Phê duyệt nhiệm vụ lập Điều chỉnh Quy hoạch tổng thể năng lượng quốc gia

Quy hoạch tổng thể năng lượng quốc gia bao gồm các phân ngành: Dầu khí, than, điện, năng lượng mới và tái tạo. Nhiệm vụ quy hoạch không chỉ dừng lại ở các khâu điều tra, tìm kiếm, thăm dò, khai thác mà còn bao gồm sản xuất, tồn trữ, phân phối, sử dụng và các hoạt động liên quan.

Theo quan điểm chỉ đạo, phát triển năng lượng phải gắn chặt với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; đảm bảo tối ưu hệ thống năng lượng tổng thể theo hướng chủ động, đa dạng hóa nguồn cung, ổn định và bền vững. Đây là nền tảng quan trọng phục vụ chiến lược công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong bối cảnh toàn cầu hóa và Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Nguồn tài nguyên năng lượng trong nước sẽ được khai thác hợp lý, hiệu quả; đồng thời kết hợp với nhập khẩu năng lượng để đảm bảo an ninh năng lượng, giảm áp lực lên tài nguyên nội địa.

Bên cạnh đó, Nhà nước chủ trương phát triển thị trường năng lượng cạnh tranh, minh bạch; khuyến khích đa dạng hóa sở hữu và phương thức kinh doanh, tiến tới dỡ bỏ hoàn toàn cơ chế bao cấp thông qua giá năng lượng.

Khuyến khích năng lượng tái tạo và công nghệ xanh

Một trong những nội dung xuyên suốt của nhiệm vụ lập quy hoạch là phát triển đồng bộ các phân ngành năng lượng, từ điện, dầu khí, than đến năng lượng mới và tái tạo trên cơ sở phân bố hợp lý theo vùng lãnh thổ, từ khâu khai thác đến chế biến, vận hành và tái chế.

Đặc biệt, việc ứng dụng các thành tựu của Cách mạng công nghiệp 4.0, trí tuệ nhân tạo, kinh tế tuần hoàn và các công nghệ tiết kiệm năng lượng sẽ là yếu tố quyết định nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất - tiêu dùng năng lượng, đảm bảo mức độ phát thải thấp và tăng trưởng xanh.

Năng lượng phát triển phải gắn chặt với bảo vệ môi trường, giảm phát thải khí nhà kính và tăng khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu - đây cũng là mục tiêu chủ đạo của lộ trình chuyển đổi năng lượng công bằng mà Việt Nam đang theo đuổi.

Nhiệm vụ lập Điều chỉnh Quy hoạch lần này đặt ra yêu cầu phân tích và đánh giá toàn diện kết quả thực hiện Quy hoạch tổng thể năng lượng quốc gia giai đoạn 2021-2024; từ đó rút ra bài học, xác định điểm nghẽn và định hình lại chiến lược phát triển năng lượng quốc gia trong giai đoạn mới.

Cụ thể, quy hoạch sẽ đánh giá thực trạng hạ tầng năng lượng trên phạm vi cả nước, bao gồm hệ thống điện, khai thác - chế biến than, dầu khí, các dạng năng lượng tái tạo và các hình thức năng lượng khác.

Song song đó, sẽ tiến hành dự báo xu hướng phát triển, kịch bản biến đổi khí hậu ảnh hưởng tới hệ thống năng lượng trong giai đoạn 2026-2030, tầm nhìn đến 2050; từ đó xây dựng các phương án điều chỉnh hợp lý, linh hoạt và khả thi.

Bảo đảm an ninh năng lượng trong dài hạn

Việc điều chỉnh quy hoạch cũng nhằm cập nhật dự báo nhu cầu tiêu thụ năng lượng quốc gia theo từng giai đoạn phát triển kinh tế - xã hội; đồng thời phân tích nguồn cung năng lượng, đánh giá những cơ hội, thách thức trong đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Các phương án đề xuất phải phù hợp với điều kiện phát triển thực tiễn, đặc biệt chú trọng đến năng lực đầu tư - huy động vốn, tiến độ triển khai các dự án, khả năng giải phóng mặt bằng, nguồn nhân lực và tính đồng bộ của hệ thống hạ tầng liên quan.

Quy hoạch mới sẽ đề xuất danh mục các dự án quan trọng quốc gia trong lĩnh vực năng lượng cần ưu tiên đầu tư từ nay đến năm 2030 và định hướng phát triển các phân ngành từ 2031-2050. Các dự án sẽ được phân loại theo mức độ ưu tiên, gắn với lộ trình thực hiện cụ thể.

Quyết định 1654/QĐ-TTg nêu rõ: Việc lập Điều chỉnh Quy hoạch tổng thể năng lượng quốc gia phải bảo đảm tính kế thừa, phù hợp với các quy hoạch cấp quốc gia khác như Quy hoạch tổng thể quốc gia, Quy hoạch sử dụng đất, Quy hoạch không gian biển và các quy hoạch ngành liên quan.

Việc lập quy hoạch phải đảm bảo tính khoa học, có độ tin cậy cao, phản ánh được xu hướng phát triển năng lượng hiện đại, tiết kiệm và hiệu quả. Đồng thời, đảm bảo hài hòa giữa phát triển năng lượng truyền thống (than, dầu khí) với năng lượng tái tạo, xanh và sạch.

Quy hoạch cũng phải đảm bảo mở và linh hoạt, cho phép cập nhật khi có thay đổi lớn về công nghệ, chính sách hoặc thị trường; đồng thời khuyến khích sự tham gia của các thành phần kinh tế trong và ngoài nước vào đầu tư, phát triển ngành năng lượng.

Nội dung Điều chỉnh Quy hoạch: Gồm 3 tập

Tập I: Báo cáo tổng hợp, gồm 10 chương: Bối cảnh phát triển, thực trạng năng lượng quốc gia, dự báo kinh tế - xã hội, đánh giá hiệu quả sử dụng năng lượng, phân tích nguồn cung, phương án phát triển tổng thể, nhu cầu vốn, cơ chế bảo vệ môi trường, giải pháp thực hiện và kết luận - kiến nghị.

Tập II: Phụ lục cơ sở dữ liệu, bao gồm dự báo nhu cầu, kết quả tính toán các phương án phát triển, danh mục dự án ưu tiên đầu tư.

Tập III: Bản đồ và sơ đồ minh họa, được lập theo quy định tại Nghị định 37/2019/NĐ-CP của Chính phủ.

Thời hạn lập quy hoạch dự kiến khoảng 5 tháng kể từ khi nhiệm vụ được phê duyệt và đơn vị tư vấn được lựa chọn.

Bộ Công Thương được giao là cơ quan tổ chức lập Điều chỉnh Quy hoạch, có trách nhiệm lựa chọn đơn vị tư vấn có năng lực, đảm bảo quá trình triển khai đúng quy định của Luật Quy hoạch và các văn bản pháp luật liên quan.