Chính phủ mở rộng cơ chế huy động vốn cho Ngân hàng Phát triển Việt Nam

Một điểm nổi bật trong Nghị định 266/2025/NĐ-CP là bổ sung Điều 6a, quy định rõ cơ chế tăng vốn điều lệ cho Ngân hàng Phát triển Việt Nam từ 3 nguồn: ngân sách nhà nước, quỹ đầu tư phát triển và quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ.

Cụ thể, về nguồn ngân sách nhà nước, Nghị định cho phép VDB được cấp bổ sung vốn điều lệ hằng năm để đảm bảo tỷ lệ tăng trưởng vốn điều lệ tương ứng với tỷ lệ tăng trưởng tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước, tối đa theo hạn mức Thủ tướng Chính phủ giao. Điều kiện để được cấp vốn là ngân hàng không có chênh lệch thu – chi âm lũy kế tại thời điểm cuối năm liền kề trước khi lập dự toán.

Việc lập, chấp hành và quyết toán dự toán cấp vốn điều lệ được thực hiện theo Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Đầu tư công và các quy định có liên quan. Trường hợp chi thực tế vượt dự toán, phần chênh lệch sẽ được tổng hợp bổ sung vào kế hoạch năm sau; ngược lại, nếu chi thấp hơn, phần thừa được xử lý theo quy định của pháp luật ngân sách.

Ngoài ra, đối với nguồn quỹ đầu tư phát triển và quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ, Ngân hàng Phát triển Việt Nam định kỳ ba năm một lần lập phương án tăng vốn, trình Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam xem xét trước khi báo cáo Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Sau khi được phê duyệt, VDB sẽ chuyển nguồn từ các quỹ nội bộ để tăng vốn điều lệ theo đúng quy định.

Nghị định mới cũng sửa đổi và bổ sung quy định về sử dụng vốn, giúp Ngân hàng Phát triển Việt Nam linh hoạt hơn trong việc đầu tư, mua bán và quản lý giấy tờ có giá, đồng thời mở rộng cơ hội huy động nguồn lực trên thị trường vốn.

Theo quy định mới, VDB được phép mua, bán, chiết khấu và tái chiết khấu các loại giấy tờ có giá bao gồm trái phiếu Chính phủ, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh, trái phiếu chính quyền địa phương và tín phiếu Ngân hàng Nhà nước.

Cùng với đó, VDB cũng được sử dụng vốn để góp vốn thành lập doanh nghiệp, tham gia công ty liên kết trong nước, hoặc thực hiện các hoạt động đầu tư theo thỏa thuận với các bên tài trợ. Đây là bước mở rộng đáng kể so với quy định trước, cho phép ngân hàng chủ động hơn trong đầu tư các dự án phát triển kinh tế trọng điểm và thực hiện các nhiệm vụ được Chính phủ giao.

Nghị định 266/2025/NĐ-CP đồng thời sửa đổi Điều 40 của Nghị định 46/2021/NĐ-CP, quy định cụ thể một số cơ chế tài chính đặc thù trong giai đoạn cơ cấu lại Ngân hàng Phát triển Việt Nam.

Theo đó, trong thời gian thực hiện tái cơ cấu, VDB không phải giảm trừ phần chênh lệch thu - chi âm lũy kế (nếu có) khi xác định vốn tự có để tính giới hạn cho vay, cho đến khi ngân hàng khắc phục được khoản âm này. Quy định này giúp VDB duy trì năng lực tài chính và hoạt động cho vay đầu tư phát triển, bảo đảm ổn định trong quá trình tái cơ cấu.

Ngoài ra, khi kết quả tài chính đạt thặng dư, trước khi bù đắp thâm hụt, ngân hàng được phép trích tối đa một tháng lương thực hiện nhưng không vượt quá 15% kết quả tài chính để bổ sung cho quỹ khen thưởng, phúc lợi và quỹ thưởng lãnh đạo, kiểm soát viên.

Trong trường hợp tổng chi phí huy động vốn thấp hơn tổng thu nhập từ sử dụng vốn, phần chênh lệch sẽ được dùng để trích lập dự phòng rủi ro tín dụng và bù đắp lỗ lũy kế, nhằm củng cố năng lực tài chính và an toàn hệ thống trong thời kỳ chuyển đổi.

Theo đánh giá của giới chuyên môn, Nghị định 266/2025/NĐ-CP giúp tăng cường quyền chủ động tài chính cho Ngân hàng Phát triển Việt Nam, cho phép ngân hàng đa dạng hóa nguồn vốn, cơ cấu lại danh mục đầu tư và tăng hiệu quả sử dụng vốn nhà nước.

Việc hoàn thiện cơ chế tài chính không chỉ giúp VDB nâng cao khả năng huy động vốn trong và ngoài nước, mà còn tạo điều kiện để ngân hàng thực hiện vai trò dẫn dắt dòng vốn đầu tư phát triển, nhất là trong các dự án hạ tầng, năng lượng, công nghiệp chế biến - chế tạo và chuyển đổi xanh.