Việt Nam sẽ là làn gió mới…

Năm thành công của điện ảnh Việt

Năm 2024, Điện ảnh Việt Nam có phim Cu li không bao giờ khóc giành giải Phim dài đầu tay xuất sắc nhất tại LHP Berlin lần thứ 74; Mưa trên cánh bướm thắng giải Phim hay nhất và Phim sáng tạo nhất tại Tuần lễ phê bình phim quốc tế của LHP Venice lần thứ 81.

Về doanh thu phòng vé, phim Mai lập kỷ lục với hơn 520 tỷ đồng trong nước, có lúc vào top 15 Phim ăn khách nhất thế giới đầu năm 2024 và đang là phim Việt có doanh thu quốc tế cao nhất với hơn 1 triệu USD; Đào, Phở và Piano là phim Nhà nước tài trợ có doanh thu cao nhất: 23 tỷ đồng; Lật mặt 7: Một điều ước lập kỷ lục “trụ rạp” hơn 3 tháng và doanh thu 482,7 tỷ đồng, công chiếu tại 12 quốc gia mở ra cơ hội cho phim Việt vươn ra thế giới. Ngoài ra, còn có phim Làm giàu với ma thu 128 tỷ, Ma da: 127 tỷ, Cám: 96,3 tỷ...

Trên truyền hình cũng có nhiều bộ phim dài tập tạo được sự quan tâm từ đông đảo người xem. Văn hóa dân tộc, tiếng nói bản địa, tình thân gia đình, thuần Việt: từ bối cảnh, câu chuyện, tinh thần thông điệp là dấu ấn nổi bật của phim Việt năm 2024.

Nhiều show ca nhạc ấn tượng

Theo thống kê của nhóm nghiên cứu Đại học RMIT Việt Nam, năm 2024 Việt Nam có hơn 50 show ca nhạc lớn nhỏ của nghệ sĩ quốc tế và Việt Nam thu hút từ 4000 đến 30.000, 40.000 khán giả /show diễn. Đặc biệt, nửa cuối năm 2024, âm nhạc Việt đã “đỉnh nóc, kịch trần, bay phấp phới” với loạt concert Anh trai say hi (178.000 khán giả/4 show diễn); Anh trai vượt ngàn chông gai (50.000 khán giả/ 2 show diễn) và hơn 100.000 lượt người đến trải nghiệm không khí lễ hội, không gian nghệ thuật.

Tuy gây tranh cãi về con số khán giả, nhưng với giá vé từ 500.000 đồng đến 10 triệu đồng, doanh thu ước tính hàng trăm tỷ đồng cho cả chuỗi concert. Ngoài ra, Liên hoan Âm nhạc Quốc tế TP.HCM lần 4-Hozo 2024 thu hút 200.000 lượt khán giả/ ba show diễn; Bảo tàng của sự nuối tiếc của Vũ có 22.000 khán giả/2 show diễn. Concert nội địa “cháy vé” ngay lúc mở bán là chưa từng có tiền lệ và sánh ngang với show của nghệ sĩ, nhóm nhạc nổi tiếng thế giới. Chỉ hơn một năm trước (tháng 7/2023) concert của BlackPink ở Hà Nội thu hút 60.000 khán giả/ 2 show diễn đã luôn được nhắc như ước mơ đối với các nhà tổ chức sự kiện Việt Nam.

Truyền hình thực tế - gameshow tạo cơn sốt

Năm 2024 cũng có nhiều chương trình ca hát, nhảy múa, trải nghiệm, hẹn hò như 2 ngày 1 đêm, Nữ hoàng vũ đạo đường phố, Rap Việt, Chị đẹp đạp gió, Ca sĩ mặt nạ, Sao nhập ngũ, Bước nhảy hoàn vũ, Bài hát của chúng ta, Đảo thiên đường, Street Woman Fighter Vietnam, Người tôi yêu đỉnh nhất, Anh trai say hi, Anh trai vượt ngàn chông gai... được đầu tư quy mô, ngoài những nghệ sĩ tên tuổi tham gia, còn có kịch bản hấp dẫn và sáng tạo trong tổ chức, tạo “cơn sốt” khán giả trên các nền tảng khi phát sóng. Như Anh trai vượt ngàn chông gai có các nội dung với hashtag liên quan trên nền tảng mạng xã hội thu hút hơn 6 tỷ lượt xem. Chị đẹp đạp gió lọt top trending Youtube và hiệu ứng triệu view từ những nền tảng số khác. Dù là “Việt hóa” hay thuần Việt, nhiều chương trình truyền hình thực tế - gameshow, đặc biệt là những chương trình kết hợp giữa âm nhạc và cuộc sống thực đều lấy nền tảng văn hóa bản địa, kết hợp với các xu thế giải trí có tính toàn cầu đã mang lại giá trị xã hội tích cực đối với người xem.

