Chính thức cấm đầu tư, kinh doanh thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng

Theo Luật Đầu tư (sửa đổi), Nhà nước cấm đầu tư, kinh doanh đối với nhiều lĩnh vực, trong đó có: kinh doanh các chất ma túy; kinh doanh một số loại hóa chất, khoáng vật; kinh doanh mẫu vật các loài thực vật, động vật hoang dã có nguồn gốc khai thác từ tự nhiên; kinh doanh mại dâm; mua bán người, mô, xác, bộ phận cơ thể người, bào thai người; các hoạt động liên quan đến sinh sản vô tính trên người; kinh doanh pháo nổ; kinh doanh dịch vụ đòi nợ; kinh doanh mua bán bảo vật quốc gia; xuất khẩu di vật, cổ vật; và kinh doanh thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Đối với các dự án đầu tư sản xuất thiết bị điện tử cho thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng tại Việt Nam chỉ để xuất khẩu, Luật giao Chính phủ quy định cụ thể việc xử lý đối với những dự án đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền đăng ký, chấp thuận hoặc cho phép bằng văn bản trước ngày 1/1/2025.

Trước đó, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu và chỉnh lý dự thảo Luật Đầu tư (sửa đổi). Theo Bộ trưởng, trên cơ sở ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ Tài chính đã phối hợp với các bộ, ngành liên quan rà soát toàn diện danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện nhằm phân định rõ những lĩnh vực thực sự cần áp dụng cơ chế “tiền kiểm”.

Theo hướng tiếp cận mới, các ngành, nghề mà điều kiện kinh doanh có thể được kiểm soát thông qua quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật đối với sản phẩm, dịch vụ đầu ra sẽ từng bước chuyển sang cơ chế “hậu kiểm”, phù hợp với tinh thần cải cách thể chế theo Nghị quyết số 68 và Nghị quyết số 198.

Luật Đầu tư (sửa đổi) cũng cắt giảm, sửa đổi và bổ sung danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện. Cụ thể, đã rà soát và loại bỏ 38 ngành, nghề không đáp ứng tiêu chí quy định tại Điều 7 của Luật Đầu tư, như: kinh doanh dịch vụ làm thủ tục về thuế; dịch vụ làm thủ tục hải quan; dịch vụ phụ trợ bảo hiểm; dịch vụ giám định thương mại; kinh doanh tạm nhập, tái xuất hàng hóa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt; tạm nhập, tái xuất thực phẩm đông lạnh; tạm nhập, tái xuất hàng hóa đã qua sử dụng, cùng một số lĩnh vực khác.

Bên cạnh đó, Luật quy định rõ ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện là những lĩnh vực mà việc thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh phải đáp ứng các điều kiện cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội và sức khỏe cộng đồng. Danh mục các ngành, nghề này được quy định tại Phụ lục IV ban hành kèm theo Luật.

Theo Luật, Chính phủ có trách nhiệm công bố danh mục các ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện phải cấp phép, chứng nhận trước khi triển khai hoạt động; đồng thời xác định danh mục các ngành, nghề cần chuyển phương thức quản lý từ cấp phép, chứng nhận sang công bố yêu cầu, điều kiện kinh doanh để thực hiện quản lý theo cơ chế hậu kiểm.

Điều kiện đầu tư kinh doanh chỉ được quy định tại luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, nghị định của Chính phủ và các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Luật nghiêm cấm các bộ, cơ quan ngang bộ, hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân các cấp và các tổ chức, cá nhân khác tự ban hành quy định về điều kiện đầu tư kinh doanh.

Các điều kiện đầu tư kinh doanh phải bảo đảm tính công khai, minh bạch, khách quan, đồng thời tiết kiệm thời gian và chi phí tuân thủ cho nhà đầu tư. Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện và các điều kiện tương ứng sẽ được đăng tải trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp; Chính phủ quy định chi tiết việc công bố và kiểm soát các điều kiện này.