Đến thời công ty công nghệ cũng tái cấu trúc

Làn sóng cắt giảm nhân sự

Việc Twitter sa thải hàng loạt nhân viên sau khi Elon Musk hoàn tất vụ thâu tóm mạng xã hội này đã trở thành tâm điểm dư luận những ngày qua. Cụ thể, chỉ vài ngày sau khi Musk lên nắm quyền, Twitter cho biết nhân viên sẽ nhận được thông báo về việc họ có được giữ lại hay không qua email. Trong đó, nhóm kiểm duyệt nội dung của Twitter dự kiến sẽ nằm trong số những người bị cắt giảm việc làm nhiều nhất. 

Được biết, Twitter đã sa thải gần 50% nhân viên kể từ khi ông Musk nhậm chức vào ngày 28/10. Nhưng điều này sẽ chưa dừng lại, khi một số nguồn tin cho biết Elon Musk đã lên kế hoạch sa thải 75% nhân viên của Twitter. Thông tin này dẫn đến "lá thư ngỏ" của một số nhân viên, những người gọi hành động của Musk là "liều lĩnh, làm suy yếu niềm tin vào nền tảng, đồng thời đe dọa nhân công".

Tuy nhiên, dù thu hút sự chú ý đáng kể nhưng không chỉ Twitter quyết định cắt giảm nhân sự, mà xu hướng này đang diễn ra tại các tập đoàn công nghệ khác. Meta Platforms Inc. - công ty mẹ của Facebook, cũng bắt đầu đợt sa thải quy mô lớn trong tuần này. Đây có thể là đợt sa thải nhân sự lớn nhất trong làn sóng cắt giảm nhân sự gần đây của lĩnh vực công nghệ và cũng là đợt sa thải trên diện rộng đầu tiên của Meta trong 18 năm hoạt động.

Các hãng công nghệ đang đứng trước đợt cắt giảm nhân sự lớn nhất từ trước đến nay

Tính đến cuối tháng 9/2022, Meta cho biết dự kiến hàng nghìn nhân viên trong số hơn 87.000 nhân viên sẽ bị sa thải và thông báo sẽ được chuyển tới từng người sớm nhất vào ngày 9/11. Nếu tính theo tỷ lệ phần trăm, đợt sa thải của Meta vẫn nhỏ hơn so với Twitter với khoảng 50% nhân viên bị mất việc, tuy nhiên số lượng nhân viên của Meta bị sa thải có thể là nhiều nhất đối với một tập đoàn công nghệ cho đến thời điểm hiện tại. Vào tháng 9/2022, truyền thông cũng từng đưa tin Meta đang có kế hoạch cắt giảm ít nhất 10% chi phí trong những tháng tới, trong đó bao gồm sa thải nhân viên. 

Trong khi đó, hãng công nghệ Apple Inc. cũng đã tạm dừng tuyển dụng nhiều vị trí bên ngoài mảng nghiên cứu và phát triển, nhằm cắt giảm ngân sách cho năm tới.  Apple bắt đầu thực hiện việc này từ tháng 10/2022, trước khi công bố kết quả kinh doanh quý III/2022 kèm theo việc tăng trưởng sẽ chậm lại trong kỳ nghỉ lễ năm nay. 

Tuy việc tạm dừng tuyển dụng thường không áp dụng với các nhóm nghiên cứu và phát triển thiết bị tương lai và sáng kiến dài hạn, song sẽ ảnh hưởng đến một số chức năng cũng như vị trí kỹ sư phần mềm, phần cứng tiêu chuẩn của Apple. Một số bộ phận trong Apple vẫn có thể tuyển dụng nhân sự trong những trường hợp đặc biệt. Tập đoàn này cũng tiếp tục đăng tuyển dụng các vị trí mới trên trang web, nhưng quy trình tuyển dụng thực tế phần lớn đã bị tạm ngừng. 

