Quy định mới về thẩm quyền, trình tự phê duyệt dự án PPP

Đây là bước điều chỉnh nhằm phù hợp với các quy định mới về phân cấp thẩm quyền quyết định chủ trương tại Luật PPP, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, đồng thời tạo điều kiện để triển khai dự án PPP minh bạch, kịp thời và hiệu quả hơn.

Nghị định 243 quy định hồ sơ, thủ tục, nội dung thẩm định báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án PPP thuộc thẩm quyền Quốc hội sẽ thực hiện theo quy định của Chính phủ về trình tự, thủ tục thẩm định dự án quan trọng quốc gia.

Đối với dự án nhà máy điện hạt nhân, thủ tục được cụ thể hóa: Đơn vị chuẩn bị dự án lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, trình Thủ tướng Chính phủ. Thủ tướng thành lập Hội đồng thẩm định Nhà nước hoặc giao cơ quan chủ trì thẩm định. Cơ quan thẩm định lập báo cáo, trình Thủ tướng xem xét. Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư.

Đối với các dự án thuộc thẩm quyền của Bộ trưởng, người đứng đầu cơ quan trung ương, cơ quan khác, hoặc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, quy trình gồm: Đơn vị chuẩn bị dự án lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư; Người đứng đầu cơ quan quản lý giao đơn vị trực thuộc thẩm định; Sau khi hoàn chỉnh hồ sơ, cơ quan thẩm quyền xem xét, quyết định.

Trong trường hợp thuộc thẩm quyền Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, UBND tỉnh sẽ trình để Hội đồng Nhân dân (HĐND) quyết định theo luật định.

Đáng chú ý, đối với các dự án liên quan đến chuyển đổi mục đích sử dụng đất lúa, đất rừng hoặc các loại đất đặc thù, việc thẩm định và quyết định chủ trương đầu tư cũng được áp dụng theo trình tự nêu trên, bảo đảm thống nhất với pháp luật về đất đai, lâm nghiệp và đầu tư công.

Trường hợp dự án PPP thuộc phạm vi quản lý của nhiều cơ quan, có sử dụng vốn nhà nước, UBND các tỉnh phải báo cáo HĐND trước khi thống nhất chọn một địa phương làm cơ quan có thẩm quyền. Nếu kinh phí bồi thường, giải phóng mặt bằng hoặc xây dựng công trình tạm được bố trí từ ngân sách của từng địa phương, UBND các tỉnh cần thống nhất và báo cáo HĐND để phân chia dự án thành các dự án thành phần, triển khai theo đúng quy định.

Nghị định cũng quy định rõ thẩm quyền phê duyệt dự án PPP thuộc về người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền, bao gồm Bộ trưởng, người đứng đầu cơ quan trung ương, cơ quan khác hoặc Chủ tịch UBND cấp tỉnh.

Trình tự phê duyệt được thiết kế theo các bước: Đơn vị chuẩn bị dự án lập báo cáo nghiên cứu khả thi, báo cáo kinh tế - kỹ thuật; Đơn vị thẩm định tổ chức thẩm định, gửi kết quả cho đơn vị chuẩn bị dự án; Hồ sơ hoàn chỉnh được trình người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền; Người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền phê duyệt dự án.

Nghị định 243/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 11/9/2025, được kỳ vọng sẽ tạo hành lang pháp lý đồng bộ, minh bạch hơn trong triển khai các dự án PPP. Những quy định mới giúp xác định rõ ràng trách nhiệm và thẩm quyền của từng cấp, tránh chồng chéo trong quá trình thẩm định và phê duyệt, đồng thời rút ngắn thời gian chuẩn bị dự án.

Các chuyên gia đánh giá, việc bổ sung cơ chế thẩm định và quyết định chủ trương đầu tư đối với những dự án có tính chất đặc thù như điện hạt nhân, đất lúa, đất rừng… là bước tiến quan trọng, góp phần tăng cường tính chặt chẽ, giảm rủi ro pháp lý và tạo niềm tin cho nhà đầu tư.

Đặc biệt, quy định mới về trách nhiệm phối hợp giữa nhiều địa phương khi dự án liên quan đến nhiều tỉnh thành sẽ giúp tháo gỡ những vướng mắc lâu nay trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng và tái định cư - vốn là những khâu thường kéo dài, ảnh hưởng đến tiến độ PPP.

Với sự ra đời của Nghị định 243, các dự án PPP trong các lĩnh vực hạ tầng giao thông, năng lượng, xử lý môi trường, y tế, giáo dục… sẽ có điều kiện thuận lợi hơn để triển khai. Đây cũng là bước cụ thể hóa chủ trương của Chính phủ về huy động nguồn lực xã hội hóa, giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước, đồng thời phát huy tính năng động của khu vực tư nhân trong phát triển hạ tầng và dịch vụ công.