Xuất khẩu thủy sản Việt Nam giảm mạnh trong những tháng cuối năm 2023

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), đến hết tháng 10 năm 2023, xuất khẩu thủy sản Việt Nam giảm 21% so với cùng kỳ năm 2022, đạt 7,4 tỷ USD.

Cụ thể, xuất khẩu tôm đạt 2,8 tỷ USD, giảm 24% so với cùng kỳ năm ngoái. Tiếp đến là cá tra đạt 1,5 tỷ USD, giảm 29%. Đứng thứ 3 về giá trị xuất khẩu là cá ngừ với 693 triệu USD, giảm 22% so với cùng kỳ năm ngoái. Mực, bạch tuộc, cua ghẹ, giáp xác và các loại thủy sản khác giảm từ 9-15% so với cùng kỳ năm 2022.

Sự sụt giảm kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam kéo dài từ cuối năm 2022 đến nay và diễn ra ở một số thị trường xuất khẩu thủy sản lớn của Việt Nam. Số liệu từ Tổng cục Hải quan cho thấy, nhiều thị trường xuất khẩu thủy sản lớn nhất của Việt Nam đều ghi nhận tỷ lệ giảm 2 con số (riêng Anh đứng vị trí thứ 6, giảm 5,8%).

Trong 10 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Hoa Kỳ - thị trường lớn nhất giảm liên tục do lạm phát kéo dài và đồng USD mất giá. Tính chung 10 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Hoa Kỳ đạt 1,3 tỷ USD, giảm 32% so với cùng kỳ năm 2022. Vì Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu thủy sản lớn nhất của Việt Nam nên mức sụt giảm 32% có tác động rất lớn đến tổng trị giá xuất khẩu của ngành.

Ở thị trường nhập khẩu thủy sản lớn thứ hai của Việt Nam là Trung Quốc, xuất khẩu thủy sản sang đây cũng giảm 15% so với cùng kỳ, đạt 1,3 tỷ USD. Các thị trường còn lại là Nhật Bản, Hàn Quốc và Australia giảm 14-21%.

Bên cạnh khó khăn do đơn hàng xuất khẩu sụt giảm, doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản Việt Nam còn đang gặp khó khi giá thủy sản trên thế giới giảm kéo giá xuất khẩu thủy sản của Việt Nam phải giảm theo. Theo đó, tại các thị trường nhập khẩu là Mỹ, EU và Trung Quốc, giá nhập khẩu trung bình năm 2023 giảm lần lượt 13,4%, 10% và 2,7%.

Mặt khác, nhiều nước xuất khẩu thủy sản hàng đầu thế giới vẫn liên tục nghiên cứu, tìm hiểu mọi cách để cạnh tranh với những sản phẩm thế mạnh mà Việt Nam đang chiếm thị phần cao. Do đó, ngoài việc phải đối phó với tình hình biến động về giá cả, chi phí, doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản Việt Nam còn gặp thách thức trong việc bảo toàn thị phần, đối tác song song với việc phát triển, mở rộng thị trường.

Mặc dù ngành xuất khẩu Việt Nam trong 10 tháng qua đang trong tình trạng khó khăn nhưng theo dự báo của VASEP, xuất khẩu thủy sản Việt Nam sẽ phục hồi trong dịp lễ cuối năm bởi nhu cầu tiêu thụ tại các thị trường lớn sẽ tăng cao.

Do đó, VASEP khuyến cáo các doanh nghiệp Việt Nam nên tăng xuất khẩu các sản phẩm chế biến sâu, đa dạng hóa sản phẩm ở thị trường Mỹ, Trung Quốc, Hàn Quốc... Đồng thời, tăng cường cạnh tranh bằng chất lượng và hạn chế việc bán hàng giá rẻ; lưu giữ đầy đủ hồ sơ quá trình sản xuất, chế biến để truy xuất thông tin và phục vụ các đợt thẩm tra tại chỗ của các cơ quan chức năng.