Khởi nghiệp trong lĩnh vực sức khỏe: Hành trình còn lắm gian nan

Startup Minh Đăng đang thuyết trình dự án

Nhiều ý tưởng khả thi

Khởi nghiệp từ năm 2010 ở lĩnh vực marketing, nhưng sau 5 năm, Nguyễn Thị Minh Đăng chuyển sang lĩnh vực sức khỏe với Công ty CP Koro. Minh Đăng cho biết, khi thấy thị trường có nhiều máy lọc nước đủ loại “vàng thau” về chất lượng, trong khi cả khách hàng và người bán đều chưa có nhiều kiến thức về máy lọc nước nên tôi quyết định nghiên cứu và phát triển sản phẩm máy lọc nước từ trường, tốt cho sức khỏe người dùng. Minh Đăng chia sẻ thêm, so với nước thông thường, nước từ trường có cấu trúc phân tử nhỏ hơn. Nhờ đó, nước thẩm thấu vào tế bào rất tốt, giúp cung cấp dưỡng chất cho tế bào và tăng khả năng đào thải độc tố.

Với mong muốn mỗi gia đình đều có thể sử dụng nước từ trường, Koro xây dựng hai mô hình kinh doanh. Mô hình bán nguyên máy dành cho những người có khả năng mua luôn cả thiết bị với giá 16,77 triệu đồng. Với những người có thu nhập thấp, Koro lắp đặt thiết bị tại mỗi gia đình kèm đồng hồ nước, người dùng sẽ trả tiền trên số nước chạy qua máy Koro với giá chỉ 2.000 đồng/lít.

Tháng 8/2020, Minh Đăng đã đưa Koro đến gọi vốn ở chương trình Shark Tank. Tuy nhiên, các shark đã đánh giá dự án có nhiều điểm bất cập như số vốn gọi quá cao, khả năng thu hồi vốn thấp. Sau khi trao đổi, tất cả shark đều từ chối đầu tư vào dự án.

Tuy nhiên, về mặt sản phẩm, Shark Hưng ghi nhận rằng theo cảm nhận, giác quan về khoa học thì ông đánh giá là nước này có tác dụng đối với cơ thể con người. 

Tương tự Thảo Nguyễn cho biết, quyết định bắt tay thực hiện Med247 xuất phát từ chính trải nghiệm y tế mà Thảo có được. “Khi con tôi bị sốt, tôi bị bủa vây bởi hàng tá lời khuyên. Tôi không biết đâu là liệu pháp phù hợp với con mình và tôi rất cần một bác sĩ để nói tôi biết phải làm thế nào, ngay cả vào giữa đêm khuya”, Thảo chia sẻ.

Med247 được đánh giá là dự án startup tăng trưởng mạnh, với mức tăng trưởng 500% trong 18 tháng. Dự án cũng đã gọi vốn Series A thành công với trị giá 4,5 triệu USD.

Với sản phẩm túi trà quế được nhiều người tiêu dùng đón nhận, Trần Thị Xuân Quỳnh chia sẻ: “Quảng Ngãi quê tôi nổi tiếng với quế Trà Bồng. Tuy nhiên, các hộ dân trồng quế đa số đều bán thô, lợi ích kinh tế không bao nhiêu cho nên nhiều người chuyển nghề. Việc tạo ra sản phẩm mới từ quế vừa có thể vực dậy nghề trồng quế của dân địa phương, góp phần quảng bá đặc sản của quê hương, vừa tạo thêm sinh kế cho người dân. Để cho ra đời những túi trà quế có đủ vị “thơm, cay, nồng, ngọt” là cả một quá trình thử nghiệm hơn nửa năm. Sau những giờ làm, tối đến vợ chồng Quỳnh bày “đồ nghề” để cà, giã quế; rồi pha, nếm... thêm, bớt thành phần, nguyên liệu như cỏ ngọt, bách hợp... sao cho trà khi uống không gây cảm giác khó chịu với nhiều người. “Với sản phẩm có dược tính, tôi phải tham vấn các chuyên gia để cân chỉnh liều lượng nhằm phát huy được hết công dụng của chúng như tăng sức đề kháng, phòng bệnh. Tôi cũng phải chọn loại túi lọc làm từ bắp để an toàn cho sức khỏe và thân thiện với môi trường”. 