Năm 2024 còn chứng kiến sự thành công về mặt tổ chức và sức hút khán giả của Lễ hội Sông nước TP.HCM lần thứ 2; Liên hoan Phim quốc tế TP.HCM lần thứ 1; Lễ hội thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024 ; Vietnam International Fashion Week F/W 2024, Jazz quốc tế lần thứ I-Nha Trang 2024, Lễ hội Áo dài TP.HCM năm 2024, Lễ hội Pháo hoa quốc tế Đà Nẵng, Festival Huế 2024, Festival hoa Đà Lạt, Hoa hậu quốc gia Việt Nam...

Về giá trị kinh tế, các concert (hòa nhạc) âm nhạc, phim điện ảnh...thu hút lượng lớn khán giả, không chỉ đóng góp vào sự phát triển của công nghiệp giải trí nước nhà, mà còn mang về doanh thu ấn tượng, củng cố vị thế của các doanh nghiệp văn hóa giải trí, tạo động lực cho các nhà đầu tư khác, thu hút sự quan tâm của nhiều ngành hàng khác nhau. Sự “nở rộ” của các concert và lễ hội âm nhạc, điện ảnh, thiết kế...hấp dẫn khán giả trong nước, quốc tế cũng mở ra triển vọng cho loại hình du lịch âm nhạc, du lịch lễ hội cùng phát triển. Nhất là khi các lễ hội, concert này không chỉ diễn ra ở TP.Hà Nội, TP.HCM, TP. Đà Nẵng, Huế mà còn diễn ra ở khắp các tỉnh thành: Nha Trang, Hạ Long, Đà Lạt, Sa Pa, Phú Quốc, Ninh Bình, Vĩnh Phúc, Hưng Yên....

Mục tiêu phát triển văn hóa và ngành công nghiệp văn hóa

Trong bối cảnh cả đất nước đang bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên phát triển, giàu mạnh, vươn mình như chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã chính thức thông qua chủ trương đầu tư Chương trình Mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035, tạo bước đột phá nhằm cụ thể hóa, đẩy mạnh thực hiện có hiệu quả các quan điểm, chủ trương lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng và Nhà nước về phát triển văn hóa, góp phần phát triển con người toàn diện và xây dựng nền văn hóa Việt Nam “tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”, để văn hóa thực sự trở thành sức mạnh nội sinh, động lực phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc.

Dự thảo Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xây dựng cũng đặt ra mục tiêu đến năm 2030 các ngành công nghiệp văn hóa đóng góp 7% GDP quốc gia. Trong đó, doanh thu toàn ngành điện ảnh đạt khoảng 6,2 nghìn tỷ đồng, phim Việt Nam đạt khoảng 3,1 nghìn tỷ đồng, ngành nghệ thuật biểu diễn (gồm âm nhạc, múa, xiếc...) phấn đấu doanh thu toàn ngành đạt khoảng 770 tỷ đồng.

Như vậy, từ một lĩnh vực phi lợi nhuận, văn hóa - giải trí được nhìn nhận như một động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế. Những ngành giải trí mũi nhọn như điện ảnh, âm nhạc, thời trang...không chỉ bảo tồn giá trị truyền thống mà còn tạo ra giá trị kinh tế lớn.

Tại Hội nghị trực tuyến Tổng kết năm 2024, triển khai nhiệm vụ 2025 của ngành Văn hóa Thể thao và Du lịch với chủ đề “Xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc - Động lực phát triển trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam” ngày 18/12/2024, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhiều lần nhắc đến thành công của hai concert Anh trai say hi và Anh trai vượt ngàn chông gai, đặc biệt thành công này hoàn toàn đến từ những con người Việt Nam, trí tuệ Việt Nam và đánh giá cao sức sáng tạo của những người trẻ Việt Nam tham gia làm hai concert này. Thủ tướng nhấn mạnh, cần phải nghiên cứu nhân rộng những concert này để tạo ra phong trào, xu thế phát triển công nghiệp văn hóa, công nghiệp giải trí.

