Lãi suất giảm sâu: Dòng tiền đang dịch chuyển sang kênh đầu tư khác

Tiết kiệm ngân hàng kém hấp dẫn

Agribank mới đây giảm 0,2% lãi suất tiết kiệm kỳ hạn 1-2 tháng, xuống còn 1,8%, kỳ hạn 2-5 tháng giảm 0,4%, xuống còn 2,1% và kỳ hạn 6-11 tháng giảm 0,3%, xuống còn 3,2%. Tương tự, BIDV và Vietinbank cũng giảm đều 0,3% lãi suất tiền gửi có kỳ hạn dưới 12 tháng về mức 1,9% đối với kỳ hạn 1-2 tháng, 2,2% kỳ hạn 3-5 tháng và 3,2% kỳ hạn 6-11 tháng.

Có thể thấy lãi suất tiết kiệm ngân hàng tiếp tục giảm sâu từ đầu năm đến nay. Động thái giảm lãi suất ở nhóm ngân hàng thương mại gốc Nhà nước đã kéo theo làn sóng giảm lãi suất hàng loạt ở nhóm ngân hàng thương mại cổ phần. Như tại Techcomabank, VietA Bank, Bắc Á, SHB từ đầu năm đến nay đều đã có hai lần giảm lãi suất, trong khi nhiều nhà băng khác cũng có ít nhất một lần giảm.

Hiện lãi suất tiền gửi kỳ hạn 1 - 2 tháng thấp nhất chỉ còn 1,7% tại Vietcombank, cao nhất quanh 4%, kỳ hạn 6 tháng thấp nhất 3% và cao nhất quanh 5%, kỳ hạn 12 tháng thấp nhất 4% là và cao nhất 5,8%. So với cùng thời điểm năm ngoái, mặt bằng lãi suất tiền gửi đã trượt dài và hiện về mức thấp nhất trong nhiều năm qua.

Với tình trạng thanh khoản hệ thống vẫn dồi dào, với tiền gửi vào hệ thống ngân hàng cuối năm 2023 lên mức kỷ lục 13,5 triệu tỷ đồng, tăng hơn 14% so với năm 2022, cao hơn mức tăng trưởng tín dụng 13,71%, đã giúp các ngân hàng có thêm điều kiện giảm lãi suất. Với dòng tiền gửi thường tăng mạnh trước và sau Tết Nguyên đán theo tính mùa vụ, nên các ngân hàng càng có thêm động lực giảm lãi suất trong những tuần gần đây.

Tuy nhiên, xu hướng giảm quá mạnh đang khiến kênh tiền gửi tiết kiệm ngân hàng không còn hấp dẫn như trước. Với lạm phát mục tiêu năm nay là 4,5%, các khoản tiền gửi kỳ hạn 1 tháng đang chịu mức lãi suất thực âm, trong khi các kỳ hạn từ 12 tháng trở lên lãi suất thực cũng rất thấp, thậm chí xuống mức âm tại một số nhà băng niêm yết lãi suất thấp.

Trước tình hình này, dòng vốn có thể sẽ dịch chuyển sang các kênh đầu tư khác tìm kiếm suất sinh lời cao hơn, khi dòng tiền rẻ đang quay trở lại. Giá vàng tăng mạnh trong thời gian qua và neo ở mức cao kỷ lục, cùng với thị trường chứng khoán đang sôi động trở lại là những dấu hiệu minh chứng cho xu thế này. Hiện giới phân tích tài chính cho rằng, chứng khoán Việt Nam đang được định giá khá rẻ và triển vọng mang lại lợi nhuận cũng lớn hơn lãi suất tiết kiệm ngân hàng hiện nay.

Màn trình diễn của chứng khoán

Chỉ số VN-Index từ đầu năm đến nay đã tăng hơn 4,5%, riêng trong tuần vừa qua tăng mạnh 2,5%, là một trong những chỉ số tăng mạnh nhất toàn cầu. Đáng chú ý, dòng tiền tập trung vào nhóm ngân hàng để kéo mạnh chỉ số, đặc biệt là các ngân hàng lớn nhờ công bố lợi nhuận năm 2023 vẫn rất khả quan. Xu hướng lãi suất liên tục giảm sâu cũng kéo chi phí vốn của các ngân hàng đi xuống, tạo điều kiện cho hệ số biên lãi ròng có thể mở rộng và tác động tích cực lên lợi nhuận năm 2024.

Công ty Chứng khoán ACBS trong báo cáo mới đây dự báo chỉ số VN-Index có thể chinh phục 1.400 điểm trong năm 2024, với dòng tiền có thể tập trung vào các nhóm ngành vốn hóa lớn, định giá hấp dẫn và rẻ so với trước, có khả năng hấp thụ dòng tiền lớn và có triển vọng hồi phục lợi nhuận so với năm 2023 như ngân hàng, bất động sản, bán lẻ.

Tương tự, Công ty Chứng khoán Direct cho rằng, định giá P/E của VN-Index hiện ở mức khá hấp dẫn với những luận điểm sau: P/E đang được giao dịch thấp hơn 7,3% so với trung bình 5 năm, EPS dự kiến tăng trưởng dương trong năm 2024, giúp định giá thêm hấp dẫn. So với các thị trường mới nổi, P/E 2023 giao dịch chiết khấu 9,7% so với trung bình các thị trường mới nổi (MSCI EM), trong khi P/B đạt mức 1,6x là tương đương với trung bình MSCI EM.

Chênh lệch giữa E/P và lãi suất đang ở mức cao so với quá khứ, cho thấy thị trường chứng khoán đang hấp dẫn tương đối so với kênh gửi tiết kiệm. E/P của VN-Index tại ngày 31/12/2023 là 7,2% trong khi lãi suất tiền gửi kỳ hạn 12 tháng bình quân hiện nay chưa đến 5%/năm. Dự báo về xu hướng biến động của thị trường, VN-Index được kỳ vọng đóng cửa năm 2024 ở mốc 1.430 điểm trong tình huống tích cực, tương đương tăng 27% so với thời điểm đầu năm.

Quỹ Đầu tư Dragon Capital dự báo mức tăng trưởng lợi nhuận của nhóm 80 doanh nghiệp lớn nhất sẽ nằm trong khoảng 16-18%, tạo tiền đề cho thị trường chứng khoán đạt hiệu suất lợi nhuận tốt trong năm 2024. Dòng vốn nước ngoài có thể sẽ được cải thiện khi có bất kỳ thông tin tích cực nào của thị trường như việc cởi nút thắt ký quỹ trước giao dịch (pre-funding) hay các bước tiến mới trong quá trình nâng hạng lên thị trường mới nổi (EM).