Nhiều cơ hội cho các startup

Theo báo cáo “Tương lai chăm sóc sức khỏe ở châu Á: Hệ sinh thái y tế số” của McKinsey, thị trường chuyển đổi số ở châu Á sẽ chiếm lĩnh ở một số lĩnh vực như theo dõi và chăm sóc sức khỏe dựa trên các hệ thống, các thiết bị cầm tay hoặc các thiết bị giám sát số liệu về sức khỏe. Tại Việt Nam, với dân số gần 100 triệu dân và hơn 1.000 bệnh viện trên toàn quốc, con đường đầu tư vào lĩnh vực y tế, chăm sóc sức khỏe đang rộng mở cho các startup.

Tuy nhiên, các công ty khởi nghiệp ở lĩnh vực chăm sóc sức khỏe cũng gặp một số khó khăn nhất định. Lý do là sản phẩm sức khỏe thường bị tâm lý e dè khi đón nhận. Hơn nữa, các sản phẩm sức khỏe đòi hỏi người dùng phải có thời gian sử dụng kiên trì và am hiểu mới đón nhận được. 

Những sản phẩm lần đầu xuất hiện trên thị trường thường sẽ nhận phải nhiều ý kiến trái chiều từ người tiêu dùng. Ví dụ như máy lọc nước Koro, Minh Đăng cho biết, nước từ trường vẫn còn là một khái niệm khá mới mẻ ở thị trường Việt Nam nên khó khăn lớn nhất của Koro là xây dựng lòng tin nơi khách hàng. Để tăng tính thuyết phục, Minh Đăng đã tìm kiếm, thu thập, nghiên cứu hơn 100 công trình nghiên cứu khoa học khác nhau.

Với một startup thì vốn để duy trì hoạt động và quảng bá là rất khó khăn. Trong tình thế nguồn lực còn nhỏ và eo hẹp, Minh Đăng phải triển khai nghiên cứu lâm sàng tại các bệnh viện tuyến tỉnh trở lên đối với sản phẩm nước từ trường được tạo ra từ máy lọc nước Koro. Đồng thời, bán nước từ trường tươi khi lắp đặt máy lọc nước từ trường (sau máy lọc nước uống đóng chai) tại nhà với giá bán 2.000 đồng/lít.

Bên cạnh đó, việc tiếp cận với các bệnh viện để giới thiệu và cung cấp sản phẩm cũng không dễ. Bởi lẽ nhiều bệnh viện ở Việt Nam còn hoạt động với hệ thống riêng, rất khó để tích hợp các giải pháp công nghệ ở bên ngoài vào với nền tảng sẵn có.

Theo ông Nguyễn Trần Đông - quản lý dự án startup Isofh, mỗi nơi có mỗi nghiệp vụ khác nhau. Vì vậy, việc các startup phải thiết kế dự án sao cho vừa đáp ứng nhu cầu số đông, vừa phù hợp với cách quản lý của từng bệnh viện cũng là một yêu cầu rất khó.

Thực tế, có đến 96-97% startup thất bại, chỉ 3-4% là thành công bước đầu trong một hành trình dài. Vì thế, theo các chuyên gia, startup phải có yếu tố công nghệ, khác biệt mang tính sáng tạo và tạo hiệu ứng nhất định trên thương trường.

Về yếu tố môi trường kinh doanh, TS. Phan Hồng Tâm cho rằng, khởi nghiệp ở Việt Nam ít thành công còn do thủ tục hành chính rườm rà. Tình trạng gây khó khăn cho doanh nghiệp hoặc tiêu cực, cố tình chồng chéo về thủ tục quy định. Đó là chưa kể nếu doanh nghiệp Việt khởi nghiệp thành công thì vẫn còn đối mặt với nhiều áp lực khác như chi phí vận chuyển, vận tải, vốn...

Nhiều quỹ hay dự án hỗ trợ khởi nghiệp, đổi mới, sáng tạo được lập ra nhưng tiếp cận rất khó, thủ tục xin hỗ trợ, thậm chí xin vay vốn ưu đãi cũng không đơn giản. Ví dụ như có quỹ đầu tư khởi nghiệp hoạt động theo mô hình quỹ đầu tư mạo hiểm nên các dự án phải có sản phẩm cụ thể đưa ra thị trường; các dự án mới chỉ dừng lại ở mức ý tưởng sẽ khó được nhận vốn.

Để có sản phẩm phải có vốn để mua máy móc vật tư sản xuất ra sản phẩm, nhưng vốn lại không vay được, doanh nghiệp muốn khởi nghiệp rơi vào vòng lẩn quẩn.