Trung Quốc cam kết thiết lập “luồng xanh” xuất khẩu đất hiếm cho EU
Trung Quốc tuyên bố sẵn sàng đẩy nhanh phê duyệt hồ sơ xuất khẩu đất hiếm cho doanh nghiệp Liên minh châu Âu (EU) và dự kiến công bố kết luận điều tra chống bán phá giá đối với rượu mạnh từ EU trước ngày 5/7. Động thái diễn ra trong bối cảnh hai bên đang chạy nước rút đàm phán về ô tô điện và giải quyết căng thẳng thương mại kéo dài hơn một năm qua.
Bộ Thương mại Trung Quốc ngày 7/6 thông báo nước này sẽ tăng tốc quá trình thẩm định và phê duyệt đơn xin xuất khẩu đất hiếm cho các doanh nghiệp thuộc EU, đồng thời dự kiến công bố kết luận điều tra chống bán phá giá đối với rượu mạnh nhập khẩu từ khối này trước ngày 5/7.
Thông tin được đưa ra trong bối cảnh các cuộc tham vấn giữa Trung Quốc và EU liên quan đến mức giá cam kết đối với ô tô điện xuất khẩu từ Trung Quốc sang châu Âu đang bước vào giai đoạn cuối. Dù vậy, Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết hai bên vẫn cần thêm nỗ lực để đạt đồng thuận cuối cùng.
Theo cơ quan này, trong cuộc gặp song phương giữa Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Vương Văn Đào và Cao ủy Thương mại EU Maros Sefcovic tại Paris ngày 3/6, bên lề Hội nghị của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) hai nhà lãnh đạo đã đạt được thỏa thuận về nhiều nội dung thương mại quan trọng, bao gồm cả vấn đề đất hiếm và rượu mạnh.
Cuộc gặp đánh dấu một bước tiến trong việc làm dịu căng thẳng thương mại Trung Quốc - EU kéo dài hơn một năm qua, đặc biệt sau khi Trung Quốc từ tháng 4/2025 đã đình chỉ xuất khẩu nhiều loại đất hiếm và nam châm. Động thái này gây gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu, ảnh hưởng đến các ngành then chốt như sản xuất ô tô, hàng không vũ trụ, bán dẫn và quốc phòng.
Bộ Thương mại Trung Quốc nhấn mạnh nước này coi trọng các quan ngại từ EU và sẵn sàng thiết lập “luồng xanh” nhằm rút ngắn thời gian xử lý các hồ sơ đạt tiêu chuẩn. Trong một thông cáo riêng, cơ quan này cho biết sẽ đẩy mạnh đối thoại với các nước liên quan về chính sách kiểm soát xuất khẩu đất hiếm, trong bối cảnh nhu cầu từ các lĩnh vực như robot và xe điện ngày càng tăng.
Từ sau khi Trung Quốc áp đặt hạn chế xuất khẩu, giá đất hiếm trên thị trường quốc tế đã tăng vọt. Theo dữ liệu của Argus Media (Anh), tính đến ngày 4/6, giá dysprosium, nguyên tố sử dụng trong sản xuất nam châm hiệu suất cao đạt 750 USD/kg, tuy giảm 12% so với tháng trước nhưng vẫn gấp đôi mức của tháng 4/2024.
Giá terbium hiện đạt 2.850 USD/kg, giảm nhẹ 5% so với tháng trước, nhưng vẫn tiệm cận đỉnh thiết lập từ năm 2015. Đáng chú ý, giá yttrium, nguyên tố quan trọng trong lĩnh vực quốc phòng tăng 20% so với tháng 5/2025, đạt 45 USD/kg, tức gấp sáu lần trong vòng hai tháng qua.
Một điểm nóng khác trong quan hệ thương mại song phương là cuộc điều tra chống bán phá giá đối với rượu mạnh nhập khẩu từ EU.
Trước đó, Trung Quốc đã áp mức thuế tạm thời lên tới 39% đối với mặt hàng này, trong đó cognac của Pháp bị ảnh hưởng nặng nề. Động thái được xem là phản ứng sau khi EU ban hành các biện pháp kiểm soát nhập khẩu xe điện từ Trung Quốc.
Trung Quốc từng dự kiến công bố kết luận điều tra vào tháng 1/2026, nhưng đã hai lần gia hạn và hiện đặt thời hạn mới là trước ngày 5/7 tới.
Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết các doanh nghiệp Pháp và hiệp hội liên quan đã chủ động đệ trình đề xuất về cam kết giá. Hai bên được cho là đã thống nhất các điều khoản chính và giới chức Trung Quốc đang hoàn thiện nội dung chi tiết trước khi công bố chính thức.
Ngoài hai nội dung chính nêu trên, Bộ trưởng Vương Văn Đào cũng bày tỏ mong muốn EU có phản hồi tích cực và sớm triển khai các biện pháp nhằm thúc đẩy thương mại các sản phẩm công nghệ cao, đặc biệt là các mặt hàng xuất khẩu vào Trung Quốc phải phù hợp với khung pháp lý hiện hành.
