TP.HCM triển khai 6 tuyến buýt điện tại Côn Đảo, hướng tới giao thông xanh

Thông tin được ông Phạm Vương Bảo - Phó Giám đốc Trung tâm Quản lý Giao thông công cộng, Sở Xây dựng TP.HCM chia sẻ tại hội thảo khoa học “Khởi động các chương trình chuyển đổi xanh tại đặc khu Côn Đảo”, do Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM phối hợp với UBND đặc khu và Đại học VinUni tổ chức vào ngày 7/8.

Theo ông Bảo, với tốc độ gia tăng dân số và lượng khách du lịch không ngừng tăng, hạ tầng giao thông tại Côn Đảo đang chịu áp lực lớn, trong khi hệ thống vận tải hành khách công cộng hiện chưa hiện diện. Do đó, việc đưa vào vận hành hệ thống buýt điện sẽ mở ra hướng phát triển bền vững cho giao thông địa phương.

Sáu tuyến buýt điện dự kiến có tổng chiều dài gần 72 km, được vận hành với tần suất 15 phút/chuyến, sử dụng các xe buýt điện 40 chỗ.

Các tuyến bao gồm kết nối trung tâm Côn Đảo với sân bay, trung tâm với cảng Bến Đầm, tuyến vòng quanh trung tâm, tuyến kết nối khu vực Tây Bắc và Đông Nam đảo, cùng tuyến du lịch đi qua các điểm tham quan, khách sạn và cơ sở lưu trú.

Đây là hệ thống giao thông công cộng đầu tiên tại Côn Đảo, hứa hẹn nâng cao chất lượng dịch vụ di chuyển và góp phần giảm tải phương tiện cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch.

Để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực giao thông xanh, Trung tâm Quản lý Giao thông công cộng đề xuất nhiều cơ chế ưu đãi như hỗ trợ vay vốn lãi suất thấp nhằm xây dựng hạ tầng, miễn giảm chi phí thuê đất phục vụ làm bến bãi, hỗ trợ chi phí bảo trì phương tiện, và trợ giá vận hành trong trường hợp doanh thu không bù đắp chi phí. Những chính sách này nhằm tạo động lực và môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp tham gia vào quá trình chuyển đổi.

Song song với việc phát triển hạ tầng vận tải công cộng, TP.HCM cũng đề xuất các chính sách hỗ trợ người dân chuyển đổi phương tiện cá nhân từ xăng sang điện.

Từ năm 2026, người dân khi mua xe máy điện sẽ được giảm 50% lệ phí đăng ký và cấp biển số. Đặc biệt, các hộ nghèo và cận nghèo sẽ được hỗ trợ từ 80% đến 100% chi phí mua hoặc đổi xe, với mức hỗ trợ tối đa 20 triệu đồng.

Ngoài ra, sẽ có chính sách cho vay ưu đãi với lãi suất 4% trong vòng 3 năm, tương ứng tối đa 70% giá trị xe, phần lãi suất chênh lệch sẽ do ngân sách hỗ trợ. Những chính sách này được kỳ vọng sẽ góp phần tạo ra sự thay đổi căn cơ trong thói quen sử dụng phương tiện của người dân.

Tổng kinh phí để triển khai toàn diện các giải pháp giao thông xanh tại Côn Đảo và Cần Giờ được ước tính khoảng 2.158 tỷ đồng. Trong đó, ngân sách nhà nước dự kiến chi 627 tỷ đồng, phần còn lại huy động từ nguồn lực xã hội hóa.

Riêng khoản kinh phí dành cho việc hỗ trợ chuyển đổi xe máy xăng sang xe điện dự kiến chiếm khoảng 590 tỷ đồng. Việc kết hợp giữa đầu tư công và xã hội hóa được xem là hướng đi bền vững, giúp tối ưu hóa nguồn lực trong quá trình hiện đại hóa hạ tầng giao thông.

Phát biểu tại hội thảo, ông Lê Anh Tú - Bí thư đặc khu Côn Đảo cho biết, dự kiến vào tháng 9 tới, Côn Đảo sẽ chính thức được kết nối với lưới điện quốc gia.

Việc này sẽ mở đường cho quá trình triển khai hệ thống giao thông xanh và các dự án năng lượng tái tạo như điện gió ngoài khơi và điện mặt trời áp mái. Đây là những yếu tố quan trọng nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và hướng đến mục tiêu phát triển bền vững của đặc khu trong dài hạn.

Từ ngày 1/7/2024, Côn Đảo chính thức sáp nhập vào TP.HCM, trở thành đặc khu duy nhất trực thuộc thành phố. Quần đảo rộng gần 76 km² này gồm 16 đảo lớn nhỏ, trong đó Côn Sơn là đảo chính. Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của các ngành dịch vụ như lữ hành, lưu trú và ẩm thực, Côn Đảo đang từng bước khẳng định vị thế trên bản đồ du lịch quốc gia và quốc tế.

Hiện nay, Côn Đảo có khoảng 8.500 phương tiện giao thông cá nhân, bao gồm cả ôtô và xe máy. Trong đó, hơn 97% xe máy và gần 82% ôtô sử dụng nhiên liệu xăng hoặc dầu. Tỷ lệ phương tiện cơ giới trên 1.000 dân tại đây tương đương với mức trung bình của TP.HCM, cho thấy nhu cầu cấp thiết trong việc điều tiết và quy hoạch lại hệ thống phương tiện, hướng tới mục tiêu giảm thiểu phát thải khí nhà kính.

Theo kế hoạch, từ ngày 1/7/2026, toàn bộ phương tiện lưu thông tại TP.HCM, bao gồm Côn Đảo, phải tuân thủ các tiêu chuẩn khí thải và kiểm định bắt buộc. Những phương tiện đi vào “vùng phát thải thấp” phải đạt chuẩn khí thải tương ứng. Côn Đảo cùng Cần Giờ đã được xác định là hai vùng phát thải thấp trọng điểm của thành phố.

Trong giai đoạn 5 năm tới, thành phố đặt mục tiêu xây dựng một hệ sinh thái giao thông xanh tại Côn Đảo, với các chỉ tiêu cụ thể như: 100% địa bàn được phủ sóng bởi mạng lưới xe buýt, 40% người dân sử dụng phương tiện công cộng, 57% xe máy xăng được thay thế bằng xe điện, và toàn bộ taxi cùng phương tiện vận tải công cộng sử dụng năng lượng sạch.

Sau năm 2030, mục tiêu là thay thế hoàn toàn xe máy xăng bằng xe điện và nâng tỷ lệ người dân sử dụng phương tiện công cộng lên 80%, từ đó từng bước hoàn thiện hệ thống giao thông đô thị hiện đại, hiệu quả và thân thiện với môi trường.