Truyền hình thực tế rơi vào thế bão hòa

Giám khảo "hot" nhưng Giọng ca bất bại không "hot"

Khán giả ngày càng thờ ơ

Với tiêu chí tìm kiếm, phát hiện và bồi dưỡng tài năng, bắt đầu nở rộ từ năm 2012, truyền hình thực tế được tổ chức dưới dạng các cuộc thi ca hát, nhảy múa... từng có thời hoàng kim trong vòng 3 - 5 năm sau đó. Được mua bản quyền format (định dạng) từ nước ngoài, đầu tư sản xuất rất hoành tráng, ban giám khảo đều là những gương mặt nổi tiếng trong làng giải trí, lại được quảng bá và truyền thông rầm rộ, chỉ số rating (khán giả) của nhiều chương trình truyền hình thực tế rất cao, vì thế tạo được sức hút rất lớn cho những thí sinh tham gia thi tài năng.

Bởi vậy, những chương trình như Giọng hát Việt, Thần tượng âm nhạc Việt Nam, Gương mặt thân quen từ phiên bản người lớn đến phiên bản nhí đã phát hiện nhiều gương mặt sáng giá như Uyên Linh, Văn Mai Hương, Hương Tràm, Bùi Anh Tuấn, Đức Phúc, Vũ Cát Tường, Phương Mỹ Chi, Hoài Lâm...

Link bài viết

Bên cạnh đó, rất nhiều quán quân, á quân hay gương mặt nổi bật khác bước ra từ các chương trình truyền hình thực tế đã nhanh chóng có được vị thế nhất định trong làng giải trí, trở thành nghệ sĩ biểu diễn chuyên nghiệp.

Không chỉ là bệ phóng cho gương mặt mới, truyền hình thực tế thi tài năng cũng là nơi được nhiều nghệ sĩ lựa chọn để khẳng định vị trí hoặc "hâm nóng" tên tuổi.

Tuy nhiên, ở thời điểm này, dù vẫn chiếm sóng giờ vàng cuối tuần trên VTV3 (Đài Truyền hình Việt Nam), HTV7 (Đài Truyền hình TP.HCM), THVL1 (Đài Truyền hình Vĩnh Long) và nhiều kênh khác, nhưng thông qua các chỉ số về rating, giá quảng cáo, hiệu ứng truyền thông, không khó để nhận ra truyền hình thực tế thi tài năng đã thực sự bão hòa.

Trong đó, Giọng hát Việt 2018 rất nỗ lực đổi mới, lại có Lam Trường, Tóc Tiên và Noo Phước Thịnh làm giám khảo kiêm huấn luyện viên, song vẫn kết thúc trong nhạt nhòa, còn quán quân Ngọc Ánh đăng quang trong sự tranh cãi vì giọng hát không tốt.

The Debut - Dự án số 1 kết thúc trong nhạt nhòa

The Debut - Dự án số 1 mùa đầu tiên với tiêu chí tìm kiếm tài năng âm nhạc mới để đào tạo đã dùng mọi chiêu trò mà vẫn không tạo được sức hút, và Tùng Dương khi đăng quang quán quân cũng bị không ít khán giả phản đối. Đã thế, trong suốt chương trình, quá trình đào tạo, rèn luyện thí sinh không tạo được dấu ấn bằng các màn tranh cãi hơn thua của 3 giám khảo gồm Đức Phúc, Hoàng Thùy Linh và Hương Tràm trên "ghế nóng".

Giọng ca bất bại mùa đầu tiên từng được kỳ vọng sẽ tạo "cú hích" cho truyền hình thực tế thi tài năng ca hát, với format thuần Việt, quy tụ dàn giám khảo gồm Mỹ Tâm, Đàm Vĩnh Hưng, nhưng qua hơn nửa chặng đường phát sóng vẫn chưa thể gây "bão" trong khán giả. Trên bảng thống kê top gameshow thu hút khán giả của hệ thống đo lường Vietnam-tam và top 10 chương trình thu hút ở Hà Nội, TP.HCM, Cần Thơ, Đà Nẵng, Đồng bằng sông Cửu Long... không có mặt Giọng ca bất bại.

