Viên chức được tham gia điều hành doanh nghiệp tư nhân theo luật mới

Theo quy định hiện hành, viên chức bị hạn chế trong việc thành lập và điều hành doanh nghiệp, trừ một số trường hợp đặc thù. Luật sửa đổi đã tháo gỡ rào cản này, mở ra cơ hội để viên chức tham gia các hoạt động kinh doanh phù hợp với pháp luật chuyên ngành, miễn không phát sinh xung đột lợi ích, không vi phạm đạo đức nghề nghiệp và bảo đảm yêu cầu phòng chống tham nhũng.

Luật mới cũng cho phép viên chức hành nghề với tư cách cá nhân trong các lĩnh vực không bị cấm, tạo điều kiện để tăng thu nhập hợp pháp từ chuyên môn nghề nghiệp. Viên chức được ký hợp đồng lao động hoặc hợp đồng dịch vụ với cơ quan, tổ chức khác, với điều kiện không trái quy định ngành, không xâm lấn thời gian và nghĩa vụ của hợp đồng làm việc hiện tại.

Nếu hợp đồng làm việc chưa quy định cụ thể, viên chức phải được sự đồng ý của người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập; riêng trường hợp người đứng đầu đơn vị muốn ký hợp đồng ngoài phải có sự chấp thuận của cấp trên trực tiếp.

Bộ trưởng Nội vụ Đỗ Thanh Bình cho biết chính sách này nhằm tạo sự liên thông giữa khu vực công và khu vực tư, góp phần khai thác hiệu quả năng lực của viên chức và tăng thu nhập chính đáng cho họ.

Luật Viên chức sửa đổi bổ sung nhiều điểm mới về tuyển dụng. Ngoài hình thức thi tuyển, Chính phủ sẽ quy định thêm các nhóm đủ điều kiện được xét tuyển hoặc tiếp nhận đặc cách. Theo đó, chuyên gia, nhà khoa học, người có năng khiếu đặc biệt, nhân sự có kinh nghiệm hoặc đang làm việc theo hợp đồng tại đơn vị sự nghiệp công lập có thể được tuyển dụng vào biên chế viên chức mà không phải thi tuyển.

Tương tự, cán bộ, công chức, viên chức, người hưởng lương trong lực lượng vũ trang và cơ yếu có thể chuyển sang làm viên chức tại đơn vị sự nghiệp công lập nếu đáp ứng tiêu chuẩn vị trí việc làm và được cơ quan có thẩm quyền đồng ý. Quy định này nhằm cụ thể hóa chủ trương trọng dụng nhân tài và bảo đảm sự linh hoạt trong điều động nhân sự.

Một điểm nhấn quan trọng khác của luật là đổi mới cơ chế đánh giá viên chức. Việc đánh giá sẽ dựa trên vị trí việc làm, chức trách và kết quả thực hiện nhiệm vụ, làm căn cứ cho việc bố trí, đào tạo, khen thưởng, kỷ luật và chấm dứt hợp đồng.

Viên chức không hoàn thành nhiệm vụ, không đáp ứng yêu cầu công việc hoặc không đủ năng lực thực hiện nhiệm vụ sẽ bị xem xét xử lý, bao gồm khả năng bị chấm dứt hợp đồng làm việc. Chính phủ cho rằng thay đổi này giúp khắc phục tình trạng đánh giá hình thức lâu nay và thúc đẩy đội ngũ viên chức nâng cao trách nhiệm, hiệu quả công tác.

Luật Viên chức sửa đổi sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2026, mở ra cơ chế năng động hơn cho đội ngũ viên chức, đồng thời tăng tính cạnh tranh và hiệu quả hoạt động của khu vực sự nghiệp công lập.