Chính phủ triển khai Chương trình hành động bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2045

Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 328/NQ-CP, phê duyệt Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 70-NQ/TW ngày 20/8/2025 của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Chương trình xác định rõ các mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm nhằm đảm bảo nguồn cung năng lượng ổn định, chất lượng cao, giảm phát thải, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, đồng thời nâng cao chất lượng cuộc sống và bảo vệ môi trường sinh thái.

Theo Nghị quyết, Chính phủ đặt ra một số chỉ tiêu cụ thể đến năm 2030, gồm tổng cung năng lượng sơ cấp đạt 150 - 170 triệu tấn dầu quy đổi, tổng tiêu thụ năng lượng cuối cùng khoảng 120 - 130 triệu tấn dầu quy đổi, tiết kiệm năng lượng đạt 8 - 10% so với kịch bản phát triển thông thường, và giảm phát thải khí nhà kính từ 15 - 35% trong lĩnh vực năng lượng.

Chương trình hành động nhằm thể chế hóa các chủ trương của Bộ Chính trị và đảm bảo triển khai hiệu quả Nghị quyết 70-NQ/TW. Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương xây dựng kế hoạch, cơ chế và chương trình thực hiện cụ thể; đồng thời hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách để thúc đẩy phát triển năng lượng quốc gia theo hướng đa dạng hóa nguồn cung, nâng cao hiệu quả sử dụng và hội nhập quốc tế sâu rộng.

Mục tiêu trọng tâm là bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia, cung cấp năng lượng đầy đủ, ổn định và bền vững cho nền kinh tế, góp phần đẩy nhanh chuyển đổi năng lượng và phát triển kinh tế xanh trong bối cảnh toàn cầu hóa.

Để đáp ứng yêu cầu tăng trưởng, Chính phủ chỉ đạo các cơ quan liên quan xây dựng kịch bản và lộ trình phát triển năng lượng đến năm 2045, gắn với chiến lược tăng trưởng xanh và chuyển đổi công nghiệp.

Một trong những nội dung quan trọng là đa dạng hóa nguồn năng lượng, ưu tiên nguồn năng lượng trong nước nhằm giảm phụ thuộc nhập khẩu, đồng thời phát triển mạnh năng lượng tái tạo, năng lượng sạch và khí tự nhiên.

Chính phủ cũng giao nhiệm vụ triển khai xây dựng Trung tâm công nghiệp năng lượng quốc gia tích hợp, kết hợp các lĩnh vực khai thác khí, khí hóa lỏng, điện, lọc - hóa dầu và năng lượng tái tạo tại những địa phương có lợi thế về hạ tầng, nguồn tài nguyên và vị trí địa lý. Các trung tâm này sẽ trở thành động lực mới của ngành năng lượng Việt Nam, góp phần nâng cao năng lực sản xuất, chế biến và phân phối năng lượng trên quy mô lớn.

Bên cạnh đó, Chính phủ yêu cầu tháo gỡ các vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ dự án năng lượng trọng điểm, tăng cường dự trữ năng lượng chiến lược và phát triển hạ tầng năng lượng hiện đại, thông minh, có khả năng kết nối khu vực và quốc tế.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, Chính phủ nhấn mạnh yêu cầu thúc đẩy tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường và giảm phát thải khí nhà kính.

Các bộ, ngành và địa phương phải xây dựng lộ trình tiết kiệm năng lượng cụ thể, ban hành chỉ tiêu bắt buộc cho từng ngành, lĩnh vực, đồng thời từng bước loại bỏ thiết bị, công nghệ, phương tiện lạc hậu gây tiêu hao nhiên liệu cao và ô nhiễm môi trường.

Đặc biệt, Chính phủ giao nghiên cứu chính sách thuế carbon đối với việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch, cùng với quy định về hạn mức phát thải và tiêu chuẩn carbon, nhằm khuyến khích doanh nghiệp chuyển đổi sang năng lượng sạch, năng lượng tái tạo và nâng cao năng suất năng lượng quốc gia.

Bên cạnh đó, các nhà máy nhiệt điện than sẽ được từng bước chuyển đổi sang sử dụng khí tự nhiên, nhiên liệu sinh khối, hydrogen hoặc amoniac, phù hợp với cam kết giảm phát thải của Việt Nam trong các hiệp định quốc tế.

Để tạo đột phá trong phát triển ngành năng lượng, Chính phủ yêu cầu tăng đầu tư cho nghiên cứu và phát triển (R&D), tối thiểu đạt 2% GDP ngành năng lượng. Đồng thời, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ mới, hợp tác với các viện nghiên cứu, trường đại học trong và ngoài nước để ứng dụng chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big Data) trong sản xuất, truyền tải và quản lý năng lượng.

Việt Nam sẽ xây dựng hệ thống lưới điện thông minh, trung tâm điều hành năng lượng hiện đại và hạ tầng lưu trữ điện tiên tiến, kết hợp với các trung tâm nghiên cứu, thử nghiệm và đổi mới sáng tạo quốc gia trong lĩnh vực năng lượng.

Đối với nguồn nhân lực, chương trình đặt mục tiêu đào tạo từ 25.000 - 35.000 kỹ sư và chuyên gia năng lượng chất lượng cao đến năm 2030, ưu tiên cho năng lượng tái tạo, năng lượng hạt nhân và công nghệ mới. Chính phủ cũng sẽ có chính sách thu hút chuyên gia quốc tế, người Việt Nam ở nước ngoài tham gia vào các dự án năng lượng trọng điểm, góp phần nâng cao năng lực khoa học và công nghệ cho ngành.

Chính phủ khẳng định, bảo đảm an ninh năng lượng là nhiệm vụ chiến lược, toàn diện và lâu dài, đòi hỏi sự lãnh đạo thống nhất của Đảng, quản lý của Nhà nước và sự tham gia của toàn xã hội.

Cùng với khu vực nhà nước, Chính phủ khuyến khích khu vực tư nhân tham gia đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng năng lượng, công nghệ sạch và các dự án năng lượng tái tạo. Việc xã hội hóa nguồn lực đầu tư được coi là động lực then chốt để phát triển ngành năng lượng nhanh, bền vững và hiệu quả hơn trong thời gian tới.