Biểu hiện tụt dốc

Tính từ đầu năm đến nay, thị trường truyền hình thực tế cũng chứng kiến không ít chương trình thi tài năng đã tổ chức qua nhiều mùa phải thay đổi một số yếu tố để "tự làm mới", hay tuyển sinh dài kỳ và mở rộng phạm vi nhằm thu hút tối đa tài năng.

Trong đó, Gương mặt thân quen đổi format thành Song Đấu, còn Sao nối ngôi "cơi nới" luật từ con ruột thành con nuôi của nghệ sĩ, Én vàng (thi người dẫn chương trình) đổi thành Én vàng học đường để mở rộng cửa cho thí sinh ít tuổi tham gia, Nhạc hội song ca có thêm các thể loại nhạc dân ca, bolero, quê hương... cho thí sinh "so găng".

Trong khi đó, Gương mặt thân quen nhí năm nay không tổ chức, như đại diện nhà sản xuất cho biết thì lý do là "cạn vốn" bài hát lẫn thần tượng để các thí sinh nhí đóng giả. Tài tử tranh tài, Đường đến danh ca vọng cổ cũng dừng vì tài năng khan hiếm.

Gương mặt thân quen nhí không tổ chức vào năm nay

Đây là hệ quả thực tế mà từ những năm trước, giới chuyên môn và cả khán giả đã cảnh báo tình trạng "vét" thí sinh, khi có quá nhiều thí sinh chạy sô tham gia hết chương trình này đến chương trình khác, và chất lượng thí sinh ngày một sút kém. Chưa kể hiện nay có quá nhiều chương trình truyền hình thực tế, gameshow giải trí phát sóng từ 19h30 - 21h30 hằng ngày, và không ít chương trình có format na ná nhau nên thí sinh có thể tham gia vài chương trình cùng lúc.

Ngay cả đội ngũ giám khảo cũng rơi vào tình trạng "khủng hoảng" vì quá quen mặt với sự xuất hiện liên tục, khiến không ít nghệ sĩ tên tuổi dần rút lui, còn số gương mặt mới ngồi trên "ghế nóng" thì nhiều người với chuyên môn, kinh nghiệm chưa đủ nên khó thuyết phục được cả thí sinh lẫn khán giả.

Ồn ào các vụ tai tiếng, "bội thực" chiêu trò khai thác đời tư của những người tham gia chương trình truyền hình thực tế ở các năm trước cũng góp phần làm giảm sút sự yêu thích của số đông khán giả đối với loại hình giải trí này, trong khi có quá nhiều loại hình giải trí hấp dẫn khác để lựa chọn.

Có thể nói, quảng cáo giảm giá, tài trợ không mặn mà, rating khán giả thấp khiến truyền hình thực tế thi tài năng đang tụt dốc không phanh về độ thu hút lẫn chất lượng. Nếu trước đây truyền hình thực tế từng được xem là "bệ phóng" cho giới trẻ muốn trở thành nghệ sĩ, thì giờ đây chỉ như một cơ hội để được xuất hiện trên truyền hình.

Việc quá nhiều quán quân, á quân mới "ra lò" cùng với sự chìm nghỉm của rất nhiều quán quân, á quân những năm trước không chỉ làm giảm giá trị của danh hiệu mà cũng khiến không ít thí sinh nản lòng. Rõ ràng, truyền hình thực tế đang ngày càng xa rời tiêu chí ban đầu, thuần túy chỉ là "giải trí" hay "vui là chính", ý nghĩa định hướng, bồi dưỡng hay đào tạo tài năng trẻ cũng chỉ dừng lại là " tham vọng" hay ý tốt ban đầu mà thôi.

Đặc trưng của truyền hình thực tế là do công ty truyền thông, doanh nghiệp sản xuất kết hợp với các nhà đài phát sóng để vừa giúp giải bài toán về "sóng" chương trình giải trí hằng ngày trên màn ảnh nhỏ, vừa mang lại lợi nhuận từ doanh thu quảng cáo.