Sáng và tối

THỤY LÂM| 08/04/2010 05:55

Tổng cục Thống kê vừa công bố con số thuê bao di động quý I /2010. Trong sắc xanh lạc quan của quý, nếu phân tích kỹ vào từng tháng, lại thấy có những khoảng tối có thể xem là dấu hiệu cảnh báo về một thị trường đang dần bão hòa

Nhận định đầu tiên là trong quý I, thuê bao vẫn tăng mạnh. Cụ thể, trong ba tháng đầu năm, các mạng phát triển mới được 6,55 triệu thuê bao, tăng 31,4% so với cùng kỳ năm 2009. Sự tương phản rõ nét giữa di động và cố định là cứ phát triển được 9 thuê bao di động thì mới phát triển được một thuê bao cố định. Tốc độ tăng trưởng điện thoại cố định đã sụt giảm càng tôn thêm sự tăng trưởng của di động. Với sự bổ sung 6,5 triệu thuê bao, tổng số thuê bao di động đến hết ngày 31/3/2010 đạt khoảng 117,9 triệu, bằng khoảng 140% dân số hiện có.

Tuy nhiên, nếu nhìn ở một góc khác, sẽ thấy sắc xanh lạc quan không hoàn toàn là niềm vui, mà đã nhuốm sắc thái lo âu về mức tăng trưởng. Trong 6,55 triệu thuê bao, thì tháng 1/2010 đã chiếm 4,3 triệu, tăng trưởng 168% so với cùng kỳ năm trước, hai tháng hai và ba chỉ chiếm 2,25 triệu thuê bao, chỉ bằng 52,3% so với lượng thuê bao phát triển mới trong tháng đầu tiên của năm. Như vậy, sự sụt giảm thuê bao phát triển mới tính từ đầu năm đến tháng 3 trong quý I là rất lớn, nhưng nếu gom vào thành quý thì vấn đề đã bị che khuất.

Một góc nhìn khác sẽ làm rõ hơn sự tăng trưởng thuê bao di động. Quý I/2008, tổng số thuê bao di động thống kê được đạt khoảng 35 triệu. Đến hết quý I/2009, tổng số thuê bao di động đạt 73,2 triệu, nghĩa là tăng hơn gấp đôi. Thế nhưng kết thúc quý I/2010, tổng số thuê bao di động đạt 117,9 triệu, chỉ tăng khoảng 63% sau một năm. Như vậy, mức tăng trưởng thuê bao di động mới không chỉ giảm dần trong quý I/2010, mà còn giảm so với năm trước nếu lấy chu kỳ chốt lại ở thời điểm kết thúc quý I.

Thị trường điều chỉnh

Nếu mức tăng thuê bao mới tính theo số lượng tuyệt đối của các quý còn lại của năm 2010 bằng với quý I, tổng số thuê bao mới dự kiến sẽ đạt khoảng 26 triệu, đưa tổng số thuê bao di động lên khoảng 137,5 triệu, bằng 160% dân số hiện tại. Tuy nhiên, đó chỉ là giả thiết, còn thực tế sẽ diễn biến phức tạp theo sự tác động của nhiều yếu tố, như giảm cước, khuyến mãi, sức hấp dẫn của các dịch vụ mới...

Thế nhưng từ cuối năm 2009, khi xây dựng kế hoạch cho năm 2010, ba nhà mạng lớn là MobiFone, Viettel và VinaPhone cũng đã lường trước sự giảm tăng trưởng thuê bao. Chính vì thế, thay vì giữ nguyên con số phát triển khoảng 10 triệu thuê bao như năm 2009, MobiFone và VinaPhone đã giảm xuống chỉ còn 5 triệu thuê bao, còn Viettel giảm mức phấn đấu xuống còn 7 triệu thuê bao mới.

Nếu lấy con số của quý I đã đạt được cộng với con số giả thiết cho ba quý còn lại, và cũng giả thiết rằng ba "đại gia" phát triển được lượng thuê bao mới như kế hoạch đề ra, còn đến 9 triệu thuê bao chia cho bốn mạng còn lại là S-Fone, EVN Telecom, Vietnamobile và Beeline.

Xét ra, nếu mức tăng thuê bao đạt được như trong quý I, thì các mạng MobiFone, Viettel và VinaPhone không quá khó để hoàn thành kế hoạch, thậm chí có thể còn vượt và vượt một cách dễ dàng. Tuy nhiên, xu hướng giảm dần trong các tháng của quý I đã rõ, cùng với xu hướng giảm dần tỷ lệ tăng trưởng qua từng năm tính mốc kết thúc quý I như đã đề cập ở trên, khả năng lượng thuê bao mới phát triển trong các quý còn lại sẽ giảm.

Thông tin di động, cũng như nhiều ngành khác, không thể tránh được tình trạng bão hòa. Thị trường đã bước vào thời kỳ 3G, các nhà mạng đang kích cầu 3G với mục tiêu thông qua 3G để tăng thêm thuê bao và doanh thu, bù đắp một phần vào việc thị trường di động dần bão hòa và chỉ số ARPU (doanh thu bình quân của mỗi thuê bao/tháng) cũng ngày càng giảm sút.

Tình hình này buộc nhà mạng phải nghĩ ra thêm nhiều dịch vụ mới để tăng nguồn thu, mà tiêu điểm chính là dựa trên nền tảng 3G. 3G VN hiện nay có "sắc xanh" nhưng chưa thật mạnh mẽ, vì số lượng các dịch vụ còn nghèo, chưa gắn nhiều với việc phục vụ những nhu cầu bức thiết của cuộc sống. Những dịch vụ này, chính là đòn bẩy để kích thích tiêu dùng 3G.