Bộ Nội vụ giải thích cơ chế quy đổi lương tối thiểu trong Dự thảo Nghị định mới

Bộ Tư pháp hiện đang thẩm định Dự thảo Nghị định quy định mức lương tối thiểu do Bộ Nội vụ chủ trì xây dựng, trước khi trình Chính phủ xem xét, phê duyệt.

Theo dự thảo, mức lương tối thiểu sẽ được điều chỉnh tăng 7,2% so với hiện hành và áp dụng từ ngày 1/1/2026. Việc điều chỉnh này nhằm cải thiện thu nhập và nâng cao đời sống cho người lao động, trong bối cảnh chi phí sinh hoạt và mức giá tiêu dùng có xu hướng tăng.

Theo nội dung dự thảo, mức lương tối thiểu vùng được đề xuất điều chỉnh lên mức 5.310.000 đồng/tháng đối với vùng I; 4.730.000 đồng/tháng đối với vùng II; 4.140.000 đồng/tháng đối với vùng III và 3.700.000 đồng/tháng đối với vùng IV.

Mức tăng này tương đương 250.000 - 350.000 đồng/tháng, bình quân 7,2%, đồng thời cao hơn khoảng 0,6% so với mức sống tối thiểu của người lao động đến hết năm 2026. Bộ Nội vụ cho rằng đây là mức điều chỉnh hợp lý, vừa đảm bảo khả năng chi trả của doanh nghiệp, vừa góp phần nâng cao thu nhập thực tế của người lao động, phù hợp định hướng cải cách chính sách tiền lương.

Trong quá trình lấy ý kiến, Sở Nội vụ tỉnh Điện Biên đã kiến nghị Bộ Nội vụ bổ sung bảng tính minh họa về cách quy đổi lương theo tháng, tuần, ngày và giờ, nhằm giúp doanh nghiệp thuận lợi hơn khi thực hiện.

Phản hồi đề xuất này, Bộ Nội vụ cho biết cách thức quy đổi đã được quy định cụ thể tại Điều 4 của Dự thảo Nghị định, đảm bảo phù hợp với quy định của Bộ luật Lao động năm 2019 và Nghị định số 38/2022/NĐ-CP hiện hành. Quy định này được xây dựng theo nguyên tắc rõ ràng, dễ áp dụng, đồng thời kế thừa những quy định đã chứng minh tính hiệu quả trong thực tiễn.

Theo Bộ Nội vụ, mức lương tối thiểu theo giờ là mức thấp nhất được sử dụng làm cơ sở để thỏa thuận và trả lương đối với người lao động làm việc theo hình thức trả lương theo giờ. Mức lương này phải đảm bảo rằng, đối với cùng một công việc hoặc chức danh, người lao động làm việc đủ định mức trong một giờ không được trả thấp hơn mức lương tối thiểu giờ.

Trong khi đó, đối với người lao động hưởng lương theo tuần, ngày, sản phẩm hoặc khoán, mức lương khi quy đổi theo tháng hoặc theo giờ không được thấp hơn mức lương tối thiểu tháng hoặc giờ được quy định.

Việc quy đổi lương sẽ căn cứ trên thời giờ làm việc bình thường theo quy định pháp luật. Cụ thể, mức lương theo tháng được tính từ mức lương tuần nhân với 52 tuần chia cho 12 tháng; hoặc mức lương theo ngày nhân với số ngày làm việc bình thường trong tháng; hoặc mức lương theo sản phẩm, lương khoán tương ứng với thời gian làm việc trong tháng.

Tương tự, mức lương theo giờ được xác định bằng mức lương tuần hoặc ngày chia cho số giờ làm việc bình thường trong tuần hoặc ngày; hoặc được tính dựa trên lương sản phẩm, lương khoán chia cho số giờ làm việc để hoàn thành nhiệm vụ khoán.

Bộ Nội vụ nhấn mạnh rằng, những quy định này nhằm đảm bảo sự minh bạch, thống nhất và khả năng so sánh giữa các hình thức trả lương khác nhau, giúp doanh nghiệp và người lao động dễ dàng xác định mức lương phù hợp với hình thức làm việc thực tế.

Cơ chế quy đổi lương cũng tạo điều kiện thuận lợi cho công tác thanh tra, kiểm tra việc tuân thủ chính sách tiền lương, đồng thời góp phần bảo vệ quyền lợi của người lao động trong nền kinh tế đang chuyển đổi mạnh mẽ sang mô hình linh hoạt, đa dạng hình thức việc làm.

“Các quy định về quy đổi lương đã được kế thừa từ Nghị định 38/2022/NĐ-CP và đến nay chưa phát sinh vướng mắc trong quá trình áp dụng, do đó Bộ Nội vụ tiếp tục duy trì, đồng thời bổ sung các yếu tố hướng dẫn chi tiết hơn để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp”, đại diện Bộ Nội vụ cho biết.

Việc ban hành Nghị định mới về mức lương tối thiểu không chỉ mang ý nghĩa điều chỉnh thu nhập mà còn là bước cụ thể hóa chủ trương cải cách chính sách tiền lương, thúc đẩy thương lượng tập thể và phát triển quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ.

Cùng với việc làm rõ cơ chế quy đổi lương, Bộ Nội vụ kỳ vọng quy định mới sẽ góp phần nâng cao năng suất lao động, thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao và tạo động lực cho phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn tới.