Xuất nhập khẩu Việt Nam sẽ ảnh hưởng tiêu cực do Trung Quốc siết phong toả

Nhiều tỉnh, thành giữ vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế của Trung Quốc đang bị phong tỏa, đe dọa làm gián đoạn sản xuất và thương mại tại nền kinh tế nước này cũng như đối với toàn cầu.

Cảnh sát gác tại thành phố Thạch Gia Trang, tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc. Ảnh: THX/TTXVN

Hiện, Trung Quốc đang trải qua đợt bùng dịch Covid-19 tồi tệ nhất kể từ khi thực hiện chiến lược "Zero Covid". Ca mắc liên tục tăng khiến nước này phải thực hiện phong tỏa, cách ly nghiêm ngặt. Trong đó, có nhiều tỉnh, thành giữ vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế Trung Quốc.

Theo báo cáo mới nhất, Công ty Cổ phần Chứng khoán BIDV (BSC) dự báo, nếu các biện pháp phòng Covid-19 mới áp dụng thời gian tới không hiệu quả, khiến tốc độ bùng phát mạnh mẽ hơn, các nhà máy, cơ sở sản xuất phải đóng cửa thì không chỉ nền kinh tế Trung Quốc sẽ tăng trưởng chậm lại mà còn tác động không nhỏ đến toàn bộ kinh tế thế giới, đặc biệt trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị giữa Nga và Ukraine chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.

Đề cập ảnh hưởng đến kinh tế Việt Nam, báo cáo cho biết các mặt hàng Việt Nam nhập khẩu chính từ Trung Quốc gồm máy móc, thiệt bị, dụng cụ, phụ tùng khác; máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện. Ngoài ra, một số ngành khác chiếm tỷ trọng nhỏ hơn có thể kể đến như sản phẩm liên quan đến ngành dệt may, sắt thép, hóa chất, thuỷ hải sản, phân bón,…

Trung Quốc hiện là thị trường nhập khẩu lớn nhất, đồng thời là thị trường xuất khẩu lớn thứ 2 của Việt Nam với kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2021 đạt 166 tỷ USD, chiếm 24,81% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của nước ta. Do đó, việc Trung Quốc thực hiện phong tỏa các thành phố lớn sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực đến các ngành xuất nhập khẩu của Việt Nam.

xua-t-nha-p-kha-u-vie-t-nam-se-5365-5765

Đánh giá tính chất ảnh hưởng tới các ngành của Việt Nam, BSC đưa quan điểm "Trung lập" với nhóm thép, dệt may, phân bón và hoá ; "Kém khả quan" với nhóm thuỷ sản và cảng biển và nhận định "Khả quan" với nhóm vận tải biển.

Cụ thể, với nhóm thép, BSC cho rằng sự kiện trên sẽ có tác động trong ngắn hạn nhưng không lớn. Trong ngắn hạn, các nhà máy tại Trung Quốc vẫn sản xuất nhưng tồn kho tại đây sẽ tăng, khiến nhu cầu nhập thép giảm. Doanh nghiệp Việt bị ảnh hưởng chủ yếu là doanh nghiệp xuất khẩu phôi thép và thép xây dựng, nhưng tác động đối với từng doanh nghiệp sẽ không quá lớn do đa dạng thị trường xuất khẩu. Dù vậy, nhu cầu tiêu thụ thép của Trung Quốc sẽ cao trong năm nay do Chính phủ Trung Quốc khuyến khích đầu tư cơ sở hạ tầng, và tuyên bố sẽ hỗ trợ thị trường bất động sản nước này. Do đó, triển vọng xuất khẩu thép sang Trung Quốc trong năm nay vẫn sẽ lạc quan.

Với nhóm dệt may, việc Trung Quốc tiến hành phong tỏa sẽ ảnh hưởng đan xen. Trong đó, ảnh hưởng tiêu cực có liên quan đến nguồn nguyên liệu đầu vào ngành dệt may (chỉ, sợi, vải) khi việc phong tỏa sẽ khiến nguồn cung đầu vào đứt gãy. Mặt khác, đối với ảnh hưởng tích cực, BSC kỳ vọng một số đơn hàng dệt may sẽ dịch chuyển sang các nước lân cận (trong đó có Việt Nam), tiếp tục xu hưởng dịch chuyển đơn hàng từ Trung Quốc sang các quốc gia có chi phí thấp hơn.

Giá các sản phẩm hóa chất tại Trung Quốc cũng có khả năng bị ảnh hưởng, tác động đến giá hóa chất thế giới (như các sản phẩm axit photphoric), xuất phát từ việc phong toả Thâm Quyến - thành phố lớn trong sản xuất hàng hóa điện tử.

xua-t-nha-p-kha-u-vie-t-nam-se-9712-9489

Với ngành vận tải biển, việc Trung Quốc phong tỏa một số thành phố lớn sẽ đem lại tác động tích cực. Việc các hoạt động sản xuất bị hạn chế và công suất hoạt động hệ thống Cảng Trung Quốc giảm sẽ dẫn tới việc kéo dài sự đứt gãy của chuỗi logistics toàn cầu. Tình trạng tắc nghẽn hệ thống cảng và thời gian chờ cập bến kéo dài sẽ dẫn tới việc tăng cước phí vận tải toàn cầu, từ đó tác động tích cực đến nhóm doanh nghiệp vận tải biển Việt Nam.

Ở khía cạnh không mấy khả quan, BSC cho rằng việc Trung Quốc tiến hành phong tỏa một số thành phố lớn sẽ ảnh hưởng tiêu cực đối với ngành thủy sản tại Việt Nam do nhu cầu tiêu thụ thủy sản giảm đột ngột , đặc biệt là nhu cầu nhập khẩu cá tra và tôm từ Việt Nam.

Bên cạnh đó, ngành cảng biển cũng sẽ kém sắc do hoạt động giao thương giữa hai nước bi hạn chế, từ đó làm sụt giảm sản lượng hàng hóa thông qua hệ thống Cảng Việt Nam. Tuy nhiên, tác động sẽ tiêu cực hơn đối với nhóm doanh nghiệp cảng miền Bắc vì tỷ trọng lớn sản lượng thông qua cảng là phục vụ các tuyến với các cảng trung chuyến Trung Quốc thay vì phục vụ hàng hóa đi Mỹ, châu Âu như ở miền Nam.