Ăn mắm rươi

Trong các loại mắm thì ăn mắm rươi là phức tạp nhất vì phải có rất nhiều phụ kiện đi kèm: thịt luộc, rau cải reo, cải cúc, rau cần, xà lách, thơm, mùi, hành chẻ, gừng, vỏ quýt, hạt tiêu, ớt, chanh, khế, chuối chát và đương nhiên không thể thiếu rượu nếp cái hoa vàng. Đặc biệt, phải có thêm ruốc (chà bông) tôm he.

Mắm rươi ăn với rau cần, cải cúc... mà thiếu tôm he thì hỏng. Trong bài thơ Thương nhớ mười hai, Vũ Bằng đã nhận xét không thể nào quan niệm được một bữa mắm rươi "ra dáng" mà thiếu món ăn quan yếu ấy. Thiếu nó, y như một người đàn bà đẹp mà vô duyên - tẻ lắm.

Mắm rươi mở ra thơm nức mùi thính ngấu với vỏ quýt, gừng, rươi. Phi thơm tý đầu hành, cho xíu thịt băm vào đảo cho săn rồi cho mắm vào chưng cho đặc lại rồi thêm ớt, đường, gừng và vỏ quýt thái chỉ trộn đều rồi tắt bếp. Cho mắm ra chén, rắc tôm he lên trên.

Rau rửa sạch, hành củ chẻ ngâm dấm, lạc rang vàng xát vỏ. Nhìn mâm mắm rươi bày ra thật thích mắt chỉ nhìn đã thấy ngon.

Ăn mắm rươi phải nhẩn nha và đông người mới ngon. Lấy một lá rau xà lách lần lượt đặt lên miếng thịt luộc trắng hồng, miếng hành trắng nõn, quýt vàng tươi, gừng hồng phớt, cải cúc xanh nõn, cải gieo xanh mơ, cần trắng ngần, lạc rang vàng ươm, khế vàng nhạt, chuối chát đùng đục. Và sau cùng múc một thìa nhỏ mắm rươi nâu sẫm có ruốc tôm hồng hồng, khẽ khàng để lên trên rồi cứ thế mà ăn không cần cuốn gì hết. Trông tưởng hỗn độn mà lại hài hòa không tưởng. Béo, ngậy, cay, nồng, ngọt... quyện lẫn tạo ra hương vị tuyệt đỉnh của mắm rươi.

Cả nhà vừa ăn vừa nói chuyện xưa chuyện nay, nhắc lại những kỷ niệm khi xưa ăn cùng bố mẹ món này mỗi khi mùa rươi đến.