Thu ngân sách năm 2025 dự kiến tăng gần 17%

Trong cơ cấu thu ngân sách, nguồn thu nội địa tiếp tục là trụ cột chính, duy trì mức tăng ổn định nhờ sản xuất - kinh doanh phục hồi tích cực. Mặc dù giá dầu thô giảm khiến khoản thu từ dầu khí và hoạt động xuất nhập khẩu bị ảnh hưởng, nhưng tổng thu ngân sách vẫn đạt và vượt dự toán, nhờ sự cải thiện trong các lĩnh vực công nghiệp, xây dựng, dịch vụ và tiêu dùng nội địa.

Kết quả này thể hiện nỗ lực lớn của ngành tài chính trong việc vừa hỗ trợ phục hồi kinh tế, vừa đảm bảo cân đối thu - chi ngân sách. Dù áp dụng nhiều chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí và lệ phí để hỗ trợ doanh nghiệp và người dân, ngân sách nhà nước vẫn duy trì được tính ổn định và bền vững.

Theo Bộ Tài chính, tổng chi ngân sách năm 2025 ước đạt gần 3,06 triệu tỷ đồng, tăng gần 19% so với dự toán, trong đó chi đầu tư phát triển được ưu tiên hàng đầu. Khoảng 1 triệu tỷ đồng sẽ được dành cho đầu tư hạ tầng chiến lược, chuyển đổi năng lượng, chuyển đổi số và các dự án trọng điểm quốc gia, tăng gần 30% so với kế hoạch trước đó.

Cùng với đó, chi thường xuyên tiếp tục được tiết giảm, tập trung tinh gọn bộ máy, tiết kiệm chi hành chính để tạo dư địa cho đầu tư phát triển và an sinh xã hội. Việc đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công được xem là động lực chủ đạo thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong giai đoạn tới.

Chính phủ xác định chính sách tài khóa năm 2025 sẽ phối hợp chặt chẽ với chính sách tiền tệ, nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và bảo đảm an toàn tài chính quốc gia. Tổng quy mô các gói hỗ trợ tài khóa, bao gồm miễn, giảm, gia hạn thuế và phí, ước đạt hơn 200 nghìn tỷ đồng, tập trung vào các lĩnh vực sản xuất, xuất khẩu, xây dựng, vận tải và công nghệ.

Dù thực hiện chính sách hỗ trợ quy mô lớn, bội chi ngân sách năm 2025 vẫn được kiểm soát ở mức khoảng 3,6% GDP, thấp hơn mức 3,8% được Quốc hội cho phép. Đây là chỉ dấu tích cực cho thấy hiệu quả của việc điều hành ngân sách chủ động, linh hoạt nhưng vẫn giữ kỷ luật tài khóa.

Các chuyên gia kinh tế nhận định, chính sách tài khóa năm nay không chỉ đóng vai trò “tấm đệm” hỗ trợ doanh nghiệp, mà còn là “mồi lửa” khơi thông dòng vốn đầu tư công - yếu tố đang tạo động lực lan tỏa cho tăng trưởng. Khi giải ngân vốn đầu tư công được thúc đẩy, hiệu ứng lan tỏa sang khu vực tư nhân, ngành vật liệu, xây dựng và dịch vụ sẽ giúp tăng thu ngân sách một cách bền vững.

Tuy nhiên, tiến độ giải ngân vẫn là nút thắt cần tháo gỡ. Đến hết quý III/2025, tỷ lệ giải ngân mới đạt hơn 55% kế hoạch, một số địa phương còn chậm phân bổ vốn và vướng mắc về mặt bằng, thủ tục đầu tư. Cùng với đó, nguồn thu ngân sách vẫn phụ thuộc nhiều vào các doanh nghiệp lớn, trong khi khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa cùng hộ kinh doanh cá thể chưa phục hồi hoàn toàn.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, thời gian tới, ngành tài chính sẽ tiếp tục triển khai chính sách tài khóa chủ động, mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm, đồng thời phối hợp với chính sách tiền tệ linh hoạt để duy trì ổn định vĩ mô và thúc đẩy tăng trưởng hai con số giai đoạn 2026 - 2030.

Theo Bộ trưởng, Bộ Tài chính sẽ phát huy nguồn lực ngân sách nhà nước song song với nguồn lực xã hội, tập trung cho ba đột phá chiến lược, đảm bảo ít nhất 3% tổng chi ngân sách hằng năm dành cho khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đây được xem là nền tảng để Việt Nam vươn lên nhóm ba nền kinh tế số hàng đầu Đông Nam Á vào năm 2030.

Nhìn tổng thể, năm 2025 cho thấy bức tranh ngân sách nhà nước tích cực và vững vàng hơn sau giai đoạn nhiều biến động. Tăng trưởng thu ổn định, bội chi được kiểm soát, đầu tư công được đẩy mạnh, cùng với việc thực thi đồng bộ các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp và người dân, đã thể hiện năng lực điều hành linh hoạt và hiệu quả của ngành tài chính.

Theo giới chuyên gia, thách thức của những năm tới không chỉ là duy trì kỷ luật tài khóa, mà còn phải nâng cao chất lượng chi tiêu công, đảm bảo mỗi đồng ngân sách mang lại giá trị thực cho phát triển kinh tế - xã hội, hướng tới một nền tài chính quốc gia an toàn, bền vững và minh bạch.