Áp lực chi phí và ngân sách

Hai năm trước, khi đại dịch Covid-19 bùng phát, công việc kinh doanh của phần lớn doanh nghiệp chuyển sang hình thức trực tuyến, các hãng công nghệ đã tuyển dụng nhân sự ồ ạt để đáp ứng nhu cầu công việc và chất lượng phục vụ. Đơn cử như Meta đã tuyển thêm hơn 27.000 nhân viên trong năm 2020 và 2021, 15.344 người nữa trong 9 tháng đầu năm nay. Điều này khiến chi phí trả lương nhân viên của các hãng này gia tăng đáng kể.

Giờ đây, khi mọi thứ đang dần quay trở lại bình thường, việc các hãng công nghệ lớn cắt giảm nhân sự cũng là điều dễ hiểu, nhất là trong bối cảnh lãi suất gia tăng cùng với lạm phát đang gây áp lực lớn lên chi phí tiền lương của các doanh nghiệp, ảnh hưởng lên kết quả kinh doanh, trong khi nguồn thu nhập của các hãng công nghệ đang gặp nhiều thách thức.

Dữ liệu mới nhất của Bộ Lao động Mỹ cho thấy, thu nhập trung bình của người lao động khu vực tư nhân tăng thêm 12 xu, tương đương 0,4% lên 32,58 USD/giờ. Như vậy, mức lương trả cho người lao động Mỹ thuộc khu vực tư nhân đã tăng 4,7% trong 12 tháng qua, giữa bối cảnh các doanh nghiệp phải cạnh tranh để tìm và giữ chân người lao động khi thị trường lao động eo hẹp. 

Như trường hợp của Meta, giá cổ phiếu đã giảm hơn 70% kể từ đầu năm 2022 đến nay, khiến nhà đầu tư lo ngại về tình hình chi tiêu cũng như mối đe dọa việc kinh doanh mạng xã hội cốt lõi của công ty. Meta bắt đầu tăng trưởng trì trệ ở nhiều thị trường do bị cạnh tranh gay gắt từ TikTok và yêu cầu của Apple liên quan tới việc theo dõi thiết bị của người dùng. Ngược lại, chi phí của Meta cũng tăng mạnh, khiến dòng tiền tự do giảm 98% trong quý III/2022. 

Trong khi đó tại Apple, việc tạm ngừng tuyển dụng là nhằm kiểm soát ngân sách, tránh chồng lấp các vị trí và giảm tốc độ tăng trưởng nhân viên đối với một số phòng ban trong năm 2023. Thực tế cho thấy, Apple cùng với các "gã khổng lồ” công nghệ khác đang tạm dừng việc tuyển dụng trong bối cảnh người tiêu dùng giảm chi tiêu và lãi suất tăng liên tục, khiến Apple phải đối mặt với tình trạng nhu cầu điện thoại thông minh và máy tính đang chậm lại.

Còn tại Twitter, khi đề cập tới vấn đề sa thải nhân viên, ông Musk tweet trong ngày 4/11 rằng: "Về việc cắt giảm lực lượng lao động của Twitter, rất tiếc là không có lựa chọn nào khác khi công ty đang lỗ hơn 4 triệu USD/ngày. Tất cả mọi người rời đi đều được bồi thường ba tháng tiền lương, tức là nhiều hơn 50% so với yêu cầu của pháp luật". 

Trong khi đó, Bộ Lao động Mỹ cho biết, các nhà tuyển dụng đã tạo thêm 261.000 việc làm vào tháng 10 vừa qua, nhiều hơn nhiều so với dự báo của các nhà kinh tế, nhưng tỷ lệ thất nghiệp tăng 0,2 điểm phần trăm, lên 3,7%. Các lĩnh vực tạo nhiều việc làm đáng kể trong tháng 10 vừa qua là chăm sóc sức khỏe, dịch vụ chuyên môn kỹ thuật và sản xuất. Mặc dù cao hơn dự báo, nhưng con số việc làm mới vẫn là mức thấp nhất kể từ tháng 12/2020.