Chim bay theo bầy nhưng không bao giờ va phải nhau

Xanh ngọc - một mô hình cấp tiến

Mỗi thời điểm cần có một hoặc một vài mô hình phù hợp với xu thế, với con người. Thế nên việc phát triển mô hình tổ chức cấp tiến theo “thế giới quan xanh ngọc” là điều chắc chắn xảy ra.

Ở xã hội sơ khai, con người sống trong bộ lạc, phân tầng xã hội hầu như chưa có. Nhưng để đảm bảo trật tự xã hội và phân công lao động, “thế giới quan màu đỏ” ra đời. Bản chất của thế giới quan màu đỏ là sự trung thành và nỗi khiếp sợ dành cho thủ lĩnh. Nhưng thế giới quan màu đỏ không hề xấu, bởi nếu không có nỗi khiếp sợ để tuân theo mệnh lệnh của thủ lĩnh thì không thể có thức ăn.

Sau thế giới quan màu đỏ, nếu không có “thế giới quan màu hổ phách” thì làm sao có được việc phân tầng của xã hội. Việc phân cấp xã hội là bước thiết yếu để phát triển. Thế nên “màu đỏ” hay “màu hổ phách”, hoặc “màu cam” đều tập trung vào kết quả, thành tựu đều cần thiết cho xã hội vào từng giai đoạn phát triển.

Đến “thế giới quan màu xanh lá” là sự thành công vượt bậc của con người trong việc xây dựng mô hình tổ chức. Đầu tiên là việc giao quyền cho người lao động dựa trên niềm tin, ưu tiên phát triển cảm giác hạnh phúc cho từng người trong đội ngũ nhân sự. Có thể nói, “mô hình xanh lá” vượt xa những mô hình trước đây và tạo ra sự gắn kết bền vững trong nội bộ tổ chức.

Khi mô hình xanh lá phát triển thì sẽ xuất hiện một mô hình khác, cấp tiến hơn, tốt đẹp hơn. Như từ đầu đã chia sẻ, tôi tin “mô hình xanh ngọc” ra đời bởi đây là thời điểm mà loài người tiến bộ rất nhanh, hướng thượng và muốn cống hiến cho xã hội nhiều hơn là thụ hưởng cá nhân.

Sự đột phá của mô hình xanh ngọc

Tác giả Frederic Laloux đã chỉ ra những điểm cấp tiến của “thế giới quan xanh ngọc” trong tác phẩm Tái tạo tổ chức, đó là mỗi cá nhân có thể thể hiện mình, tìm kiếm sự trọn vẹn, thuần hóa cái tôi và lắng nghe tiếng nói nội tâm nhiều hơn.

Các “tổ chức xanh ngọc” đã tìm ra mấu chốt để nâng cấp cấu trúc, từ đó thoát khỏi hệ thống cấp bậc với quyền hành được phân chia đồng đều và tận dụng tối đa trí tuệ tập thể. Như thế, trong thế giới quan này, từng người sẽ tự quản lý bản thân thay vì trông chờ cấp trên giao việc.

Tôi là người luôn ủng hộ các bạn trẻ xây dựng thương hiệu cá nhân. Bởi mỗi người là một cá thể đặc biệt và luôn có thể tỏa sáng theo cách riêng. Thế nên, khi quyết định xây dựng DJC thành một “mô hình xanh ngọc”, tôi trăn trở nhiều, suy nghĩ làm sao để xây dựng được nhân hiệu vững bền mà không bị cái tôi chi phối. Làm sao để tỏa sáng giữa một tập thể mà mọi người đều bình quyền, bình đẳng.

Thế nên, việc quan sát bản thân để tự quản lý chính mình là điều mà theo tôi là quan trọng nhất nếu muốn trở thành thành viên của một “tổ chức xanh ngọc”. Tôi phải làm được điều ấy. Chỉ như thế, cộng sự mới tin tưởng tôi và tin tưởng “mô hình xanh ngọc”.

Và khi nghĩ đến mục tiêu cấp tiến, cái tôi thuần khiết sẽ giúp mỗi người hiểu thấu, cảm nhận được xu hướng tự nhiên mà tổ chức đang hướng đến, thay vì cố dự đoán. Có nghĩa mỗi người thuận theo tự nhiên để theo đuổi sứ mệnh của mình và hướng đến sứ mệnh cao cả hơn là phụng sự cộng đồng.

