Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia khuyến cáo người dân thận trọng khi giao dịch trực tuyến

Ủy ban đã phát đi khuyến cáo chính thức, cảnh báo người dân cần nâng cao cảnh giác khi mua sắm và giao dịch trực tuyến, đặc biệt là qua các nền tảng mạng xã hội và sàn thương mại điện tử.

Theo Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, người tiêu dùng hiện đang đối mặt với nhiều rủi ro trong giao dịch điện tử, bao gồm bị đánh cắp thông tin cá nhân, mất tiền do chuyển khoản nhầm hoặc bị chiếm đoạt, hàng hóa không đảm bảo chất lượng hoặc không được giao đúng hẹn, cùng với đó là tình trạng giả mạo thương hiệu và vi phạm quyền lợi người tiêu dùng.

Thống kê của cơ quan này cho thấy, các hành vi gian lận trực tuyến trong lĩnh vực thương mại điện tử đang ngày càng tinh vi, lan rộng trên cả website, ứng dụng và mạng xã hội. Nhiều đối tượng tận dụng tâm lý tin tưởng vào các sàn thương mại điện tử lớn, hoặc lòng tham lợi nhuận từ những chương trình “đầu tư ảo” để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Ủy ban đã chỉ ra 5 hình thức lừa đảo trực tuyến phổ biến nhất hiện nay trong thương mại điện tử mà người dân cần nhận diện và phòng tránh.

Thứ nhất là giả mạo website và sàn thương mại điện tử. Các đối tượng thiết lập trang web có giao diện giống hệt các sàn nổi tiếng như Shopee, Lazada, Tiki, nhằm đánh cắp thông tin đăng nhập hoặc yêu cầu khách hàng chuyển tiền đặt cọc. Sau khi thanh toán, người tiêu dùng không nhận được hàng hoặc hàng hóa kém chất lượng.

Thứ hai là lừa đảo qua mạng xã hội. Các tài khoản giả mạo trên Facebook, Zalo, TikTok được lập ra để rao bán hàng, kêu gọi đầu tư hoặc đóng giả người thân, người nổi tiếng nhằm tạo lòng tin. Sau khi người mua chuyển tiền, các đối tượng lập tức chặn liên lạc và biến mất.

Thứ ba là chiêu trò tuyển cộng tác viên bán hàng online. Các đối tượng giả danh doanh nghiệp hoặc sàn thương mại điện tử, hứa hẹn hoa hồng cao nhưng yêu cầu người tham gia nạp tiền làm nhiệm vụ hoặc ứng vốn trước, sau đó đóng hệ thống, chiếm đoạt tiền.

Thứ tư là lừa đảo hoàn tiền và khuyến mãi ảo. Nhiều người nhận được tin nhắn, email hoặc cuộc gọi mạo danh sàn thương mại điện tử thông báo trúng thưởng, yêu cầu cung cấp mã OTP hoặc thông tin tài khoản ngân hàng để “nhận quà” hoặc “hoàn tiền”, qua đó chiếm đoạt tài sản.

Cuối cùng là lừa đảo đầu tư thương mại điện tử đa cấp trá hình. Các đối tượng tạo ứng dụng hoặc nền tảng giả mạo, dụ dỗ người tham gia đầu tư “mua đơn hàng ảo để hưởng hoa hồng”. Khi số lượng người tham gia đủ lớn, hệ thống đột ngột ngừng hoạt động và chiếm đoạt toàn bộ tiền đầu tư.

Trước diễn biến phức tạp của các hình thức lừa đảo thương mại điện tử, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đề nghị các bộ, ngành và cơ quan chức năng tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát các hoạt động trên nền tảng số. Đồng thời, cần phối hợp chặt chẽ trong phát hiện và xử lý hành vi gian lận, giả mạo thương hiệu, chiếm đoạt tài sản và vi phạm quyền lợi người tiêu dùng.

Bên cạnh đó, Ủy ban nhấn mạnh sự cần thiết của việc hoàn thiện khung pháp lý cho lĩnh vực thương mại điện tử, đặc biệt là quy định rõ trách nhiệm của sàn giao dịch, nền tảng mạng xã hội, đơn vị trung gian thanh toán và doanh nghiệp quảng cáo trực tuyến trong việc ngăn chặn, phát hiện và xử lý các hành vi lừa đảo.

Đối với doanh nghiệp, Ủy ban yêu cầu tuân thủ nghiêm quy định về đăng ký và công khai thông tin hoạt động thương mại điện tử, minh bạch thông tin hàng hóa, dịch vụ, chính sách đổi trả, bảo hành; đồng thời kiểm soát chặt chẽ người bán, sản phẩm và nội dung quảng cáo. Các sàn thương mại điện tử cần thiết lập hệ thống xác minh danh tính người bán, áp dụng công nghệ bảo mật giao dịch và tăng cường kiểm soát rủi ro trong thanh toán.

Đối với người tiêu dùng, Ủy ban khuyến cáo không cung cấp mã OTP, thông tin cá nhân hoặc tài khoản ngân hàng cho bất kỳ tổ chức, cá nhân nào không rõ nguồn gốc; kiểm tra kỹ địa chỉ website, fanpage, ứng dụng trước khi thanh toán; đồng thời cảnh giác với các thông báo trúng thưởng, hoàn tiền, đầu tư sinh lời cao.

Khi phát hiện dấu hiệu gian lận, người dân được khuyến nghị liên hệ và trình báo kịp thời tới cơ quan chức năng, hoặc phản ánh trực tiếp qua tổng đài 1800.6838 của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia để được hỗ trợ, xử lý theo quy định pháp luật.