“Tiếp cận và điều trị toàn diện ngủ ngáy và ngưng thở khi ngủ”
“Chứng ngủ ngáy và ngưng thở khi ngủ” là một căn bệnh nguy hiểm và khá phổ biến, bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Do đó, quá trình thăm khám và điều trị cần phối hợp đa chuyên khoa để có thể mang lại hiệu quả tối ưu.
Nội dung này vừa được Bệnh viện FV vừa phối hợp với Bệnh viện Tai Mũi Họng Cần Thơ, cùng với sự cố vấn của Tập đoàn y tế Thomson (Singapore) tổ chức hội thảo “Tiếp cận và điều trị toàn diện ngủ ngáy và ngưng thở khi ngủ” tại Cần Thơ. Đặc biệt có sự tham gia báo cáo của bác sĩ Barrie Tan – Chuyên gia phẫu thuật Tai Mũi Họng và Đầu cổ rất nổi tiếng của Singapore.
Hội thảo này cũng là bước khởi đầu việc“mang y học Singapore đến Việt Nam” mà Bệnh viện FV đang thực hiện, sau khi FV là thành viên của Tập đoàn Y tế Thomson (Singapore).
Tại hội thảo, các chuyên gia đã cùng đưa ra nhiều phương pháp điều trị mới và toàn diện nhất cho căn bệnh nguy hiểm “ngủ ngáy và ngưng thở khi ngủ”. Được biết đây là một trong chuỗi các hoạt động đào tạo y khoa liên tục dành cho các bác sĩ được Bệnh viện FV tổ chức, các bác sĩ tham gia sẽ chính thức nhận được chứng chỉ và tín chỉ theo quy định.
Trong bài báo cáo, TS.BS Võ Công Minh – Trưởng khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện FV, cho biết một thống kê gần đây ở Việt Nam cho thấy 8,5% dân số mắc chứng ngưng thở khi ngủ. Đây là căn bệnh nguy hiểm, nếu không được điều trị sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy như bệnh cao huyết áp, tiểu đường, tim mạch, đột quỵ, tăng tỉ lệ tai nạn lao động, tai nạn giao thông, giảm chất lượng cuộc sống và tăng tỉ lệ tử vong lên gấp 3 lần trong vòng 15 năm.
TS.BS. Võ Công Minh khẳng định do bệnh ngưng thở khi ngủ bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau như thay đổi về lối sống, thừa cân, béo phì và các bệnh lý mạn tính khác, nên để có được hiệu quả điều trị tối ưu phải phối hợp đa chuyên khoa, đa phương pháp. Đối với chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn, trước tiên bệnh nhân cần được các bác sĩ Tai Mũi Họng tầm soát và đánh giá đường hô hấp trên thông qua kiểm tra kết quả đa ký khi ngủ, được thực hiện dưới 12 tháng hoặc khám tai mũi họng toàn diện và nội soi. Ngoài ra, các phương pháp khảo sát khác cũng có thể được áp dụng như X-ray, Fluoroscopy, CT Scan, MRI, Đo phân tích sọ mặt hay phương pháp CT scan cone beam 3D cho phép đo đạc thể tích toàn bộ đường hô hấp trên – đây là phương pháp mới nhất mới được Bệnh viện FV triển khai. Từ kết quả tầm soát, các bác sĩ sẽ dựa vào chỉ số AHI (chỉ số ngưng thở khi ngủ) để chỉ định phẫu thuật cho bệnh nhân hay là điều trị nội khoa.
Một nguyên nhân khác của hội chứng ngưng thở khi ngủ cũng có thể do cấu trúc xương hàm phát triển bất thường (lùi hàm), gây hẹp hoặc tắc đường thở khi ngủ. Và như vậy, việc điều trị hội chứng này sẽ cần có thêm sự tham gia của chuyên gia phẫu thuật hàm mặt. TS.BS Nguyễn Thanh Tùng – Trưởng khoa Nha và Phẫu Thuật Hàm Mặt, Bệnh viện FV đã trình bày phương pháp phẫu thuật hàm mặt và can thiệp nha khoa trong điều trị hội chứng ngưng thở khi ngủ và ngủ ngáy. Theo đó, bệnh nhân có thể được chỉ định đeo khí cụ nha khoa để giúp đẩy trượt hàm dưới ra trước khi ngủ nhằm ngăn lùi hàm dưới gây hẹp/tắc đường thở thường được chỉ định trong các trường hợp: ngủ ngáy nguyên phát, ngưng thở khi ngủ mức độ nhẹ đến mức độ trung bình và tình trạng ngủ ngáy/hội chứng ngưng thở khi ngủ có liên quan đến tư thế ngủ.
Trường hợp nặng hơn, bệnh nhân sẽ có chỉ định phẫu thuật bằng phương pháp phẫu thuật cắt trượt xương hàm trên và xương hàm dưới ra trước, phương pháp này cho thấy hiệu quả cao, giúp làm ổn định thành hầu bên không bị sụp lại so với các can thiệp liên quan đến vùng vòm hầu khác. Tỷ lệ phẫu thuật thành công rất cao, giảm chỉ số AHI (chỉ số ngưng thở khi ngủ) từ 33.9 xuống 9.5, tỷ lệ thành công khoảng 86%, tỷ lệ khỏi hoàn toàn từ 30-40%.
Tại hội thảo, Ths BS CKII Nguyễn Viết Quỳnh Thư – Trưởng khoa Dinh dưỡng & Tiết chế, Bệnh viện FV mang đến các kiến thức và kinh nghiệm của chuyên khoa Dinh Dưỡng đối với căn bệnh này. Bác sĩ Thư cho biết, béo phì là một yếu tố nguy cơ chính gây chứng ngưng thở khi ngủ do tắt nghẽn hay còn gọi là OSA, cứ trọng lượng cơ thể tăng 10% thì nguy cơ mắc OSA tăng gấp 6 lần, do vậy việc giảm cân là hết sức quan trọng, sẽ giúp người bệnh giảm đáng kể mức độ nghiêm trọng của chứng ngưng thở khi ngủ. Để điều trị chứng ngưng thở khi ngủ, người béo phì cần áp dụng các biện pháp giảm cân, đó là tuân thủ chế độ dinh dưỡng hợp lý, tập luyện khoa học và kết hợp dùng thuốc khi cần.
Trong trường hợp bệnh nhân có chỉ số khối cơ thể (BMI) cao (BMI>35 hoặc BMI>30 có kèm nhiều bệnh nền), việc giảm cân bằng dinh dưỡng, tập luyện và dùng thuốc không đáp ứng, có thể cân nhắc áp dụng phương pháp phẫu thuật thu nhỏ dạ dày. Theo Thạc sĩ, Bác sĩ CKII Phan Văn Thái – Trưởng khoa Ngoại tổng quát Bệnh viện FV, một nghiên cứu cho thấy trong số 14.000 bệnh nhân thực hiện phẫu thuật thu nhỏ dạ dày giảm cân cho thấy khả năng cải thiện ngưng thở khi ngủ khá tốt, từ 77-86%.