Quy định mới về tiền lương, tiền thưởng của viên chức
Quốc hội Việt Nam đã thông qua Luật Viên chức (sửa đổi), dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/7/2026, với nhiều quy định mới nhằm đổi mới cơ chế tiền lương, tiền thưởng và quyền lợi của viên chức theo hướng gắn chặt với vị trí việc làm, kết quả và hiệu quả thực hiện nhiệm vụ.
Theo luật mới, viên chức được hưởng tiền lương, tiền thưởng và các khoản thu nhập khác căn cứ vào kết quả, hiệu quả công việc của vị trí việc làm đảm nhiệm. Bên cạnh tiền lương cơ bản, viên chức còn được hưởng tiền làm thêm giờ, tiền lương làm việc ban đêm, công tác phí và các chế độ khác theo quy định của pháp luật cũng như quy chế chi tiêu nội bộ của đơn vị sự nghiệp công lập.
Luật cũng quy định chính sách ưu đãi đối với viên chức làm việc tại miền núi, biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; hoặc làm việc trong nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, cũng như các lĩnh vực sự nghiệp đặc thù, theo quy định của pháp luật.

Một điểm đáng chú ý khác là Luật Viên chức (sửa đổi) mở rộng quyền tham gia hoạt động nghề nghiệp của viên chức. Theo đó, viên chức được ký hợp đồng lao động hoặc hợp đồng dịch vụ với cơ quan, tổ chức, đơn vị khác nếu pháp luật chuyên ngành không cấm; đồng thời phải bảo đảm không xung đột lợi ích, không vi phạm quy định về phòng, chống tham nhũng, không trái với thỏa thuận trong hợp đồng làm việc và không vi phạm đạo đức nghề nghiệp.
Trường hợp hợp đồng làm việc chưa có thỏa thuận liên quan, viên chức phải được sự đồng ý bằng văn bản của người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập; đối với người đứng đầu đơn vị, việc ký kết phải có sự chấp thuận bằng văn bản của cấp trên quản lý trực tiếp. Ngoài ra, viên chức cũng được hành nghề với tư cách cá nhân hoặc thực hiện các quyền khác trong hoạt động kinh doanh nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo quy định pháp luật.
Luật mới cũng quy định rõ quyền nghỉ ngơi của viên chức. Cụ thể, viên chức được nghỉ hằng năm, nghỉ lễ, Tết, nghỉ việc riêng, nghỉ không hưởng lương theo pháp luật lao động. Trường hợp do yêu cầu công việc mà không sử dụng hoặc sử dụng không hết số ngày nghỉ hằng năm, viên chức được thanh toán tiền cho những ngày chưa nghỉ, căn cứ vào quy chế chi tiêu nội bộ và khả năng tài chính của đơn vị.
Bên cạnh đó, viên chức được học tập, nghiên cứu khoa học trong và ngoài nước, tham gia các hoạt động kinh tế - xã hội theo quy định; nếu bị thương hoặc hy sinh khi thực hiện nhiệm vụ, sẽ được xem xét hưởng chế độ, chính sách như thương binh hoặc được công nhận là liệt sĩ, theo pháp luật hiện hành.
Các quy định này có nhiều điểm tương đồng với Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) đã được Quốc hội thông qua vào tháng 6/2025. Theo đó, cán bộ, công chức nếu vì yêu cầu nhiệm vụ không nghỉ hoặc nghỉ không hết ngày phép năm thì ngoài tiền lương còn được thanh toán thêm khoản tiền tương ứng với số ngày chưa nghỉ.
Việc sửa đổi Luật Viên chức được kỳ vọng sẽ tạo động lực làm việc, nâng cao chất lượng đội ngũ viên chức, đồng thời bảo đảm hài hòa quyền lợi và trách nhiệm, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của khu vực sự nghiệp công lập trong giai đoạn tới.