Việt Nam lần đầu có 7 trường đại học vào bảng xếp hạng tốt nhất thế giới
Theo kết quả bảng xếp hạng đại học tốt nhất thế giới năm 2024 của Tạp chí Times Higher Education (THE) của Anh vừa công bố, Việt Nam tiếp tục có 6 trường được đưa vào bảng xếp hạng và 1 trường chỉ mới được ghi nhận nhưng chưa có thứ hạng.
Cụ thể, trong hơn 1.900 đại học, Trường Đại học Duy Tân và Trường Đại học Tôn Đức Thắng cùng nằm trong nhóm 601-800 thế giới, vẫn dẫn đầu các trường đại học Việt Nam nhưng đã tụt hạng so với vị trí 401-500 của năm 2023.
Đại học Quốc gia Hà Nội từ nhóm 1.001-1.200 rơi xuống hạng 1.201-1.500. Riêng Đại học Quốc gia TP.HCM, Đại học Bách khoa Hà Nội và Đại học Huế cùng xếp thứ 1.501+, giữ nguyên thứ hạng. Trường Đại học Mở TP.HCM lần đầu có tên nhưng mới chỉ là “Reporter” (dạng quan sát viên).
Theo lý giải của THE, Đại học Mở TP.HCM cùng 768 tổ chức khác đều chưa có có thứ hạng vì chỉ đạt được một số tiêu chí nhất định chứ không đáp ứng đủ yêu cầu, nhưng đang nỗ lực để được xếp hạng. Hiện tại, Trường Đại học Mở TP.HCM được biết đến là “một trong những trường đại học công lập đa ngành hàng đầu Việt Nam với định hướng ứng dụng, tri thức và gắn kết cộng đồng”.
Trong năm nay, phương pháp xếp hạng đại học thế giới của THE đã được thay đổi để nhằm phản ánh môi trường giáo dục đại học hiện tại, khi lĩnh vực này ngày càng mang tính quốc tế, ít tập trung vào các quốc gia giàu có hơn dù những nước này vẫn chiếm phần lớn thứ hạng đầu. Đây cũng là lần thứ hai tổ chức này thay đổi phương pháp xếp hạng, lần đầu vào năm 2011.
Theo đó, dù giữ nguyên 5 nhóm tiêu chí xếp hạng nhưng THE chọn đổi tên 3/5 nhóm (nghiên cứu, thu nhập từ chuyển giao công nghệ, trích dẫn), lần lượt thành môi trường nghiên cứu, chuyển giao công nghệ và chất lượng nghiên cứu. Đơn vị này cũng loại bỏ và thêm mới một số tiêu chí thành phần, nâng tổng số tiêu chí xếp hạng thuộc 5 nhóm lên 18, thay vì 13 như trước.
Các nhóm tiêu chí xếp hạng cũng chứng kiến mức trọng số thay đổi nhưng với tỷ lệ không đáng kể. Chẳng hạn, nhóm tiêu chí giảng dạy và môi trường nghiên cứu lần lượt giảm 0,5 và 1%, xuống còn 29,5 và 29%. Trong khi đó, chuyển giao công nghệ tăng 1,5 lên 4%. Ngoài ra, THE cũng đưa vào tiêu chí du học (study abroad) nhưng chưa tính trọng số trong bảng xếp hạng đại học năm nay.
Ở Việt Nam hiện nay, Đại học Quốc gia Hà Nội dẫn đầu trong các đại học Việt Nam về khía cạnh giảng dạy (teaching) với 20,9. Còn Trường Đại học Tôn Đức Thắng và Trường Đại học Duy Tân có thế mạnh ở chất lượng nghiên cứu (research quality) với 90,6 và 87,5 điểm, hơn hẳn các đơn vị khác vốn chỉ dao động từ 16,4 (Đại học Huế) đến 46,8 điểm (Đại học Bách khoa Hà Nội).
Các trường hầu như không chênh lệch quá nhiều về môi trường nghiên cứu dù cách biệt khá lớn trong chất lượng nghiên cứu, thang điểm dao động trong khoảng 8,7-16/100 điểm. Điều này diễn ra tương tự với triển vọng quốc tế (international outlook) khi số điểm nằm trong khoảng 36,8-63,1. Riêng Đại học Bách Khoa bứt phá về chuyển giao công nghệ (industry) với 43,4 điểm.
Đây tiếp tục là tin vui đối với các trường đại học ở Việt Nam nói riêng và toàn ngành giáo dục ở Việt Nam nói chung, khi vào tháng 4 vừa qua, THE cũng công bố bảng xếp hạng đại học có tầm ảnh hưởng nhằm đánh giá sự thành công của các trường trong việc thực hiện 17 mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hiệp Quốc.
Việt Nam có 7 đại diện, gồm Trường Đại học Kinh tế TP.HCM (nhóm 301-400), Trường Đại học Duy Tân, Đại học Quốc gia Hà Nội (đồng hạng 401-600), Trường Đại học FPT, Trường Đại học Tôn Đức Thắng (đồng hạng 601-800), Trường Đại học Phenikaa (801-1.000), Trường Đại học Mở TP.HCM (1.001+).
Năm 2024, top 10 đại học tốt nhất thế giới vẫn thuộc về các trường của Mỹ và Anh. Trừ Đại học Oxford (Anh) dẫn đầu 8 năm liên tiếp, Đại học Stanford (Mỹ) đã "soán ngôi" thứ hai từng thuộc về Đại học Harvard (Mỹ), đẩy trường này xuống hạng 4. Hay Đại học Cambridge (Anh) từng giữ vị trí thứ 3, nay tụt xuống hạng 5 và nhường chỗ cho Viện Công nghệ Massachusetts (Mỹ). Ngoài ra, lần đầu Trung Quốc có hai đại diện vào top 15 thế giới là Đại học Thanh Hoa (hạng 12) và Đại học Bắc Kinh (14).