HoREA tiếp tục kiến nghị giảm thêm chi phí chuyển đổi đất lên thổ cư

Trong bối cảnh thị trường bất động sản mới có dấu hiệu phục hồi, HoREA đã gửi văn bản góp ý tới dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 103/2024/NĐ-CP.

Văn bản được trình bày tại cuộc họp Hội đồng thẩm định của Bộ Tư pháp ngày 24/7, trong đó đáng chú ý là đề xuất mạnh mẽ về việc điều chỉnh giảm tiền sử dụng đất và tiền thuê đất, một kiến nghị được đánh giá là “gây bất ngờ” nhưng có cơ sở thực tiễn vững chắc.

Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch HoREA nhận định rằng mức thu tiền sử dụng đất hiện hành khi chuyển từ đất nông nghiệp hoặc phi nông nghiệp sang đất ở đang tạo ra gánh nặng tài chính lớn đối với các hộ gia đình và cá nhân. Theo đó, ông đề xuất giảm mức thu từ 30% xuống còn 20% đối với phần đất trong hạn mức giao đất ở, và từ 50% xuống 30% đối với phần vượt hạn mức.

Để minh chứng cho đề xuất, ông Châu đưa ra ví dụ: một thửa đất 300m² (trong đó có 50m² vượt hạn mức), với giá đất ở là 11 triệu đồng/m² và giá đất nông nghiệp là 600.000 đồng/m², nếu áp dụng cách tính hiện tại theo giá trị chênh lệch 100%, người dân sẽ phải nộp hơn 3,1 tỷ đồng tiền sử dụng đất. Ngay cả khi áp dụng mức giảm theo đề xuất của Bộ Tài chính, con số này vẫn vào khoảng hơn 1 tỷ đồng.

HoREA đề xuất phương án giảm mạnh hơn, với số tiền nộp chỉ còn khoảng 676 triệu đồng, tương đương 21,6% mức thu hiện hành. Theo ông Châu, mức này sẽ hợp lý hơn và góp phần giảm áp lực tài chính lên người dân.

Một nội dung quan trọng khác được HoREA đề cập là chính sách chuyển tiếp đối với tiền sử dụng đất trong các dự án đã được giao đất từ 20 - 30 năm trước. Hiệp hội bày tỏ quan điểm ủng hộ phương án không thu bổ sung tiền sử dụng đất đối với các trường hợp này.

Theo HoREA, Luật Đất đai 2024 không quy định truy thu nên việc áp dụng mức bổ sung 3,6% hay 5,4%/năm như đề xuất sẽ không phù hợp, gây phát sinh chi phí bất hợp lý và làm tăng giá bán, ảnh hưởng đến người tiêu dùng.

Thay vào đó, HoREA đề xuất chỉ thu bổ sung ở mức 0,5%/năm, một phương án vừa hợp lý về mặt pháp lý, vừa “khoan sức” doanh nghiệp và người dân. Trong trường hợp điểm d, khoản 2, Điều 257 của Nghị định 103/2024 bị bãi bỏ, HoREA cũng nhấn mạnh cần có cơ chế hoàn trả các khoản đã thu không đúng quy định.

Không chỉ dừng lại ở tiền sử dụng đất, HoREA cũng đề xuất sửa đổi chính sách về tiền thuê đất. Cụ thể, hiệp hội kiến nghị không truy thu phần tiền thuê đất tăng thêm khi xác định lại đơn giá, tương tự như cách tiếp cận với tiền sử dụng đất.

Đồng thời, mức thu bổ sung (nếu có) nên được giảm xuống còn 0,5%/năm để hạn chế tác động lên chi phí thuê bất động sản, yếu tố quan trọng trong nỗ lực cắt giảm chi phí vận hành của doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, HoREA cũng đặt vấn đề về cách tính đơn giá thuê đất hằng năm. Hiện nay, tỷ lệ tính dao động từ 0,25% đến 3%, nhưng nhiều địa phương vẫn e dè khi áp dụng mức thấp hơn 1,5% do lo ngại bị kiểm tra, giám sát.

Trong khi đó, việc điều chỉnh khung giá đất tại TP.HCM từ ngày 1/8/2024 tăng từ 2,36 lần đến gần 39 lần so với năm 2020 có thể khiến tiền thuê đất tăng đột biến, tạo thêm áp lực cho doanh nghiệp.