TP.HCM: Triển khai ngay thị trường tín chỉ carbon tự nguyện

Đây là thông tin được chia sẻ tại tọa đàm khoa học "Phát triển thị trường tín chỉ carbon tại TPHCM" do Viện Nghiên cứu Phát triển và Hội đồng tư vấn triển khai Nghị quyết 98 phối hợp tổ chức. TS. Trương Minh Huy Vũ - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển thông tin rằng các nghiên cứu quốc tế đã chỉ ra tiềm năng hình thành tín chỉ carbon của TP.HCM là rất lớn nhờ điểm thuận lợi đến từ sự thống nhất về chủ trương.

Nghị quyết 98 của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM cho phép tín chỉ carbon được hình thành từ các chương trình, dự án theo cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon đầu tư từ nguồn vốn ngân sách thành phố, được giao dịch với các nhà đầu tư trong nước, quốc tế. Nguồn thu từ giao dịch tín chỉ carbon là nguồn thu ngân sách TP.HCM được hưởng 100% và sẽ được dùng cho các chương trình, dự án ứng phó với biến đổi khí hậu, phát triển kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn trên địa bàn Thành phố.

TS. Nguyễn Thị Tuyết Nhung - Trường Kinh tế, Luật và Quản lý nhà nước cho rằng, nếu TP.HCM triển khai ngay thị trường tín chỉ carbon tự nguyện sẽ đạt được nhiều mục tiêu kép như chủ động trong việc kiểm soát ô nhiễm môi trường, thu hút đầu tư bền vững, tạo nguồn thu và nguồn tài trợ cho các dự án môi trường, thực hiện cam kết quốc tế...

Nhận diện về cung và cầu của thị trường đầy tiềm năng này, TS. Nhung cho rằng, TP.HCM có quy mô nhu cầu tín chỉ carbon lớn nhờ việc có số lượng doanh nghiệp nhiều nhất cả nước, trong đó số doanh nghiệp FDI chiếm tỷ trọng cao; đặc biệt, trong báo cáo gần nhất của PwC, nhận thức về bảo vệ môi trường của cá nhân và tổ chức đang tăng cao. "TP.HCM hội tụ đủ các yếu tố mấu chốt mà bất kỳ quốc gia nào cũng cần để thành công ở thị trường carbon tự nguyện", bà Nhung nói.

Bên cạnh đó, yếu tố cung đến từ các tổ chức, doanh nghiệp khu vực công và tư nhân; cộng với đặc thù TP.HCM có thể thực hiện dự án trong các lĩnh vực: Công nghiệp và thương mại, giao thông, rừng...

Ông Nguyễn Hoàng Nam - Phó tổng giám đốc PwC thông tin, hiện nay có hai phương pháp tiếp cận đối với thị trường carbon, gồm mua bán hạn ngạch phát thải và mua bán tín chỉ để bù trừ. Với cách tiếp cận đầu tiên là mua bán hạn ngạch phát thải, Chính phủ sẽ quy định mức hạn ngạch phát thải, phân bổ cho các công ty. Các công ty sẽ tuân thủ mức hạn ngạch được cấp phép (giảm thiểu phát thải từ hoạt động vận hành; mua thêm hạn ngạch từ các công ty có mức phát thải thực tế ở dưới mức được cho phép). Cách tiếp cận thứ hai, các công ty bù trừ lượng phát thải không giảm được bằng cách mua tín chỉ carbon để bù đắp lượng phát thải không giảm được (thị trường tự nguyện).

Hướng tiếp cận mua bán hạn ngạch phát thải đòi hỏi nhiều thời gian hơn để triển khai. Trong khi đó, hướng tiếp cận mua bán tín chỉ để bù trừ carbon phù hợp hơn với khu vực Đông Nam Á trong ngắn hạn.

Theo ông Nam, hướng tiếp cận mua bán tín chỉ để bù trừ carbon nên được TP.HCM triển khai trước ở thời điểm hiện tại. Trong khi hướng tiếp cận mua bán hạn ngạch phát thải có thể được cân nhắc triển khai sau. “Cái nào chi phí ít, hiệu quả cao thì làm trước. Rồi dần dần đầu tư thêm”, ông Nguyễn Hoàng Nam nói.

Tại buổi toạ đàm, các bên liên quan cũng nêu lên những hạn chế như việc tìm kiếm nguồn vốn nhằm triển khai dự án tạo ra tín chỉ cũng đang rất thách thức và các khung pháp lý đang cần hoàn thiện, Nghị định 06 vẫn đang tiếp tục chỉnh sửa. Các quy định để phát triển dự án và phát hành tín chỉ carbon hợp lệ trên toàn cầu đa phần dựa trên các tổ chức quốc tế. Nhận thức về thị trường carbon cũng chưa đồng bộ, có nhiều nội dung chưa được hiểu biết tường tận. TP.HCM cần cân nhắc, tính toán kỹ để sẵn sàng bước vào thị trường này.