Nghị quyết 57: Thúc đẩy đổi mới sáng tạo, mở lối cho tương lai số

Ngày 22/12/2024, Bộ Chính trị khóa XIII đã ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW (gọi tắt là Nghị quyết 57) về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Nghị quyết được xem là một động lực quan trọng thúc đẩy sự phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.

Trước đó, trong Văn kiện Đại hội XIII, Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2021 - 2030 cũng đã nêu rõ: “Khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là ba trụ cột quan trọng cho sự phát triển của Việt Nam”. Cần khẳng định rằng phát triển khoa học và công nghệ (KH&CN) luôn được Đảng và Nhà nước ta quan tâm sâu sắc.

Ngay từ thời kỳ đổi mới (1986), khoa học và công nghệ (KH&CN) là động lực then chốt cho phát triển kinh tế - xã hội. Các nghị quyết quan trọng như Nghị quyết Trung ương 2 (khóa VIII) năm 1996, Nghị quyết 20-NQ/TW năm 2012 đã nhấn mạnh vai trò của KH&CN trong công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và đưa ra nhiều giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của KH&CN.

Tuy vậy, tốc độ và mức độ bứt phá vẫn chưa đạt được kỳ vọng; tiềm lực khoa học và công nghệ còn khoảng cách so với các nước phát triển; nhận thức về chuyển đổi số chưa sâu sắc; hạ tầng số còn nhiều hạn chế. Nghị quyết 57 chính là “cú hích” quan trọng để định hướng và thúc đẩy mạnh mẽ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia trong kỷ nguyên mới

Đáng chú ý, Nghị quyết 57-NQ/TW xác định rõ việc làm chủ một số công nghệ chiến lược, đặc biệt là AI, Big Data, công nghệ bán dẫn, năng lượng sạch… nhằm thu hẹp khoảng cách với các nước phát triển. Nghị quyết đặt mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam thuộc top 3 Đông Nam Á về nghiên cứu và phát triển AI, có tiềm lực xuất khẩu các sản phẩm công nghệ cao.

Làm chủ công nghệ để bứt phá

Trên thế giới, trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành tâm điểm trong cuộc đua công nghệ với sự tham gia tích cực của các cường quốc như Mỹ, Trung Quốc và nhiều quốc gia khác. Cuộc cạnh tranh này không chỉ nhằm khẳng định vị thế dẫn đầu về công nghệ mà còn để tận dụng AI trong các lĩnh vực quan trọng như quốc phòng, kinh tế và xã hội.

Chính phủ Mỹ đã ban hành Đạo luật Sáng kiến AI Quốc gia nhằm thúc đẩy đầu tư vào nghiên cứu và phát triển AI, nâng cấp các tiêu chuẩn kỹ thuật và đào tạo lực lượng lao động sẵn sàng cho cuộc đua ứng dụng AI với tổng số vốn đầu tư lên tới 249 tỷ USD. Trung Quốc cũng không đứng ngoài cuộc khi liên tục đẩy mạnh phát triển các doanh nghiệp công nghệ hàng đầu.

Không chỉ Mỹ và Trung Quốc, nhiều quốc gia khác cũng đang tích cực tham gia vào cuộc đua AI, như Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), đều đặt mục tiêu trở thành siêu cường AI trong khu vực, đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng công nghệ và xây dựng các trung tâm dữ liệu lớn để hỗ trợ phát triển AI. Liên minh châu Âu cũng đã cam kết đầu tư 200 tỷ USD vào phát triển AI và công nghệ số, nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh và đảm bảo an ninh công nghệ cho khu vực.

Cuộc cạnh tranh này đặt ra thách thức lớn nhưng cũng mở ra cơ hội để Việt Nam tham gia vào chuỗi giá trị công nghệ toàn cầu.

Cơ hội bứt phá cho doanh nghiệp nhỏ và vừa

Trao đổi với Doanh nhân Sài Gòn, ông Nguyễn Xuân Hoàng - Phó chủ tịch HĐQT MISA, Phó chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Hà Nội thông tin, Nghị quyết 57 không chỉ tác động đến các tập đoàn lớn mà còn mở ra cơ hội cho các DN vừa và nhỏ (SME).

Các DN này có thể tận dụng các công cụ và nền tảng công nghệ sẵn có để tăng hiệu suất và năng suất lao động. Việc ứng dụng AI vào các lĩnh vực quản trị, bán hàng, kế toán, chăm sóc khách hàng... giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hoạt động, giảm chi phí và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Bên cạnh đó, các DN công nghệ trong nước cũng đang phát triển các giải pháp AI phù hợp với đặc thù của Việt Nam, giúp SME dễ dàng tiếp cận và triển khai công nghệ mà không cần đầu tư quá lớn vào hạ tầng hay nhân lực chuyên sâu.

Ông Hoàng cũng thông tin, ở Việt Nam Chính phủ đã giao nhiệm vụ cho các DN công nghệ hàng đầu như Viettel, FPT, VNPT, MISA… với mục tiêu làm chủ công nghệ AI và đảm bảo an ninh chủ quyền quốc gia.

Trong đó, MISA nhận trách nhiệm phát triển nền tảng ngôn ngữ AI tiếng Việt, ứng dụng trong các lĩnh vực như tài chính, kế toán, thuế, quản trị DN, pháp lý và nông nghiệp.

