Để tạo điều kiện cho khu vực tư nhân

Chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế của Việt Nam 6 tháng đầu năm khá tốt so với một số nước trong khu vực, nhất là về xuất khẩu. Cạnh đấy, nhiều doanh nghiệp (DN) đã tích cực cơ cấu lại sản xuất, nâng cao năng lực kinh doanh.  Đó là những chuyển biến tích cực, nhưng mới chỉ là bước đầu, bởi khó khăn của DN hiện nay vẫn còn nhiều.

Đọc E-paper

Môi trường cạnh tranh chưa thực sự bình đẳng đã làm cho khu vực DN tư nhân bị thu hẹp và thiếu động lực phát triển. Tình hình ấy đòi hỏi Nhà nước phải tạo ra khung chính sách thật thông thoáng, nhất quán, hướng trực tiếp vào khu vực DN tư nhân, nhất là những nhóm ngành hàng tạo ra sự đột phá kinh tế.

Nhà nước đang cải cách DN nhà nước, cải cách môi trường kinh doanh, cải cách đầu tư công, tìm cách giảm nợ công. Giữa những cải cách này có sự liên kết nhất định nhưng sự liên kết ấy rất ít nói đến. Trong khi đó, nếu thiếu sự nhất quán trong quá trình cải cách các lĩnh vực này thì rõ ràng hiệu quả đối với khu vực kinh tế tư nhân khó được như kỳ vọng.

Nghị quyết 35/NQ-CP của Chính phủ về hỗ trợ và phát triển DN đến năm 2020 mới được ban hành, nhưng vấn đề thực thi vẫn là chuyện rất đáng bàn.

Nghị quyết 35 quy định DN thực hiện quyền và nghĩa vụ theo đúng quy định của pháp luật; Chủ động trong việc trao đổi, phản ánhvới các cơ quan quản lý nhà nước để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc. Đẩy mạnh tái cơ cấu, liên kết, hợp tác kinh doanh, tăng cường ứng dụng khoa học - công nghệ tiên tiến, nâng cao năng lực quản trị, năng suất, chất lượng, khả năng cạnh tranh; Nêu cao tinh thần tự hào dân tộc, đạo đức kinh doanh, tôn trọng pháp luật, xây dựng văn hóa DN, tinh thần liêm chính trong kinh doanh, thực hiện tốt trách nhiệm xã hội, tham gia chương trình xóa đói giảm nghèo, bảo vệ môi trường, góp phần bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; Tăng cường các giải pháp xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ.

Dù Nghị quyết 35 quy định DN gần như trở thành trung tâm của chính sách phát triển, được tham gia trực tiếp vào quá trình làm chính sách kinh tế vĩ mô cũng như chính sách ngành, được tham vấn nhiều hơn về điều kiện kinh doanh, và tiếng nói của họ cũng được lắng nghe nhiều hơn, nhưng đòi hỏi ở DN cũng không ít.

Thay đổi này là quan trọng nhưng Chính phủ phải thúc đẩy để nghị quyết đi vào được cuộc sống, để các bộ liên quan, các bộ quản lý ngành trực tiếp có những hành động cụ thể hóa nghị quyết, để những hành động cụ thể ấy hướng nhiều hơn đến lợi ích của DN sao cho DN vững tâm trong quá trình phát triển.

Muốn vậy, sự song hành giữa cơ quan quản lý nhà nước và DN vẫn là yếu tố quan trọng trong suốt quá trình cải cách kinh tế. Trong chính sách cải cách kinh tế, Nhà nước phải tính trước việc làm gì để DN, nhất là DN tư nhân tận dụng được cơ hội và phát triển được.

Mục tiêu xây dựng một chính phủ kiến tạo, không trực tiếp kinh doanh mà tạo điều kiện thuận lợi cho DN và người dân tham gia kinh doanh và thực hiện quyền kinh doanh đã được nói đến nhiều. Việc nợ công tăng cao, thay vì chỉ tìm cách huy động thêm nguồn lực từ khu vực tư nhân, Nhà nước phải giảm biên chế thật hiệu quả, giảm chi tiêu công đến mức tối đa. Việc cổ phần hóa DN nhà nước càng phải được đẩy mạnh để tạo môi trường kinh doanh bình đẳng. Hai việc lớn ấy đặt ra rất nhiều thách thức.

Không nên quan niệm Nhà nước chỉ làm những việc có thể làm tốt hơn khu vực tư nhân, mà là Nhà nước chỉ nên làm những việc khu vực tư nhân không làm. Còn những việc khác, có thể ban đầu khu vực tư nhân làm chưa tốt, nhưng sức ép thị trường và cùng với đó là thời gian, DN tư nhân sẽ làm tốt dần và cạnh tranh hiệu quả.

HẢI VÂN ghi

>Cải thiện môi trường kinh doanh: Cần "một luật sửa nhiều luật"

>Thêm áp lực cải cách môi trường kinh doanh

>Kinh tế tư nhân đứng trước “chủ nghĩa thân hữu”