TP.HCM cần cơ chế riêng cho y tế thông minh

Năm 2021, ngành y tế TP.HCM xây dựng đề án "Y tế thông minh giai đoạn 2021-2025 và tầm nhìn đến năm 2030" với mục tiêu phát triển khai thác hiệu quả hoạt động chuyển đổi số hướng đến xây dựng dữ liệu lớn của ngành y tế, giúp dự báo và xây dựng chiến lược y tế, góp phần nâng cao chất lượng quản lý và chăm sóc sức khỏe người dân.

Theo đó, lập hồ sơ sức khỏe điện tử của mỗi người dân thành phố, đảm bảo kết nối liên thông với các cơ sở dữ liệu lớn của thành phố và giám sát các khung kiến ​​trúc chính quyền điện tử, đảm bảo kết nối liên thông thông tin với các cơ sở dữ liệu lớn của thành phố... Đến hết năm 2023, TP.HCM phải hoàn thành việc thiết lập hồ sơ sức khỏe điện tử cho người dân, tiến tới quản lý mô bệnh không lây nhiễm. Ngành y tế sẽ có kho dữ liệu chung với cổng kết nối quốc tế. Và khi hồ sơ sức khỏe điện tử được thiết lập, 

Chia sẻ tại buổi làm việc với Ban Văn hóa Xã hội HĐND TP.HCM về đề án "Y tế thông minh giai đoạn 2021-2025 và tầm nhìn 2030" hồi giữa tháng 11, Phó giám đốc Sở Y tế TP.HCM Nguyễn Anh Dũng cho biết, những năm qua, ngành y tế thành phố đã phát triển khai thác ứng dụng công nghệ thông tin trong nhiều hoạt động, hướng đến y tế thông minh. Trong đó, Sở Y tế đã triển khai xây dựng dữ liệu lớn về sức khỏe và mô hình bệnh tật của người dân với mục tiêu tạo lập dữ liệu hồ sơ sức khỏe điện tử. 

Hiện có 22/25 bệnh viện đã trang bị phần mềm quản lý bệnh viện (HIS), 53/55 bệnh viện triển khai hệ thống thông tin phòng xét nghiệm (LIS), 36/55 bệnh viện triển khai hệ thống thông tin khoa học ngoại hình ảnh (RIS), 11/53 bệnh viện có hệ thống lưu trữ thông tin và thu nhận hình ảnh (PACS), 41/55 bệnh viện đã xây dựng kế hoạch phát triển bệnh án điện tử. Tuy nhiên, số lượng này vẫn còn nhỏ so với 129 bệnh viện, 22 trung tâm y tế y tế, 310 trạm y tế phường xã, thị trấn, 6.967 cơ sở khám chữa bệnh tư nhân... tại TP.HCM.

Đáng nói là việc triển khai thực tế đang gặp nhiều khó khăn. Cụ thể, công nghệ ứng dụng tại các bệnh viện còn lạc hậu, hệ thống phần mềm phần mềm không tương thích, không tương thích giữa các bệnh viện trong khi nguồn kinh phí đầu tư cho hạ tầng công nghệ thông tin còn hạn chế, nhân lực chuyên gia cho lĩnh vực này khan hiếm, tỷ lệ người dân quan tâm sử dụng các tiện ích chuyển đổi số của ngành y tế còn thấp... Đó là chưa kể thời gian thực hiện các dự án đầu tư công nghệ thông tin còn kéo dài do thủ tục đầu tư phức tạp, do đó đầu tư vào hạ tầng công nghệ thông tin không dễ dàng, không đồng bộ tại các cơ sở y tế. 

Chỉ riêng về nguồn nhân lực, nhiều bệnh viện thừa nhận đang gặp nhiều khó khăn để có người có chuyên môn. Giám đốc Bệnh viện Hùng Vương Hoàng Thị Diễn Tuyết cho biết, mặc dù bệnh viện đã có phòng công nghệ thông tin nhưng số lượng nhân viên để vận hành hệ thống lại thiếu trầm trọng vì không được tuyển dụng nhân lực.

Nguyên nhân là lương nhân viên bệnh viện thấp hơn nhiều so với bên ngoài. Đó là chưa kể các nhân lực có trình độ công nghệ thông tin lại không hiểu về quy trình, nghiệp vụ, chuyên môn đặc thù về y khoa... nên để làm được việc họ phải mất thêm 3-5 năm để tìm ra hiểu. 

Không chỉ vậy, đầu tư cho y tế thông minh rất tốn kém và các bệnh viện vẫn đang loay hoay chưa biết miễn phí kinh phí từ đâu. Theo kế hoạch đến năm 2023, tất cả bệnh viện hạng 1 sẽ phải hoàn thành bệnh án điện tử nhưng kinh phí để đầu tư cho công nghệ thông tin rất tốn kém. Nếu muốn hoàn thành thì phải trả ít nhất vài chục tỷ đồng và nhiều bệnh viện không có nguồn kinh phí.

Để đề án thành công, các chuyên gia y tế cho rằng, Sở Nội vụ TP.HCM cần tăng cường đánh giá sát thực tế ngành y tế để có kế hoạch tập huấn, đào tạo và cần tìm giải pháp để đảm bảo nguồn lực thực hiện. Bên cạnh đó, phải hoàn thiện và đồng bộ hệ thống cơ sở pháp lý để kích hoạt chuyển đổi số quốc gia.

Đặc biệt là quy định pháp lý trong lưu trữ hồ sơ, bệnh án điện tử, thừa nhận các loại giấy phép được cấp qua môi trường mạng. Song song đó, cần hỗ trợ sách đầu tư hạ tầng công nghệ Ngân hàng thông tin cho các cơ sở kinh tế Mục đích đáp ứng yêu cầu quản lý và mục tiêu chuyển đổi số, có cơ chế, chính động viên, khuyến khích lực lượng công nghệ thông tin làm việc trong ngành. 

Và cũng như cơ chế phát triển của thành phố, ngành y tế cũng cần chính sách, cơ chế đặc thù để phát triển y tế thông minh. Bởi như lời BS. Lê Trường Giang - Chủ tịch Hội Y tế công cộng TP.HCM, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong ngành y tế rất phức tạp, mỗi cấp độ khác nhau. Và việc đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin, hướng tới y tế thông minh ở các đơn vị không giống nhau, điều này khiến cho công tác quản lý của Sở Y tế gặp nhiều khó khăn. Do đó, thành phố cần có những chính sách, cơ chế đặc thù để phát triển y tế thông minh.