“

Việc làm chủ AI giúp Việt Nam có thể giải quyết các bài toán đặc thù của quốc gia, thay vì phụ thuộc vào các nền tảng nước ngoài vốn có nhiều hạn chế về ngôn ngữ, văn hóa, lịch sử và tính bảo mật

Ông Nguyễn Xuân Hoàng - Phó chủ tịch HĐQT MISA

Với các SME, tận dụng AI và thực hiện chuyển đổi số là điều bắt buộc nếu muốn tồn tại và phát triển trong kỷ nguyên mới. AI có thể cải thiện đến 80% hiệu suất công việc, giúp DN tối ưu hóa quy trình vận hành, nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ.

“Đây chính là cơ hội để các DN nhỏ và vừa nâng cao năng suất lao động, bắt kịp sự phát triển công nghệ và hưởng lợi từ các chính sách hỗ trợ chuyển đổi số”, Phó chủ tịch HĐQT MISA nhận định.

Cùng góc nhìn, ông Nguyễn Huy Thân - CEO Công ty Truyền Thông Huy Thân Entertainment cho biết, các DN sẽ có cơ hội lớn nhờ sự phát triển của các nền tảng mạng xã hội và thương mại điện tử, đặc biệt khi kết hợp với trí tuệ nhân tạo.

Sự kết hợp này giúp DN dễ dàng quảng bá sản phẩm, lan tỏa thương hiệu đến nhiều đối tượng khách hàng, bao gồm cả các DN siêu nhỏ và hộ kinh doanh cá thể. Đồng thời, thông qua thương mại điện tử, người tiêu dùng có thể tiếp cận trực tiếp các sản phẩm từ nhà sản xuất với giá tốt, có thêm thông tin chi tiết trước khi quyết định mua hàng.

"Điều này tạo ra lợi ích kép: người tiêu dùng mua được sản phẩm với giá hợp lý mà không qua trung gian, trong khi người bán có thể nâng cao giá trị nông sản thay vì phụ thuộc vào bán buôn truyền thống”, ông Huy Thân chia sẻ.

Bên cạnh đó, với các DN cần xây dựng thương hiệu, việc phủ sóng hình ảnh và nội dung trên mạng xã hội là yếu tố sống còn. Trước đây, một chiến dịch video marketing có thể tiêu tốn từ hàng trăm triệu đến hàng tỷ đồng do chi phí sản xuất cao. Tuy nhiên, khi ứng dụng AI vào việc tạo nội dung video, giúp tối ưu hóa chi phí đáng kể.

“Giờ đây, chỉ với vài chục triệu đồng, DN có thể sản xuất hàng loạt video chất lượng, tăng cường độ phủ sóng thông tin trên internet và tiếp cận khách hàng mục tiêu hiệu quả hơn. Điều đó cho thấy, khi DN tận dụng công nghệ một cách thông minh, họ không chỉ tối ưu chi phí mà còn tạo ra giá trị gia tăng bền vững”, CEO Huy Thân Entertainment nói.

Thách thức cho doanh nghiệp

Theo ông Nguyễn Xuân Hoàng, dù cơ hội là rất lớn, nhưng để tận dụng được làn sóng chuyển đổi số, DN cần thay đổi tư duy, thói quen làm việc và cách vận hành, cần đầu tư cả về tài chính lẫn nhân sự để có thể thích ứng với công nghệ mới.

Một trong những thách thức lớn là thay đổi tư duy và thói quen vận hành. Công nghệ thay đổi nhanh chóng, đòi hỏi người lao động không ngừng cập nhật và học hỏi. Nếu không có sự chuẩn bị kỹ càng, DN có thể đối mặt với tình trạng lạc hậu, mất lợi thế cạnh tranh trên thị trường.

“Mặc dù chi phí đầu tư ban đầu có thể là một trở ngại, nhưng với các giải pháp công nghệ hiện có, mức chi phí này không quá cao so với lợi ích mà DN nhận được. Nếu tận dụng hiệu quả, việc đầu tư vào chuyển đổi số sẽ giúp DN gia tăng năng suất, giảm chi phí vận hành và nâng cao năng lực cạnh tranh trong tương lai”, ông Hoàng nói.

“

DN công nghệ Việt có “trách nhiệm” lớn trong việc giải quyết các bài toán lớn của quốc gia, từ phát triển nền tảng công nghệ lõi đến đảm bảo an ninh mạng, bảo vệ dữ liệu quốc gia.

Ông Nguyễn Huy Thân - CEO Công ty truyền thông Huy Thân Entertainment

Việc thu hút nhân tài công nghệ, đầu tư tài chính mạnh mẽ và hợp tác quốc tế là những yếu tố quan trọng giúp các DN công nghệ trong nước phát triển và cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.

“Để thành công trong việc làm chủ công nghệ, các DN cần có chính sách đầu tư bài bản, từ nghiên cứu và phát triển đến ứng dụng thực tế. Điều này không chỉ giúp nâng cao vị thế của DN mà còn góp phần xây dựng nền kinh tế số bền vững cho Việt Nam”, ông Huy Thân phân tích.

Nghị quyết 57 đánh dấu bước chuyển mình quan trọng của Việt Nam, sẵn sàng bước vào kỷ nguyên mới, đặt đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ và chuyển đổi số làm trụ cột phát triển. Để biến mục tiêu thành hiện thực, cả DN lớn lẫn SME phải nhanh chóng thích nghi, đổi mới tư duy để đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ, tiên phong trong việc làm chủ công nghệ lõi và thúc đẩy nền kinh tế số bền vững. Những quyết sách và hành động mạnh mẽ hôm nay sẽ định hình vị thế Việt Nam trên bản đồ công nghệ thế giới.