Khoảng 66% người lao động nhận mức lương hưu tối đa

Thống kê của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho thấy, giai đoạn 2016-2021, bình quân có khoảng 110.000 người hưởng lương hưu mới mỗi năm. Sau 6 năm thực hiện Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, có 661.000 người lao động nghỉ việc hưởng lương hưu hằng tháng. Trong số người nghỉ hưu giai đoạn này, có 435.000 người được hưởng trợ cấp một lần khi nghỉ hưu (chiếm 65,8%). Điều này cho thấy, cứ 3 người nghỉ hưu thì khoảng 2 người có tỷ lệ hưởng lương hưu tối đa (mức 75%).

Tính đến cuối năm 2021, Việt Nam có khoảng 14,2 triệu người trong độ tuổi nghỉ hưu. Trong số này chỉ có trên 3,2 triệu người đang được hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng. Nếu tính cả những người đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, thì có khoảng 5,1 triệu người (chiếm 35%) được hưởng các khoản trợ cấp hằng tháng.

Theo Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, cho đến nay vẫn còn khoảng 9,2 triệu người sau độ tuổi nghỉ hưu chưa thuộc diện bao phủ của hệ thống bảo hiểm xã hội hoặc tầng an sinh xã hội nào khác. Điều này đồng nghĩa với việc Việt Nam không đạt được mục tiêu về tỷ lệ số người sau tuổi nghỉ hưu được hưởng lương hưu, bảo hiểm xã hội hằng tháng và trợ cấp hưu trí xã hội năm 2021 đề ra trong Nghị quyết số 28 của Trung ương. Mục tiêu Trung ương đề ra là có khoảng 45% số người độ tuổi nghỉ hưu được hưởng lương hưu, bảo hiểm xã hội hằng tháng và trợ cấp hưu trí xã hội.

Trước thực tế trên, để xây dựng hệ thống bảo hiểm xã hội đa tầng, linh hoạt, dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi đang được lấy ý kiến, lần đầu tiên bổ sung tầng trợ cấp hưu trí xã hội và quy định liên kết giữa trợ cấp hưu trí xã hội với tầng bảo hiểm xã hội bắt buộc và tự nguyện.

Cũng từ số liệu thống kê trên, dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội cũng sửa đổi điều kiện hưởng chế độ hưu trí được chỉnh theo hướng giảm số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để hưởng chế độ hưu trí từ 20 năm xuống 15 năm. Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội nhận định, hạ điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm xã hội như vậy nhằm tạo cơ hội cho những người tham gia bảo hiểm muộn hoặc quá trình tham gia không liên tục nên có thời gian đóng ngắn vẫn được hưởng lương hưu.

Về vấn đề rút bảo hiểm xã hội một lần, dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi có bổ sung quy định theo hướng khuyến khích người lao động bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội để hưởng lương hưu thay vì nhận một lần. Một trong những quy định khuyến khích là giảm điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để được hưởng lương hưu.