 |
Ảnh: X.Th |
Phương thức thanh toán chủ đạo
Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án Phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2016-2020. Theo đó, đến cuối năm 2020, tỷ trọng tiền mặt trên tổng phương tiện thanh toán ở mức thấp hơn 10%, và tiến tới 100% tại các siêu thị, trung tâm mua sắm và cơ sở phân phối hiện đại có thiết bị chấp nhận thẻ và cho phép người tiêu dùng thanh toán không dùng tiền mặt khi mua hàng. Bên cạnh đó, sẽ có 50% cá nhân, hộ gia đình ở các thành phố lớn sử dụng phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt trong mua sắm.
Để thực hiện mục tiêu này, Chính phủ đã chỉ đạo triển khai một số phương tiện và hình thức thanh toán hiện đại phục vụ cho khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Cùng với đó, các cơ quan chức năng phải tăng số người từ 15 tuổi trở lên có tài khoản tại ngân hàng lên mức ít nhất 70% vào cuối năm 2020. Chính phủ đã chỉ đạo nghiên cứu, triển khai một số biện pháp hành chính kết hợp với khuyến khích về lợi ích kinh tế nhằm phát triển thanh toán điện tử. Chính phủ cũng chỉ đạo rà soát, bổ sung, sửa đổi các văn bản quy định về việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán, xem xét bổ sung quy định các tổ chức, cá nhân kinh doanh phải mở tài khoản thanh toán tại các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán.
Ông Nguyễn Anh Đức - Phó tổng giám đốc Saigon Co.op cho biết, việc sử dụng các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt giúp siêu thị thuận tiện hơn trong việc quản lý dòng tiền, cụ thể là giảm chi phí kiểm đếm, lưu kho, vận chuyển. Saigon Co.op đã phát triển ứng dụng mua sắm Scan & Go, khuyến khích người tiêu dùng khi mua sắm không phải xách hàng hay cầm tiền mặt bên người.
Chủ trương rất thiết thực nhưng trên thực tế, có rất nhiều lý do khiến người tiêu dùng e ngại sử dụng hình thức thanh toán này. Khảo sát của Saigon Co.op trong năm 2018 cho thấy, khách hàng sẵn sàng không dùng tiền mặt nhưng khi đến mua sắm họ vẫn băn khoăn về các hình thức thanh toán phi tiền mặt và sợ tăng thêm chi phí bởi do chưa biết hết các công cụ thanh toán không tiền mặt đang có trên thị trường. Khách hàng thường nghĩ rằng, thanh toán không tiền mặt chỉ có quẹt thẻ nhưng còn nhiều hình thức khác, như quét mã QR, ví điện tử... đã được triển khai tại các hệ thống bán lẻ. “Có đến 80% khách hàng không kể được hết các loại hình thanh toán không tiền mặt, trong đó đa phần liệt kê được chưa tới 50% các hình thức thanh toán ấy, chứng tỏ sự am hiểu về thanh toán không tiền mặt vẫn còn hạn chế” - ông Nguyễn Anh Đức đánh giá.
Siêu thị nhập cuộc
Thực hiện theo chỉ đạo của cơ quan chức năng đẩy mạnh phương thức thanh toán không tiền mặt, từ hai năm trước, Saigon Co.op đã liên kết với các ngân hàng lớn phát hành thẻ đồng thương hiệu và tổ chức các chương trình đặc biệt dành cho khách hàng sử dụng thẻ Visa. Hiện có 4 triệu thẻ đồng thương hiệu được khách hàng của Saigon Co.op sử dụng. Để tiếp tục tăng số lượng người không sử dụng tiền mặt, đơn vị này đã kết hợp với thẻ Visa tổ chức các chương trình khuyến mãi, giảm giá, tặng điểm, tặng quà, hoàn tiền cho khách hàng.
Hệ thống bán lẻ VinMart của Vingroup ứng dụng công nghệ số để đưa người tiêu dùng đến gần hơn với thanh toán không tiền mặt. Ứng dụng mua sắm Scan & Go được VinMart mở rộng tới 73 siêu thị trong hệ thống. Khách mua hàng chỉ cần mở ứng dụng VinID, chọn tính năng Scan & Go, quét mã QR các sản phẩm muốn mua tại “VinMart 4.0” và thanh toán ngay bằng ứng dụng VinID. VinMart sẽ giao hàng tận tay người mua chỉ sau 2-4 giờ đồng hồ.
Theo đại diện của Vingroup, việc đưa vào sử dụng VinMart Scan & Go nhằm giúp người tiêu dùng làm quen với xu hướng thanh toán không dùng tiền mặt của thế giới thông qua hình thức kích hoạt ví điện tử trên ứng dụng VinID hoặc sử dụng thẻ ngân hàng một cách nhanh chóng và bảo mật. Ví điện tử trên ứng dụng giúp người dùng có thể mua sắm với một lần nhập thông tin duy nhất, không phải qua trung gian hay tốn phí dịch vụ.
Nhờ những giải pháp mới lạ, tỷ lệ người sử dụng phương thức thanh toán không tiền mặt đã bắt đầu tăng. Theo thống kê của Saigon Co.op, tỷ lệ khách hàng sử dụng thẻ để thanh toán tại hệ thống phân phối của đơn vị tăng bình quân từ 5 - 15% tùy theo khu vực. “Dù thanh toán không tiền mặt đang tăng trưởng nhanh, số khách hàng không dùng tiền mặt vẫn chiếm chưa đến 5%” - ông Nguyễn Anh Đức cho biết.
Ngoài sự nhập cuộc của các nhà bán lẻ vẫn cần sự chung tay của nhiều đơn vị để việc thanh toán không dùng tiền mặt phát triển nhanh. Cụ thể, các cơ quan chức năng phải tăng cường dịch vụ thanh toán thẻ, phát triển thanh toán điện tử phục vụ thương mại điện tử, phát triển thanh toán không tiền mặt tại khu vực nông thôn. Nhưng muốn vậy, phải phát triển, ứng dụng các phương tiện và mô hình thanh toán, chuyển tiền hiện đại, dễ sử dụng và phù hợp với điều kiện ở nông thôn, như thanh toán qua điện thoại di động, thiết bị kỹ thuật số.
