TP.HCM gỡ nút thắt cho hai dự án trọng điểm trị giá 12.700 tỷ đồng
Sau thời gian dài đình trệ, hai dự án trọng điểm tại TP.HCM bao gồm dự án chống ngập gần 10.000 ỷ đồng và đoạn 3 Vành đai 2 với tổng vốn đầu tư hơn 2.700 tỷ đồng đang được kỳ vọng sẽ được tái khởi động trong thời gian tới. Cả hai đều được triển khai theo hình thức hợp đồng BT (xây dựng - chuyển giao).
Dự án “Giải quyết ngập do triều khu vực TP.HCM có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu (giai đoạn 1)” được khởi công từ năm 2016, với tổng vốn đầu tư gần 10.000 tỷ đồng.
Mặc dù đã hoàn thiện hơn 90% khối lượng công trình, dự án buộc phải tạm dừng thi công từ tháng 11/2020 do vướng mắc về nguồn vốn và các thủ tục pháp lý chưa được hoàn thiện.
Việc tạm ngừng kéo dài gây thiệt hại đáng kể, riêng chi phí lãi vay phát sinh mỗi ngày đã vượt mức 1,7 tỷ đồng.
TP.HCM hiện kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép điều chỉnh báo cáo nghiên cứu khả thi của dự án mà không cần phải thực hiện lại thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư. Thành phố cũng đề xuất Ngân hàng Nhà nước tiếp tục tái cấp vốn cho dự án, đồng thời kiến nghị BIDV xem xét miễn hoặc giảm lãi vay phát sinh do nguyên nhân khách quan.

Về phương án thanh toán, TP.HCM đề xuất sử dụng ba khu đất đã xác định trong hợp đồng BT để thanh toán tương ứng phần giá trị công trình đã hoàn thành, phần còn lại sẽ được thanh toán bằng nguồn vốn đầu tư công.
Cụ thể, đối với khối lượng đã được kiểm toán, thành phố đề nghị được thanh toán ngay với số tiền hơn 3.043 tỷ đồng từ kế hoạch đầu tư công hằng năm.
Dự án Vành đai 2 đoạn 3 (dài khoảng 2,8 km, từ đường Phạm Văn Đồng đến nút giao Gò Dưa, TP. Thủ Đức) có tổng mức đầu tư hơn 2.700 tỷ đồng, khởi công từ năm 2017. Tuy nhiên, kể từ tháng 3/2020, khi khối lượng thi công đạt 43,8% giá trị hợp đồng, dự án đã phải dừng thi công do chưa ký kết phụ lục hợp đồng và chưa được bàn giao quỹ đất để thanh toán cho nhà đầu tư. Ngoài ra, công tác giải phóng mặt bằng vẫn còn tồn đọng.
Thành phố đề xuất được lập, thẩm định và phê duyệt điều chỉnh báo cáo nghiên cứu khả thi, bao gồm cả việc rà soát lại phương án tài chính để có cơ sở tiếp tục triển khai dự án.
Nhằm tháo gỡ các vướng mắc kéo dài, mới đây Bộ Tài chính đã trình Chính phủ dự thảo nghị quyết liên quan đến hai dự án nêu trên. Theo Bộ Tài chính, việc xử lý triệt để các tồn đọng này là cần thiết nhằm tránh lãng phí nguồn lực xã hội, đồng thời khắc phục những bất cập do sự thay đổi chính sách pháp luật qua các thời kỳ.
Dự thảo nghị quyết đề xuất Thủ tướng Chính phủ cho phép điều chỉnh báo cáo nghiên cứu khả thi mà không cần lập lại chủ trương đầu tư đối với dự án chống ngập. UBND TP.HCM sẽ chịu trách nhiệm toàn diện trong việc lập, thẩm định và phê duyệt nội dung điều chỉnh.
Đối với quỹ đất thanh toán, trong trường hợp các khu đất thuộc diện sắp xếp lại, xử lý tài sản công thì việc giao đất sẽ thực hiện theo thẩm quyền của UBND TP.HCM căn cứ Nghị quyết 98/2023/QH15 của Quốc hội. Trường hợp đất do Nhà nước giải phóng mặt bằng, việc xử lý sẽ tuân theo quy định tại Nghị định 69/2019/NĐ-CP, được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 35/2021/NĐ-CP.
Nếu giá trị quỹ đất thanh toán thấp hơn tổng giá trị công trình BT (sau khi loại bỏ các chi phí không hợp lý), phần chênh lệch còn lại sẽ được thanh toán bằng vốn đầu tư công do TP.HCM quản lý.