“

“Quốc hội, Chính phủ, các Ban của Đảng, các cơ quan liên quan cần phối hợp tháo gỡ những nút thắt về pháp luật, cơ chế, chính sách, ngân sách, tài chính, đầu tư...tạo nguồn lực, tạo không gian cho văn nghệ sĩ tự do sáng tạo, sáng tác. (Phát biểu buổi gặp mặt đại biểu văn nghệ sĩ toàn quốc ngày 30/12/2024 tại Hà Nội).

Tổng Bí thư Tô Lâm

Dù vậy, Thủ tướng cũng chỉ rõ muốn phát triển công nghiệp văn hóa, công nghiệp giải trí cần tập trung đào tạo nhân lực, có chính sách trọng dụng, phát huy tài năng, sức sáng tạo của đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ; Huy động được sức mạnh của người dân, doanh nghiệp bằng cơ chế chính sách phù hợp, nhất là hợp tác công tư, lấy nguồn vốn nhà nước dẫn dắt, kích hoạt mọi nguồn lực xã hội, của người dân và doanh nghiệp....

“

“Có nhiều ý kiến cho rằng, chúng ta đã có những manh nha, những bước đầu của công nghiệp văn hóa. Nếu chúng ta đánh giá bằng quy mô, hiệu ứng xã hội, hiệu quả tác động xã hội thì đã có những bước đầu của việc phát triển công nghiệp văn hóa. Tất nhiên, mới chỉ là bước đầu. Còn phải tổng kết, đánh giá và nghiên cứu phát triển toàn diện hơn nữa”.

NSND Xuân Bắc - Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn 2024

Các chuyên gia, nhà quản lý, doanh nghiệp văn hóa giải trí cũng cho rằng, cần tạo điều kiện thuận lợi hơn qua các chính sách khuyến khích đầu tư vào lĩnh vực biểu diễn; ưu đãi về thuế, nguồn vốn hoặc việc xây dựng các quỹ hỗ trợ sáng tạo nghệ thuật; Cải thiện thủ tục hành chính, cấp phép tổ chức sự kiện và chính sách bảo hộ quyền lợi của nghệ sĩ; Có những chương trình đào tạo bài bản cho các nhà sản xuất, kỹ thuật viên và đội ngũ quản lý sự kiện; hợp tác với các chuyên gia quốc tế để giúp Việt Nam tiếp cận với tiêu chuẩn toàn cầu; chú trọng kết hợp các xu thế giải trí toàn cầu với các giá trị văn hóa dân tộc để xây dựng các chương trình chất lượng cao, có bản sắc riêng, đa dạng thể loại nhằm phục vụ phong phú đối tượng khán giả, nâng cao đời sống tinh thần của cộng đồng và duy trì thói quen thưởng thức của khán giả....

“

“Ngành biểu diễn đột phá nhờ có lực lượng khán giả trẻ cởi mở, sẵn sàng bỏ tiền thưởng thức nghệ thuật. Các show trong nước ngày càng được đầu tư nội dung lẫn hình thức, tăng sức hấp dẫn. Nhiều ca khúc hòa quyện chất liệu hiện đại và truyền thống, tiệm cận các thể loại nhạc được ưa chuộng trên thế giới. Sân khấu được đầu tư âm thanh, ánh sáng, dàn dựng đẹp mắt...đáp ứng thị hiếu khán giả cả phần nghe, phần xem và trải nghiệm”.

Nhạc sĩ Huy Tuấn - Tổng đạo diễn Hozo 2024

Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa đến năm 2030 và tầm nhìn 2045 sau khi thông qua, sẽ được đưa vào thực hiện cùng với những chính sách quan trọng khác của Chính phủ, các tỉnh, thành đầu tư cho văn hóa, giải trí. Tin rằng, từ những nền móng hiện tại, nếu được sự hỗ trợ đồng bộ và chiến lược, cùng sự đổi mới, sáng tạo, tăng tốc, bứt phá của giới làm nghề, doanh nghiệp văn hóa giải trí, nhà đầu tư...công nghiệp giải trí Việt Nam sẽ duy trì được sức hút hiện có và vươn xa trong kỷ nguyên mới của dân tộc.