Tôi không tài giỏi, là tôi may mắn

Điều may mắn thứ nhất, đó là sứ mệnh mà tôi muốn theo đuổi. Có thể bạn không để ý, nhưng hầu như ai cũng đều có thứ tự ưu tiên riêng. Ví dụ như gia đình là ưu tiên hàng đầu, tiếp đến là sự nghiệp, tài chính, địa vị xã hội… Dựa trên thứ tự ưu tiên ấy, mỗi người đưa ra những quyết định có lợi cho ưu tiên số 1. Ưu tiên của tôi khi quyết định thành lập DJC là cổ vũ tinh thần “Học tập trọn đời” cho bất kỳ ai hữu duyên với tôi, với DJC.

Làm kinh doanh, dựng nên một doanh nghiệp, không nhà sáng lập nào không ưu tiên lợi nhuận. Tôi cũng thế. Nhưng lợi nhuận không xếp vị trí đầu tiên trong thứ tự ưu tiên của tôi, cũng không phải thứ nhì. Điều này đến rất tự nhiên, như khi ở vị trí Phó tổng giám đốc Asia Dragon Capital, việc lắng nghe để hỗ trợ đội ngũ nhân sự là ưu tiên hàng đầu của tôi. Như thể, tôi đã tự nhiên có “lăng kính xanh ngọc” sẵn vậy.

Điều may mắn thứ hai, đó là đội ngũ cộng sự của tôi đều có “năng lượng trong suốt”. Có đôi khi phải mất vài tháng, vài năm để hiểu về một người, mà chắc chắn là không bao giờ hiểu hết. Nhưng tất cả cộng sự của tôi tại DJC đều trở nên quen thuộc, thân thiết chỉ sau một vài lần ngồi lại với nhau. Tất nhiên, chúng tôi không có nhiều thời gian để chia sẻ về cuộc sống riêng tư, nhưng theo cách nào đó, cũng rất tự nhiên, chúng tôi hiểu người kia và mình đồng lòng, cùng chí hướng.

Là người kinh doanh, tiêu chí rõ ràng và sòng phẳng trong mọi mối quan hệ luôn cần được coi trọng và giữ vững suốt hành trình. Tôi phản đối việc một nhà sáng lập vin vào cớ doanh nghiệp chưa thu lợi nhuận để tiết giảm phần chi lương. Tôi có cuộc sống riêng với chi phí rõ ràng, thế thì mọi cộng sự của tôi cũng thế. Nhưng cũng có người có chỗ đứng trong xã hội chủ động tìm đến làm việc cùng tôi mà không nhận tiền công. Họ thậm chí làm việc một cách lặng lẽ, không cần chút danh tiếng nào. Tôi may mắn vì được đi trên một hành trình khiến những người có năng lượng trong suốt tin tưởng và muốn đồng hành.

Cụm từ “năng lượng trong suốt” là để chỉ một kiểu năng lượng khiến những người ngồi cùng nhau có thể cảm thấu nhau một cách dễ dàng. DJC có sẵn không gian cho mọi người, bởi chúng tôi chào đón việc ngồi lại, chia sẻ với nhau và dành tặng nhau những khoảng lặng để suy ngẫm.

Điều may mắn thứ ba, từ ý tưởng mô hình xanh ngọc, hệ sinh thái của DJC thành hình nhanh ngoài sức tưởng tượng của tôi. Đến thời điểm này, chính tôi còn chưa hết bất ngờ về những gì mình được nhận. Có những vị trí cốt cán mà tôi nghĩ cần phải tận dụng mối quan hệ để đề nghị hỗ trợ tìm kiếm, đã chủ động đến với tôi. Có những chuyên gia trước đây tôi chưa có cơ hội tiếp xúc, đã chủ động liên lạc và cam kết hỗ trợ. Có những thứ nằm trong kế hoạch ba năm của DJC, giờ đã hoàn thiện và ổn định luôn cả khâu vận hành. Những điều kỳ diệu ấy tôi chỉ có thể gọi là may mắn mà bản thân mình có được.

Khi xây dựng ý tưởng, tôi sẽ không tuyển dụng đội ngũ nhân sự mà là tìm những người bạn đồng hành. Có lẽ chính từ ý tưởng ấy khiến DJC dễ dàng trở thành doanh nghiệp theo mô hình xanh ngọc. Tôi thích được làm cánh chim tự do, cộng sự của tôi khi chia sẻ cũng từng nói thế. Chim bay theo bầy nhưng không bao giờ va phải nhau. Thế nên, chúng tôi không cần phải có người dẫn đầu, cứ đơn giản là cùng nhau sải cánh giữa bầu trời bao la…

(*) Founder - CEO Tập đoàn DJC