Quảng Trị đẩy nhanh kế hoạch giải phóng mặt bằng tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam

Theo quy hoạch, đoạn đường sắt tốc độ cao đi qua địa phận Quảng Trị có chiều dài trên 190 km, chiếm dụng khoảng 1.865 ha đất. Dự án dự kiến ảnh hưởng trực tiếp đến 7.277 hộ dân và hơn 21.000 ngôi mộ, đòi hỏi tỉnh phải xây dựng 51 khu tái định cư cùng 28 nghĩa trang mới. Tổng kinh phí giải phóng mặt bằng ước tính lên tới 17.064 tỷ đồng.

Trên địa bàn tỉnh, dự kiến sẽ xây dựng hai ga hành khách chính tại phường Đồng Sơn (TP. Đồng Hới, Quảng Bình cũ) và phường Nam Đông Hà (TP. Đông Hà, Quảng Trị cũ), cùng với 4 trạm bảo dưỡng và nhiều hạng mục hạ tầng kỹ thuật đồng bộ. Toàn tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam có chiều dài 1.541 km, kéo dài từ ga Ngọc Hồi (Hà Nội) đến ga Thủ Thiêm (TP.HCM), với tổng mức đầu tư lên đến 67,34 tỷ USD.

Theo kế hoạch, toàn bộ công tác giải phóng mặt bằng tại Quảng Trị phải được hoàn tất trước ngày 30/11/2026, nhằm đáp ứng yêu cầu tại Nghị quyết 106 của Chính phủ. Hồ sơ ranh giới mặt bằng sẽ được bàn giao từ ngày 12/7/2025; công tác xây dựng khu tái định cư và nghĩa trang sẽ bắt đầu từ ngày 1/7/2025 và kết thúc trước ngày 30/11/2026.

Tỉnh Quảng Trị xác định ngày 19/8/2025 sẽ khởi công ít nhất một khu tái định cư, khẳng định quyết tâm chính trị trong triển khai dự án trọng điểm này. Các mốc thời gian tiếp theo bao gồm: bàn giao cọc giải phóng mặt bằng từ 1/1 đến 6/8/2026, triển khai kiểm đếm, lập phương án và chi trả bồi thường đồng bộ từ đầu năm 2026 đến hết tháng 11/2026.

Đáng chú ý, UBND tỉnh Quảng Trị yêu cầu các địa phương triển khai sắp xếp tổ chức hành chính, chuyển đổi mô hình quản lý từ 3 cấp xuống còn 2 cấp, nhằm tăng hiệu quả điều hành và không làm chậm tiến độ thực hiện dự án. Việc tổ chức lại bộ máy không chỉ hướng đến tinh gọn, mà còn nâng cao năng lực quản lý tại cấp cơ sở, nơi trực tiếp tiếp xúc với người dân bị ảnh hưởng.

Theo phân công trong kế hoạch, Sở Xây dựng được giao làm cơ quan thường trực, có trách nhiệm đôn đốc, giám sát tiến độ, tổng hợp tình hình thực hiện và tham mưu điều chỉnh kế hoạch khi cần thiết. Sở Nông nghiệp và Môi trường sẽ hướng dẫn các thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất và đánh giá tác động môi trường.

Trong khi đó, Sở Tài chính chịu trách nhiệm đảm bảo nguồn vốn, tham mưu phân bổ ngân sách cho các hạng mục bồi thường và tái định cư.

Các địa phương nơi tuyến đường đi qua có trách nhiệm xây dựng kế hoạch cụ thể và báo cáo tiến độ hằng tháng trước ngày 17 cho Sở Xây dựng để tổng hợp trình Ban chỉ đạo cấp tỉnh.

Trong nội dung kế hoạch, ông Hoàng Nam - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác tuyên truyền, vận động nhằm tạo sự đồng thuận cao trong nhân dân.

Công tác di dời, bố trí tái định cư, cũng như xử lý các vấn đề tâm linh liên quan đến hàng chục nghìn ngôi mộ, đều được đưa vào kế hoạch một cách cụ thể và có lộ trình phù hợp, nhằm bảo đảm ổn định đời sống và quyền lợi hợp pháp của người dân.