh những chủ doanh nghiệp vẫn đỏ mắt đi tìm CEO là những ông bà chủ đang phải “ngậm bồ hòn làm ngọt” vì đã quá kỳ vọng vào CEO. Hai thái cực này đã chứng tỏ rằng, cho đến nay “giấc mơ” CEO vẫn chỉ là... giấc mơ của hầu hết doanh nhân Việt khi muốn phát triển công ty theo mô hình chuyên nghiệp và hiện đại...